Ένα λιμάνι σαν λίμνη, γεμάτο πεύκο και θάλασσα...
Το Πόρτο Χέλι είναι ιδανικός τόπος απόδρασης για ξεκούραστες διακοπές, για όλα τα βαλάντια και όλα τα γούστα. Του Γιάννη Κελεσάκου
Το Πόρτο Χέλι είναι παιδί του Κρανιδίου, που ξεκίνησε να χτίζεται γύρω στο 1790, σε μία από τις ομορφότερες και ασφαλέστερες θαλάσσιες πύλες που οδηγούν στην ενδοχώρα της θρυλικής αργολικής γης.
Λιμάνι γνωστό και από παλιότερα σε Έλληνες και ξένους ναυτικούς, κυρίως Ιταλούς, οι οποίοι το ανέφεραν σε χάρτες του 17ου αιώνα και ως Porto Bizato (λιμάνι σπάνιο και παράξενο), αλλά και ως Laco de Como (λίμνη του Κόμο), αφού οι μαγευτικοί αντικατοπτρισμοί των νερών του, από τους γύρω κατάφυτους με πεύκα λόφους, τους θύμιζαν εικόνες από τη γνωστή, αγαπημένη τους ορεινή λίμνη του Como της βόρειας Ιταλίας.
Τα πρώτα κτίρια της νεότερης ιστορίας του ήταν μικρά και χαμηλά, χρησίμευαν δε πολύ περισσότερο ως αποθήκες εμπορευμάτων και ναυτικών ειδών των Κρανιδιωτών καπεταναίων, παρά ως σπίτια, ως οικίες. Αργότερα άρχισαν προοδευτικά να καταφθάνουν και να εγκαθίστανται ποιμένες από άλλα μέρη της Πελοποννήσου, και κυρίως το Βαλτέτσι, την Τρίπολη και την Τσακωνιά, οι οικογένειες των οποίων –όντας «παραγωγικοί» σε τέκνα– συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στη σταδιακή δημογραφική αύξηση του πληθυσμού της περιοχής. Έτσι, σιγά-σιγά η μικρή και ταπεινή αργίτικη πολιτεία άρχισε να μεγαλώνει και να ευημερεί σε έναν τόπο όπου οι πλούσιες φυσικές πηγές και πόροι του πρωτογενούς τομέα στεριάς και θάλασσας βοήθησαν τα μέγιστα σε αυτό. Παρ' όλα αυτά, δεν ήταν τόσο οι φυσικοί πόροι, όσο τα φυσικά κάλλη της περιοχής, καθώς επίσης και η εγγύτητα προς την Αθήνα και τις Σπέτσες, που έμελλε να αλλάξουν για πάντα τις τύχες των ανθρώπων και του τόπου, συντελώντας στην εξέλιξη και διαμόρφωση της σημερινής εικόνας και πραγματικότητας του Πορτοχελίου.
