1. Η επιλογή της Αμερικής
Η σαρωτική νίκη του κ. Trump θα επηρεάσει τα πάντα, από τη μετανάστευση και την άμυνα μέχρι την οικονομία και το εμπόριο. Η πολιτική του «Πρώτα η Αμερική» θα κάνει φίλους και εχθρούς να αμφισβητήσουν τη σταθερότητα των συμμαχιών της Αμερικής. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε γεωπολιτικές ανακατατάξεις, αυξημένες εντάσεις και ακόμα και σε διάδοση των πυρηνικών όπλων.
2. Οι ψηφοφόροι περιμένουν αλλαγή
Τα κατεστημένα κόμματα τα πήγαν άσχημα στο πρωτοφανές κύμα εκλογών του 2024. Ορισμένα εκδιώχθηκαν (όπως στην Αμερική και τη Βρετανία), άλλα οδηγήθηκαν στη δημιουργία συνασπισμού (όπως στην Ινδία και τη Νότια Αφρική), ενώ άλλα ωθήθηκαν σε συγκατοίκηση (όπως στην Ταϊβάν και τη Γαλλία). Υπό αυτό το πρίσμα, το 2025 θα είναι μια χρονιά προσδοκιών. Μπορούν οι νέοι ηγέτες να τηρήσουν όσα υποσχέθηκαν; Οι ταπεινωμένοι ηγέτες θα αλλάξουν; Αν όχι, οι αναταραχές θα είναι αναπόφευκτες.
3. Ευρύτερη αταξία
Ο κ. Trump μπορεί να πιέσει την Ουκρανία να προβεί σε συμφωνία με τη Ρωσία και να δώσει το πράσινο φως στο Ισραήλ να λειτουργήσει κατά βούληση στις συγκρούσεις του στη Γάζα και τον Λίβανο. Η πιο συναλλακτική στάση της Αμερικής και ο σκεπτικισμός της απέναντι σε ξένες συρράξεις θα δώσουν θάρρος στην Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα (το «κουαρτέτο του χάους»)να υλοποιήσουν τα επιθετικά τους σχέδια, αλλά παράλληλα μπορούν να φέρουν στο προσκήνιο και περιφερειακές δυνάμεις, όπως στο Σουδάν που πλήττεται από την κρίση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν η Αμερική θα αντιταχθεί στην Κίνα σε μια σύγκρουση για την Ταϊβάν ή στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
4. Τιμολογιακές προοπτικές
Προς το παρόν, η αντιπαλότητα της Αμερικής με την Κίνα θα εκδηλωθεί με τη μορφή εμπορικού πολέμου, καθώς ο κ. Trump επιβάλλει περιορισμούς και αυξάνει τους δασμούς – ακόμα και στους συμμάχους της Αμερικής. Καθώς ο προστατευτισμός εντείνεται, οι κινεζικές επιχειρήσεις επεκτείνονται στο εξωτερικό, τόσο για να παρακάμψουν τα εμπορικά εμπόδια όσο και για να αξιοποιήσουν νέες αγορές στον παγκόσμιο Νότο. Με άλλα λόγια, η αποσύνδεση μπορεί να περιμένει. Οι κινεζικές επιχειρήσεις που χτίζουν εργοστάσια από το Μεξικό έως την Ουγγαρία, έχουν άλλα σχέδια.
Το 2025 θα είναι έτος προσδοκιών. Μπορούν οι νέοι ηγέτες να ανταποκριθούν;
5. Η έκρηξη της καθαρής τεχνολογίας
Η κυβέρνηση της Κίνας ενθάρρυνε την άνθηση των εξαγωγών ηλιακών πάνελ, μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων για να αντισταθμίσει την αδύναμη εγχώρια οικονομία. Το αποτέλεσμα είναι μια έκρηξη καθαρής τεχνολογίας υπό κινεζική ηγεσία, με την υιοθέτηση ηλιακών πάνελ και αποθήκευσης στο δίκτυο να ξεπερνά τις προβλέψεις. Ο κόσμος βέβαια, από την άλλη, σύντομα θα μάθει αν οι παγκόσμιες εκπομπές έχουν κορυφωθεί.
