"Η ναυτιλία πρέπει να εκσυχρονιστεί, οι ναυτικοί μας χρειάζονται φροντίδα" - Γράφει ο Κώστας Αργυρός
Ο κλάδος των εργαζόμενων στην παγκόσμια ναυτιλία ήταν από τους πιο σκληρά χτυπημένους από την πανδημία, αλλά έκανε το καθήκον του, διασφάλισε το παγκόσμιο εμπόριο και προσδοκά τώρα κάποια πρόβλεψη για καλύτερες συνθήκες εργασίας στο μέλλον.
Μια φράση που ακούστηκε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν ότι αν αυτή κάποια στιγμή τελειώσει δεν θα πρέπει ο πλανήτης να επιστρέψει στα παλιά, σε αυτό που αποκαλείται «business as usual». Πολλοί αναλυτές από διάφορους κλάδους της οικονομίας προτρέπουν για μεγαλύτερη εστίαση σε περιβαλλοντικά ζητήματα, τρόπους και συνθήκες δουλειάς, αλλαγή νοοτροπιών. Ο ναυτιλιακός τομέας δε μπορεί να μείνει εκτός αυτού του προβληματισμού. Οπως σημείωνε ο αναλυτής του χώρου Μάικλ Γκρέυ στον ιστότοπο seatrade-maritime.com και η ναυτιλία είναι υποχρεωμένη να εκσυγχρονιστεί και να επιταχύνει την πορεία της προς την αειφορία.
Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται κάτι παραπάνω από ένα απλό «ευχαριστώ» για τους ναυτικούς, οι οποίοι ήταν από τους κλάδους εκείνους εργαζομένων που υπέφεραν περισσότερο από άλλους από την πανδημία.
«Όταν επιστρέψουμε στο φυσιολογικό, πώς μπορεί ένα εργατικό δυναμικό που, ως επί το πλείστον, έχει υποστεί κυνική κακομεταχείριση, να έχει κάποια διαβεβαίωση για ένα καλύτερο μέλλον;» είναι το κρίσιμο ερώτημα. Θα μπορούσε φυσικά να ισχυριστεί κανείς ότι για παράδειγμα η άρνηση να επιτρέπεται η αλλαγή του πληρώματος ή η χορήγηση σύντομων παράκτιων αδειών ήταν μια απαραίτητη αντίδραση σε μια απρόβλεπτη παγκόσμια καταστροφή και ότι η μεταχείριση των ναυτικών ήταν απλώς παράπλευρη ζημιά. Αλλά δεν αντισταθμίζει το γεγονός ότι το ναυτικό εργατικό δυναμικό και η ευημερία του θεωρήθηκαν εντελώς δεδομένα από την πλειονότητα των χωρών, οι οποίες ωστόσο εξαρτώνταν από την τακτική διέλευση πλοίων για τη μεταφορά των εμπορευμάτων που εξήγαγαν και εισήγαγαν. Υπήρχε πολύ λίγη κατανόηση των αναγκών αυτών που βρίσκονται στα πλοία, ήταν πολύ πιο εύκολο να τις αγνοήσουμε και να κατηγορήσουμε την πανδημία. Πολλοί ναυτικοί έμειναν έτσι εγκλωβισμένοι σε πλοία, μακριά από τον τόπο τους για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Oπως επισημαίνει και πάλι ο Γκρέυ παρά τις κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, το ειδικό καθεστώς των ναυτικών αγνοήθηκε. Ίσως κάποιος να θεωρούσε ότι λόγω της διαθεσιμότητας αποτελεσματικών εμβολίων και της ανάγκης για προστασία αυτού του κινητού εργατικού δυναμικού και εκείνων με τους οποίους μπορεί να έρθει σε επαφή, οι ναυτικοί θα ήταν ψηλά στη λίστα προτεραιότητας για εμβολιασμό. Σίγουρα θα ήταν πολύ λογικό να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο σύστημα που θα επέτρεπε σε έναν ναυτικό να πάρει ένα εμβόλιο στο λιμάνι Α, και τη δεύτερη δόση στο λιμάνι Β.
Tις προάλλες, η Intercargo Διεθνής Ενωση Πλοιοκτητών Ξηρού Φορτίου επεσήμανε τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν όσοι εργάζονταν στα πλοία της να πάρουν σειρά για εμβολιασμούς. Εδώ προστέθηκαν και διάφορα γραφειοκρατικά προβλήματα, λόγω αντικρουόμενων νομοθεσιών ανά χώρα ή διαφορετικής διαθεσιμότητας εμβολίων. Ωστόσο, μετά από την κακή μεταχείριση τους από τις αρχές αυτής της πανδημίας, υπάρχει απελπιστική ανάγκη για ένα αποτελεσματικό σύστημα εμβολιασμού για τους ναυτικούς, προκειμένου να αποκατασταθεί η φήμη της εργασίας στη ναυτιλιακή βιομηχανία ως αξιοσέβαστης σταδιοδρομίας.
Οπως προειδοποιούν οι ειδικοί του χώρου είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον, η νέα γενιά να πειστεί ότι η ναυτική είναι μια «αξιοπρεπής δουλειά» και όχι καριέρα μόνο για εκείνους που δεν έχουν άλλες επιλογές. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η κοινωνία οφείλει ένα μεγάλο χρέος ευγνωμοσύνης στη ναυτιλιακή βιομηχανία για την απόδοσή της σε όλη την πανδημία, και ιδιαίτερα σε εκείνους που επάνδρωσαν τα πλοία από τα οποία εξαρτάται η τροφοδοσία της κοινωνίας. Οι ναυτικοί αξίζουν καλύτερη αναγνώριση για αυτό που κάνουν, και οι βελτιωμένες συνθήκες πρέπει να αποτελούν μέρος αυτής της ανταμοιβής. Ένα καλό ξεκίνημα (μετά το επείγον ζήτημα των εμβολίων) θα μπορούσε να είναι η προσεκτική ματιά στις ρυθμίσεις του ελάχιστου αριθμού για τα πληρώματα και η ανάγκη να συσχετιστούν οι αριθμοί στο πλοίο με την διασφάλιση αποτελεσματικών και ασφαλών λειτουργιών. Πρέπει επίσης να ακολουθηθεί μια πιο αυστηρή γραμμή με επαρκή παροχή υπηρεσιών πρόνοιας στα λιμάνια, όχι απλώς αφήνοντας τους εργαζόμενους να εξαρτώνται από τους λιγοστούς πόρους κάποιων φιλανθρωπικών οργανώσεων. Πάνω απ 'όλα, οι ναυτικοί πρέπει να αισθάνονται εκτιμημένοι ξανά, μετά από τόσο καιρό στο περιθώριο. Αυτό που τους αξίζει είναι κάτι καλύτερο από το «business as usual».