Με την έλευση λοιπόν του 20ού αιώνα άρχισε και η έλευση –κυρίως διά θαλάσσης– και των πρώτων επισκεπτών με ατμόπλοια της εποχής και μικρά ιστιοφόρα από τις Σπέτσες (τα ονόμαζαν «Σακολέβες»), με σκοπό να κολυμπήσουν στα πεντακάθαρα και ήδη φημισμένα νερά της Κόστα, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το νησί, αλλά και να εξερευνήσουν τα παρθένα μέχρι τότε τοπία της περιοχής. Οι «αποβάσεις» συνεχίστηκαν για χρόνια, η οδική σύνδεση με την Αθήνα ολοκληρώθηκε, και τίποτε δεν σταματούσε πλέον τη διάδοση της πληροφορίας που κουβαλούσαν πίσω στην Ελλάδα και στο εξωτερικό οι εντυπωσιασμένοι επισκέπτες, που ένιωθαν πως ανακάλυπταν έναν κρυφό παράδεισο για λίγους, μα σύντομα περισσοτέρους... Το μικρό και άσημο μέχρι τότε Πόρτο Χέλι, που ζούσε στη σκιά των ήδη κοσμοπολίτικων νήσων της Ύδρας και των Σπετσών, από ετερόφωτο έγινε αυτόφωτο, ακτινοβολώντας πλέον τη δική του λάμψη και διεκδικώντας μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα πιο φημισμένα τουριστικά θέρετρα της εποχής. Το πρώτο κότερο που προσέγγισε το λιμάνι ήταν το «Ελλάκι» του Δημητρίου Αναγνώστου, δικηγόρου που είχε δραστηριοποιειθεί στον χώρο της βιομηχανίας, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του έχτισαν μεταξύ του 1928 και του 1930 και την πρώτη έπαυλη, τον γνωστό εδώ σε όλους Πύργο της Έλλης, με την πολύ σπάνια στον ελληνικό χώρο αρχιτεκτονική γοτθικού ρυθμού, τους μυτερούς πυργίσκους, τα παγόνια και τα άλλα εξωτικά πουλιά, που διατηρούσαν στην κορυφή ενός πυκνόφυτου λόφου στην μπούκα του λιμανιού. Το ζευγάρι ήταν ιδιαίτερα αγαπητό (το ίδιο συμβαίνει σήμερα και με τους απογόνους τους), γιατί προσέφερε από τη γεννήτρια που διατηρούσε στο κτήμα δωρεάν ρεύμα κατά τους θερινούς μήνες, καταυγάζοντας για πρώτη φορά το Πόρτο Χέλι, και γιατί ευεργέτησαν τους ανθρώπους, προσφέροντας απλόχερα την επιστήμη τους σε όσους τη χρειάζονταν.
Το μικρό και άσημο μέχρι τότε Πόρτο Χέλι, που ζούσε στη σκιά των ήδη κοσμοπολίτικων νήσων της Ύδρας και των Σπετσών, από ετερόφωτο έγινε αυτόφωτο, ακτινοβολώντας πλέον τη δική του λάμψη και διεκδικώντας μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα πιο φημισμένα τουριστικά θέρετρα της εποχήςΌλοι οι παλιοί θυμούνται και το δεύτερο ιδιωτικό σκάφος που κατέπλευσε και αγκυροβόλησε στο λιμάνι, που δεν ήταν άλλο από το «Χριστίνα Ωνάση», με ευθύνη μάλιστα του ίδιου του Αριστοτέλη Ωνάση, αλλά και το πρώτο αυτοκίνητο που ταξίδεψε από την Αθήνα με οδηγό γυναίκα, την τολμηρή κ. Παπουτσάνη, αφού την εποχή εκείνη ο δρόμος, εκτός από μακρύς, ήταν σε όλη του τη διαδρομή χωμάτινος και σε πολλά σημεία του δύσβατος!... Χαμόγελα συμπάθειας και αγάπης φέρνει και η θύμηση της Σοφίας Βέμπο και του Τραϊφόρου, που φιλοξενούνταν στο σπίτι του Κώστα Γκιώνη κάθε καλοκαίρι, από τα τέλη της δεκαετίας του '40 μέχρι και το 1970. Αξέχαστη, θα σου πουν, η αλέγκρα φιγούρα της –με το αριστοκρατικά φορεμένο μαντίλι στο κεφάλι– να κυκλοφορεί στους δρόμους του αγαπημένου της θέρετρου. Αλησμόνητα, θα συμφωνήσουν όλοι, και τα γλέντια όπου συμμετείχαν με τραγούδια