Προσοχή, οι Τούρκοι δεν έχουν μπέσα!!! - Άρθρο του Γιάννη Προβή
Στη δεκαετία του 1990, σε μια από τις πρωινές ραδιοφωνικές εκπομπές μου στον ενημερωτικό ραδιοφωνικό σταθμό Flash 961, είχα προσκαλέσει κορυφαίο πρώην Πρέσβη της εποχής, προκειμένου να διερευνήσω τις προοπτικές επανέναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου, μετά την επώδυνη κρίση στα Ίμια. Θυμόμαστε όλοι, πόσο βαριά ήταν η ατμόσφαιρα. Εξ ου και η απόπειρα διερεύνησης απέβη άκαρπη, αφού ο άνθρωπος όσο και αν το προσπάθησε φιλότιμα, όλες οι κρίσιμες απαντήσεις του, ήταν στο ήξεις αφήξεις. Όπως μου εξηγούσε δε λίγο αργότερα, σε μια off the record συζήτηση, «Κύριε Προβή, οι Τούρκοι είναι κακοί συνομιλητές…».
Τότε του έκανα την ερώτηση του… αφελούς: «Κύριε Πρέσβη, γιατί, τι ακριβώς ζητούν οι Τούρκοι στη διαπραγμάτευση;». «Βράχια στο Αιγαίο, κύριε Προβή», μου απάντησε έτσι απλά. Και εγώ συνεχίζοντας πάντα στο ίδιο δήθεν αθώο ύφος, ξαναρωτώ: «Και καλά, τότε γιατί δεν τους …δίνουμε μερικά βράχια, να τελειώνουμε…» . Και τότε μου ο αξιότιμος Πρέσβης μου έδωσε μια απάντηση που δεν θα ξεχάσω ποτέ: «Γιατί απλούστατα, κύριε Προβή, οι Τούρκοι δεν είναι αξιόπιστοι συνομιλητές. Ένας βασικός λόγος, ίσως ο πιο βασικός που δεν ευοδώνονται ποτέ οι συνομιλίες μας με την Άγκυρα, ούτε για τα ελληνοτουρκικά αλλά ούτε και για την Κύπρο, είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου ένας αξιόπιστος συνομιλητής.». «Δηλαδή, τι ακριβώς εννοείτε;», επιμένω εγώ. «Κύριε Προβή, να σας το πω απλά, λαϊκά, οι Τούρκοι δεν έχουν καθόλου μπέσα, κάθε φορά που φθάνουμε κοντά σε μια συμφωνία, την τορπιλίζουν, ξεφουρνίζοντας και άλλες διεκδικήσεις στο τραπέζι. Τι είδους παραχωρήσεις να κάνουμε, λοιπόν, αν δεν έχουμε εμπιστοσύνη ότι δεν θα ζητήσουν και άλλα…».
Κάγκελο εγώ… Δεν το είχα σκεφτεί έτσι απλά και σταράτα ποτέ. Οι Τούρκοι δεν έχουν μπέσα!!! Τόσο απλά, τόσο ωμά μα και τόσο δύσκολα. Και για να έρθουμε στο σήμερα, το χειρότερο είναι ότι οι εξελίξεις που μεσολάβησαν στην 20ετία από τότε, όχι απλώς συμφωνούν με εκείνη την τόσο σοφή απάντηση του κορυφαίου Έλληνα διπλωμάτη, αλλά δυστυχώς την επιβεβαιώνουν εις το πολλαπλάσιο. Οι Τούρκοι στα χρόνια που μεσολάβησαν από τα Ίμια μέχρι σήμερα, κορύφωσαν σε ένα ολοκληρωτικά διαφορετικό δόγμα τις πάγιες διεκδικήσεις τους και εκεί που διεκδικούσαν δήθεν μόνο κάποια δίκαιη μοιρασιά στο Αιγαίο, έφθασαν να μας ζητούν μέχρι και το Καστελόριζο και μαζί και το μισό Αιγαίο!!!
Με άλλα λόγια, οι Τούρκοι άφησαν τα προσχήματα. Ξεβρακώθηκαν. Οι τύποι δεν παίζονται με τίποτα. Έφθασαν να τουρκέψουν ακόμη και την Αγιά Σοφιά. Τι είδους διάλογο να κάνεις υπό αυτές τις συνθήκες; Είναι ευχής έργον ότι παρά τις πιέσεις που δέχεται και τις οποίες αιτιάσεις ακούγονται, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, φαίνεται αποφασισμένος να μην υποκύψει. Διάλογος μόνο για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, τελεία και παύλα. Όπως λέγαμε και σε πρόσφατο άρθρο μας, ο δρόμος προς την Χάγη, ναι μεν είναι επιβεβλημένος, αλλά είναι μακρύς και δύσκολος. Μέχρι τότε, να ευχηθούμε μόνο εθνική ομοψυχία, αυτοσυγκράτηση, διπλωματική και στρατιωτική προετοιμασία, υπομονή, αντοχή και σθεναρή αποτροπή, και καλά ….ξεμπερδέματα.