6. Μετά τον πληθωρισμό
Οι κεντρικοί τραπεζίτες του πλούσιου κόσμου πανηγύρισαν την υποχώρηση του πληθωρισμού. Οι δυτικές οικονομίες αντιμετωπίζουν πλέον μια νέα πρόκληση: τη μείωση των ελλειμμάτων με την αύξηση των φόρων, τη μείωση των δαπανών ή την ενίσχυση της ανάπτυξης. Πολλές μπορεί επίσης να χρειαστεί να αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Οι οικονομικές επιλογές προβλέπονται επώδυνες. Στην Αμερική, οι πολιτικές του κ. Trump θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα: οι υψηλοί εισαγωγικοί δασμοί θα μπορούσαν να εμποδίσουν την ανάπτυξη και να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό.
7. Ηλικιακά ερωτήματα
Η Αμερική μόλις ψήφησε τον γηραιότερο εκλεγμένο πρόεδρο όλων των εποχών. Οι παγκόσμιοι ηγέτες γκριζάρουν μαζί με τους πληθυσμούς τους. Η συζήτηση για τα όρια ηλικίας των πολιτικών ηγετών αναμένεται να αναζωπυρωθεί. Εν τω μεταξύ, η Κίνα αναζητά οικονομικές ευκαιρίες σε έναν κόσμο που γερνάει. Σε μέρη της Μέσης Ανατολής, αντιθέτως, η άνθηση του νεανικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την έλλειψη θέσεων εργασίας, εγκυμονεί κινδύνους αστάθειας.
8. Η ώρα της κρίσης για την ΤΝ
Πρόκειται για το μεγαλύτερο στοίχημα στην ιστορία των επιχειρήσεων: περισσότερα από 1 τρις δολάρια δαπανώνται σε κέντρα δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη (AI), παρόλο που οι εταιρείες δεν είναι ακόμη σίγουρες για το πώς θα τη χρησιμοποιήσουν και τα ποσοστά υιοθέτησης είναι χαμηλά (αν και πολλοί εργαζόμενοι μπορεί απλώς να τη χρησιμοποιούν κρυφά). Θα χάσουν οι επενδυτές την ψυχραιμία τους ή η τεχνητή νοημοσύνη θα αποδείξει την αξία της, καθώς τα «πρακτορικά» συστήματα θα γίνονται ικανότερα και τα φάρμακα που αναπτύσσονται με τη βοήθεια της θα κάνουν την εμφάνισή τους;
9. Ταξιδιωτικά προβλήματα
Η παγκόσμια διακίνηση ανθρώπων, όχι μόνο αγαθών, αντιμετωπίζει αυξανόμενες τριβές. Οι συγκρούσεις διαταράσσουν τις παγκόσμιες αερομεταφορές. Η Ευρώπη προσθέτει νέους συνοριακούς ελέγχους και το σύστημα Σένγκεν χωρίς σύνορα φυλλοροεί. Η αντίδρασεις εναντίον του «υπερτουρισμού» θα μειωθούν το 2025, αλλά οι περιορισμοί που έχουν εισαχθεί από πολλές πόλεις, από το Άμστερνταμ έως τη Βενετία, θα παραμείνουν.
10. Ζωή γεμάτη εκπλήξεις
Με απόπειρες δολοφονίας, εκρηκτικά γουόκι-τόκι και γιγάντιους πυραύλους που «συλλαμβάνονται» με chopsticks, ένα από τα μαθήματα του 2024 ήταν ότι τελικά δεν υπάρχει παράδοξο. Τι απίθανο θα μπορούσε να συμβεί το 2025; Η ενότητα «Wild cards» μας προσφέρει μερικές ιδέες: μια καταστροφική ηλιακή καταιγίδα, η ανακάλυψη χαμένων αρχαίων κειμένων -και ακόμα και μια άλλη παγκόσμια πανδημία.
Για να πλοηγηθείτε στο μέλλον, καλό είναι να είσαστε προετοιμασμένοι για το απίθανο. Ελπίζουμε να βρείτε το The World Ahead 2025 έναν χρήσιμο οδηγό για το επόμενο έτος, όποιες εκπλήξεις και αν σας περιμένουν.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