και χορό στην ταβέρνα «Καβουράκι», κάτω ακριβώς από το παλιό νεοκλασικό αρχοντικό του Μίληση. Τέλος, όλοι στην περιοχή θυμούνται και αγαπημένους ηθοποιούς που λάτρεψαν τις διακοπές και τα ταβερνάκια, όπου συνήθιζαν να τρώνε, όπως τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ παρέα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, και την Τζένη Καρέζη, τον Αλέκο Αλεξανδράκη και τον Διονύση Παπαγιανόπουλο, που συμμετείχαν στην ταινία «Τζένη-Τζένη», γυρίσματα της οποίας πραγματοποιήθηκαν στο κτήμα του Παπαθανασίου. Το ρεύμα των αφίξεων με τα χρόνια δυνάμωσε, και σε αυτό βοήθησαν, μεταξύ άλλων, οι συνεχείς βελτιώσεις του οδικού δικτύου, τα πιο πυκνά ακτοπλοϊκά δρομολόγια και το ιδιωτικό αεροδρόμιο του κ. Αλεξίου, στο οποίο πραγματοποιούσε πτήσεις η Ολυμπιακή Αεροπορία. Οι επισκέπτες συνέχισαν με αυξανόμενο ρυθμό να συρρέουν όχι μόνο ως περιστασιακοί πλέον τουρίστες, αλλά και αναζητώντας γη για να χτίσουν άλλοι τις μικρές ή μεγαλύτερες εξοχικές κατοικίες τους και άλλοι για να ανεγείρουν τις μικρές ή μεγάλες επαύλεις τους, σε τεράστια κτήματα, ιδιωτικά ακρωτήρια και νησιά που απέκτησαν. Η τεράστια λίστα των ανθρώπων που αναζήτησαν εδώ και στη γύρω περιοχή την προσωπική τους Εδέμ δεν έχει αρχή και τέλος. Μερικά μόνο από τα πλέον γνωστά ονόματα του εφοπλιστικού, επιχειρηματικού, πολιτευτικού και μεγαλοαστικού κόσμου, αλλά και ανθρώπων των γραμμάτων, των τεχνών, του θεάματος και των επιστημών, είναι αυτά των... Τσαμαδού, Μίληση, Φωστίνη, Αγγελάκη, Ορλώφ, Μαυρολέων, Μποδοσάκη, Παπαθανασίου, Λεμού, Λιβανού, Ψυχάρη, Καλαμοτούση, Λεγάκη, Χανδρή, Κάιζερ, Σον Κόνερι, Κόβα, Κυριακού, Βαρδινογιάννη, Γουλανδρή... Το σίγουρο πάντως είναι ένα: Πως όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί που επισκεφθήκαμε το Πόρτο Χέλι, με ή χωρίς τίτλους και περγαμηνές να μας συνοδεύουν, πέσαμε «θύματα» της ίδιας γοητείας που ασκoύν ο συνδυασμός πεύκου και θάλασσας, η ποικιλομορφία των δαντελωτών ακτών, με τους αλλεπάλληλους κάβους και τα μικρά ακρωτήρια, η διαφορετικότητα των βυθών του, η ανοιχτωσιά του Αργολικού και του Μυρτώου Πελάγους, που ταξιδεύει το βλέμμα πάνω και πέρα από τους καταγάλανους ορίζοντες, οι αβλέμονες και τα απάγκια για την ψυχή και τα σκάφη. Το Πόρτο Χέλι, των 1.900 περίπου μόνιμων κατοίκων, αποτελεί σήμερα τόπο ιδανικό για να ξεκουραστεί ο ζαλισμένος από τις φουρτούνες της πόλης ταξιδιώτης, σε ένα από τα κοσμικότερα και δημοφιλέστερα θέρετρα της Πελοποννήσου. Με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τουριστική υποδομή και πολλές επιλογές στον τομέα της διαμονής, του φαγητού, της διασκέδασης, των περιηγήσεων, του θαλάσσιου τουρισμού και των σπορ, προσφέρει στον επισκέπτη τη δυνατότητα πολύπλευρων διακοπών για όλα τα γούστα και τα βαλάντια. Εύκολα προσβάσιμο με αυτοκίνητο, μηχανή και ΚΤΕΛ, απέχει οδικώς 175 χλμ. από την Αθήνα και 85 χλμ. από το Ναύπλιο, ενώ συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά (2,5 ώρες περίπου) και όλα τα μεγάλα λιμάνια του Αργοσαρωνικού, Σπετσών, Ερμιόνης, ΄Υδρας, Πόρου, Μεθάνων και Αίγινας.
