Οι ενοχές του καναπέ

Ολόγος είναι πολύ σοβαρός. Αναμφισβήτητα. Αν όμως συμφωνήσουμε πως ο Έλληνας δεν αφήνει εύκολα τον καναπέ του, ή το καφενείο του, μήπως η ονομασία των Σκοπίων αποτέλεσε την αφορμή; Του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει» έγραφε ο Ανδρέας Κάλβος, για να διαψευσθεί οικτρά από εμάς τους ίδιους, που επί μία οκταετία υπομένουμε την άδικη και ακατανόητη –συχνά– φτωχοποίησή μας, καθήμενοι στο σπίτι μας. Αν το έχουμε ακόμη... Τι έγινε ξαφνικά η χαρακτηριστική μας αδράνεια; Νικήθηκε από την εθνική μας συνείδηση; Η εξήγηση ίσως είναι πιο πεζή. Ναι, η εθνική μας συνείδηση ξύπνησε από έναν βαθύ ύπνο με χιλιάδες εφιάλτες. Η ονομασία των Σκοπίων αποτέλεσε το έναυσμα. Η περιφρόνηση αυτού του τόπου, το ξεπούλημα των περιουσιακών του στοιχείων, η τιμωρία των κατοίκων του σε έναν ατέρμονο αγώνα επιβίωσης φούντωσαν τη φλόγα. Μια αφορμή ζητούσε ο Έλληνας για να τολμήσει να σηκώσει –έστω για λίγο– τον τράχηλό του, να ξεκολλήσει το βλέμμα του από τη γη και να φωνάξει δυνατά ότι η Μακεδονία είναι ελληνική, αποσυμπιέζοντας έτσι την αγανάκτηση που βράζει μέσα του. Οι ελληνικές σημαίες που κυμάτιζαν στα συλλαλητήρια δεν είχαν μονοσήμαντο συμβολισμό. Η δειλία μας και οι κάθε είδους αγκυλώσεις που μας καθηλώνουν παραμερίστηκαν –με ασφαλές προκάλυμμα τον εθνικό ενθουσιασμό–, δίνοντας διέξοδο στη συσσωρευμένη απογοήτευση. Οι πεθαμένες ελπίδες για την ανάκαμψη της δύσμοιρης ελληνικής οικονομίας, για τις επενδύσεις που θα ανέκοπταν την επιβολή επιπρόσθετων μέτρων, όπως και η αδυναμία ανταπόκρισης στις ολοένα αυξανόμενες υποχρεώσεις, πυροδότησαν το ξέσπασμα. Η μετάλλαξη των συγκεντρώσεων δεν έγινε με απόλυτη συνείδηση. Οι συγκεντρωθέντες δεν αποκάλυψαν ούτε στον εαυτό τους τον πραγματικό λόγο που οδήγησε τα βήματά τους στις πλατείες, με τη γαλανόλευκη στο χέρι. Είχαν πειστεί πως πήγαιναν να υπερασπιστούν τα ιδανικά της πατρίδας... Οντως. Για τα ιδανικά της χώρας μας έδωσαν το «παρών». Τα οποία σήμερα δεν περιορίζονται στην ονομασία των Σκοπίων. Αφορούν σε μία σειρά αρχών και ελευθεριών που τείνουν να εκλείψουν. Με την καταστρατήγηση του Συντάγματος σε ζητήματα ζωτικής σημασίας, ανθρώπινης αξιοπρέπειας, δημοκρατικής διακυβέρνησης. Οταν ο κυρίαρχος στόχος της κρατικής μηχανής είναι η είσπραξη φόρων χωρίς έλεος, όταν οι νομοταγείς πολίτες εξακολουθούν να αποτελούν την πλέον ευάλωτη κατηγορία, χωρίς καμιά ελπίδα για αναστροφή αυτού του ζοφερού κλίματος, ποιος έχει κουράγιο να διαμαρτυρηθεί αποκλειστικά για τη διένεξη με τα Σκόπια; Η παρουσία των πολιτών στα δύο μεγάλα συλλαλητήρια απέδειξε –έστω και με μεγάλη καθυστέρηση– το αληθές των λόγων του Ανδρέα Κάλβου. Η απεγνωσμένη διαμαρτυρία θεωρητικά τόνωσε την εθνική μας υπερηφάνεια. Κατευνάζοντας ωστόσο τις ενοχές που μας κάνουν παρέα στον καναπέ. Βαθιά μέσα μας το ξέρουμε καλά... Σίλα Αλεξίου