Χωροταξικό Υδατοκαλλιεργειών: Αλλαγή πλεύσης του Δήμαρχου Πόρου;

Εκτενές ρεπορτάζ για το Ειδικό χωροταξικό Πλαίσιο των Υδατοκαλλιεργειών δημοσίευσε προχθες η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, στο οποίο οι αντιδράσεις των κατοίκων του Πόρου, της Επιδαύρου και της Σαλαμίνας είχαν τον κεντρικό λόγο. Η δήλωση του αρμόδιου Υπουργού κ. Ν. Σηφουνάκη επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα της Πολιτείας για άμεση εφαρμογή του Πλαισίου, διαψεύδοντας όσους έσπευσαν να καθησυχάσουν τους Ποριώτες ότι υπάρχει παράθυρο για εξαιρέσεις περιοχών. Εντύπωση προκαλεί επίσης η δήλωση του Δημάρχου Πόρου, κ. Στρατηγού, η οποία περιορίζει την αντίθεση της κοινωνίας του Πόρου μόνο στην ίδρυση νέων μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας, χωρίς καμία αναφορά στη δημιουργία Π.Ο.Α.Υ. και στην παραίτηση του ΔΣ σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το ρεπορτάζ: Ιδιωτικοποιούν τώρα και τις θάλασσες Τσουνάμι αντιδράσεων από όλη την Ελλάδα έχει προκαλέσει το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης των Υδατοκαλλιεργειών. Ανάστατοι πολίτες από την Ιθάκη μέχρι την ακριτική Σύμη, δήμοι, περιφερειακά συμβούλια, μιλούν για «παραλογισμό, έγκλημα και ιδιωτικοποίηση των θαλασσών»: Υποστηρίζουν χαρακτηριστικά ότι «το “νομοθέτημα” διαμορφώθηκε χωρίς τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, η θεσμοθέτησή του γίνεται χωρίς την ψήφισή του στη Βουλή, αλλά με την υπογραφή μιας Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), ενώ το αντίθετο ίσχυσε για τις εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας». Το 2009, με απόφαση των τότε υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Αγροτικής Ανάπτυξης, η σύνταξη της μελέτης για τον χωροταξικό σχεδιασμό ανατέθηκε από τον ίδιο τον Σύνδεσμο Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών (ΣΕΘ) στις εταιρείες «Εργαστήρια Σύμβουλοι Α.Ε.» και APC, η οποία έχει στο πελατολόγιό της όλες τις μεγάλες εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας της χώρας. Μάλιστα ο επικεφαλής της APC είναι ταυτόχρονα μέλος της Επιτροπής Δημοσίων Φορέων του Σ.Ε.Θ. Η μελέτη εκπονήθηκε από τις δύο εταιρείες, υποβλήθηκε στον ΣΕΘ το 2009, εγκρίθηκε από αυτόν και εν συνεχεία κατατέθηκε στο πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ. Μετά την αλλαγή της κυβέρνησης η σύνταξη της μελέτης ολοκληρώθηκε από το ΥΠΕΚΑ, από το οποίο και δόθηκε τον Μάρτιο προς διαβούλευση. Η Κατερίνα Τζαβέλλα, πολιτικός μηχανικός από την Παλαιά Επίδαυρο, τονίζει: «Ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι “εργαλείο” εφαρμογής πολιτικής. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο “ιδιωτικοποίησης” και εκμετάλλευσης της θάλασσας από ελάχιστους ομίλους, το οποίο αποκλείει κάθε άλλη δραστηριότητα. Ταυτόχρονα απαγορεύει τη χρήση τεράστιων θαλάσσιων περιοχών στους κατεξοχήν χρήστες της, τους ψαράδες. Η “βιωσιμότητα” του κλάδου που επιδιώκει αδιαφορεί για τη “βιωσιμότητα” των τοπικών κοινωνιών». Η Ελλάδα είναι η πρώτη ιχθυοπαραγωγός χώρα της Μεσογείου. Χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και λιγότερο η Ισπανία έχουν προτιμήσει, αντί να αναπτύξουν τον συγκεκριμένο τομέα, να ψωνίζουν τσιπούρες από την Ελλάδα. «Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα», ισχυρίζονται οι δήμαρχοι, «ο τρόπος με τον οποίο στοιχειοθετήθηκε η ΚΥΑ μεγαλώνει το χάσμα της σύγκρουσης μεταξύ υδατοκαλλιέργειας και τουρισμού». Ο Γ. Δημητριάδης, επικεφαλής της Πρωτοβουλίας για την Προστασία του Θαλασσίου Περιβάλλοντος του Πόρου και της παράταξης μείζονος μειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου, αναφέρει: «Ο Πόρος και οι τουριστικές περιοχές, οι οποίες έχουν επιλεγεί για τη χωροθέτηση βιομηχανικών ζωνών υδατοκαλλιέργειας, ζητούν την προστασία που οφείλει να τους παράσχει ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού, Π. Γερουλάνος, ο οποίος συνυπογράφει την ΚΥΑ και έχει την αρμοδιότητα να διαφυλάξει τον ελληνικό τουρισμό και τις ελληνικές ακτές, από τις “ορέξεις” κάθε συγκρουόμενης παραγωγικής δραστηριότητας. Ωστόσο, μας δημιουργεί εύλογη ανησυχία το γεγονός ότι μεταξύ των χωροθετήσεων που νομιμοποιούνται είναι και αυτές των οι οικογενειακών του μονάδων στην Κεφαλονιά, κάποιες εκ των οποίων έχουν ακυρωθεί από το ΣτΕ, αλλά και ότι η σύζυγός του Λάρα Γερουλάνου είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΣΕΘ, ο οποίος χρηματοδοτεί και διαμορφώνει το περιεχόμενο της ΚΥΑ. Ο τρόπος διαμόρφωσης της ΚΥΑ είναι σαν να αναθέτουμε τη δόμηση ενός δάσους στον συνεταιρισμό των οικιστών του, για να καθορίζει μόνος του όρους δόμησης και χρήσεις γης». Να σημειωθεί ότι το ΣτΕ είχε ακυρώσει την άδεια λόγω έλλειψης νομοθετημένου χωροταξικού σχεδιασμού και η ιδιοκτήτρια εταιρία ζητούσε απ’ το 2009 από τις αρμόδιες αρχές «να δώσουν οριστική λύση, επιταχύνοντας τις διαδικασίες νομιμοποίησης των χωροταξικών μελετών που έχουν γίνει στο παρελθόν». Σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της υδατοκαλλιέργειας, οι υπέρμαχοί της εκφράζουν με επιστημονικά επιχειρήματα την άποψη ότι τα ιχθυοτροφεία δεν υποβαθμίζουν το περιβάλλον. Απέναντι βρίσκονται κάτοικοι, ψαράδες, οικολόγοι που τα χαρακτηρίζουν καταστροφή για τις θάλασσες. Πού ακριβώς όμως βρίσκεται η αλήθεια; Η συνολική παραγωγή του κλάδου πρέπει να μην ξεπερνά την επιτρεπόμενη ανάπτυξη. Οι περιβαλλοντικοί όροι βάσει της νομοθεσίας είναι σαφείς: ετήσια παραγωγή 100 τόνοι για θαλάσσια έκταση 10 στρεμμάτων ανά περιοχή. Ωστόσο, οι ιχθυολόγοι πέρυσι, στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριό τους, ανέφεραν ότι η χρηματοοικονομική αξιολόγηση μιας μονάδας που παράγει τις επιτρεπόμενες από τη νομοθεσία ποσότητες καθιστά την επένδυση μη βιώσιμη οικονομικά και ότι, για να καταστεί βιώσιμη, η ετήσια δυναμικότητά της πρέπει να υπερβεί το διπλάσιο της επιτρεπόμενης. Οπως μας ενημερώνει ο Γ. Δημητριάδης, οι υπερβάσεις στην παραγωγή των μονάδων που λειτουργούν χρόνια στον Πόρο άγγιξαν το 400%. Μάλιστα, η έρευνα του αρμόδιου εισαγγελέα και των επιθεωρητών Περιβάλλοντος κατέδειξε το 2010 υπερβάσεις, με συνέπεια την αυξημένη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και του βυθού. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, οι εταιρείες δεν προσκόμισαν, όπως ορίζει η νομοθεσία, στοιχεία για το πώς διαχειρίζονται νεκρά ψάρια και στερεά απόβλητα. Η διαβούλευση της ΚΥΑ έληξε πριν από λίγες μέρες και οι αντιδράσεις έχουν αναρτηθεί στον σχετικό ιστότοπο. Τι προβλέπεται όμως στη συγκεκριμένη ΚΥΑ; *Για να ολοκληρωθεί η χωρική οργάνωση των ιχθυοκαλλιεργειών πρέπει ο υποκείμενος χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός να εναρμονιστεί με τις κατευθύνσεις της υπουργικής απόφασης. Ανεξαρτήτως αν συνάδουν οι απαιτήσεις μιας περιοχής, αυτή οφείλει να τις προσαρμόσει ανάλογα με στις υδατοκαλλιέργειες, ενώ θα έπρεπε να ισχύει το αντίθετο: οι ιχθυοκαλλιέργειες να προσαρμόζονται στις αναγκαιότητες του τόπου. *Οι υδατοκαλλιέργειες, εκτός από χιλιάδες στρέμματα θαλάσσιου χώρου, χρειάζονται και εγκαταστάσεις στη χερσαία περιοχή, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, συσκευαστήρια ψαριών κ.ά. Η ΚΥΑ προβλέπει τροποποίηση των διατάξεων δόμησης (άρθρο 2 του διατάγματος 31/5/1985 ΦΕΚ270Δ, που προστατεύει την εκτός σχεδίου δόμηση) προκειμένου να υπαχθούν στις προβλεπόμενες παρεκκλίσεις και τα έργα υποστήριξης των μονάδων υδατοκαλλιέργειας. Ουσιαστικά προσαρμόζεται η δόμηση στις απαιτήσεις των ιχθυοκαλλιεργειών -αποψίλωση βλάστησης με τη δημιουργία οδικού δικτύου. *Τα όρια της μισθωμένης θαλάσσιας έκτασης πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 1.000 μέτρα από κάθε οικιστική ανάπτυξη, ξενοδοχειακές μονάδες, βιολογικές καλλιέργειες, βιομηχανίες, δύο ναυτικά μίλια από διακίνηση λιμενικών εγκαταστάσεων που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους θαλάσσιας ρύπανσης και 500 μέτρα από παραλίες κολύμβησης. Οι ανωτέρω περιορισμοί, όμως, όπως αναφέρει το σχέδιο ισχύουν και αμφίδρομα, έτσι, μετά τη θεσμοθέτησή τους, καθεμιά από τις παραπάνω χρήσεις θα απαγορεύεται στις αντίστοιχες αποστάσεις από τις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας. *Τα απορρίμματα ζωικών υπολειμμάτων, π.χ. νεκρά ψάρια, τα διαχειρίζονται οι φορείς των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), ενώ τον μεγάλο όγκο (δίχτυα, πλωτήρες, αρμαθοί, σχοινιά, σίδερα) οι ΟΤΑ, όταν είναι πανελληνίως γνωστό ότι οι δήμοι αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα στη συλλογή των απορριμμάτων. ΔΗΜ. ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ (δήμαρχος Πόρου) «Οχι άλλες μονάδες» «Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω, δεν θα δεχθούμε καμία «προσφορά» για ενδεχόμενη νέα μονάδα ιχθυοκαλλιεργειών στο νησί. Δεν μπορεί ο Πόρος, ένας άκρως τουριστικός τόπος, να δώσει τα 2/3 του να δοθούν για ιχθυοκαλλιέργειες, επειδή λόγω της χερσαίας σύνδεσής του εξυπηρετεί οικονομικά τις εταιρείες ιχθυοκαλλιεργειών. Ευελπιστούμε ότι ο πρωθυπουργός, που αγαπά το νησί μας, θα έχει άποψη αρνητική και θα πάρει τη σωστή θέση σταματώντας αυτό τον παραλογισμό». *Απόσπασμα από τη δήλωση του σωματείου αλιέων «Αγιος Νικόλαος» Αρχαίας Επιδαύρου: «Στον κόλπο της Επιδαύρου στη ανοιχτή θάλασσα δεν υπάρχει ζωή. Από το 1999 αυτό το κομμάτι έχει νεκρώσει οριστικά σε βάθη από 150 έως 440 μέτρα. Καραβίδες, μπακαλιάροι, θράψαλα, που κάποτε ψαρεύαμε, εξαφανίστηκαν. Για να επιβιώσουμε πρέπει να ψαρεύουμε κοντά στις ακτές που οι περισσότερες εξαφανίστηκαν. Σε αυτές τις περιοχές έχει συγκεντρωθεί ένας μαύρος πολτός που τον πιάνουμε στα δίχτυα μας, επειδή τα βάθη είναι μεγάλα και η θάλασσα έχει μετατραπεί σε χωνί που μαζεύει όλη τη σαβούρα. Τα ψόφια ψάρια που μένουν στον πυθμένα των κλουβιών τα πετάνε στη θάλασσα. Οσο για τον αλιευτικό τουρισμό που διαφημίζουν, ας μας πούνε αν μπορεί να γίνεται με τις παραπάνω συνθήκες». Ν. ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ (αν. υπουργός Περιβάλλοντος) «Τέλος στο καθεστώς της αβεβαιότητας» «Ενα από τα κυριότερα προβλήματα του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας ήταν η απουσία ενός ρυθμιστικού πλαισίου για τη χωροθέτηση των παραγωγικών μονάδων. Κατά συνέπεια, σε όλες τις περιπτώσεις προσφυγών, το ΣτΕ ακύρωνε τις διοικητικές πράξεις αδειοδότησης των μονάδων λόγω έλλειψης χωρικού σχεδιασμού. Στις υδατοκαλλιέργειες απασχολούνται, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, περισσότερα από 10.000 άτομα, κυρίως σε απομακρυσμένες περιοχές, όπου η έλλειψη ευκαιριών απασχόλησης είναι μεγάλη. Η θεσμοθέτηση του Ειδικού Πλαισίου για τις Υδατοκαλλιέργειες έρχεται να θέσει ένα τέλος στο καθεστώς αβεβαιότητας, το οποίο λειτουργούσε ως τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου αλλά και του περιβάλλοντος. Στόχος του είναι να προωθήσει ένα χωρικό πρότυπο ανάπτυξης που θα διασφαλίζει την ενίσχυση του κλάδου και, κυρίως, της εξαγωγικής του διάστασης, μέσω της αξιοποίησης του συγκριτικού πλεονεκτήματος των ελληνικών θαλασσών. Στόχος της δημόσιας διαβούλευσης είναι να υπάρχει ένα θεσμοθετημένο βήμα διαλόγου όπου πολίτες, φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση να μπορούν να διατυπώνουν παρατηρήσεις και απόψεις οι οποίες θα ληφθούν υπόψη για την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης». Πλήρης αναδημοσίευση από Porosnews.gr Συνέχεια του ρεπορτάζ της ΚΕ. Σαλαμίνα: ΜΙΧ. ΚΑΝΑΚΗΣ (Πρόεδρος Περιβαλλοντικού Ομίλου Σαλαμίνας Περιβός) «Ζήτημα ζωής ή θανάτου» «Είναι ζήτημα ζωής η θανάτου για τη Σαλαμίνα οι ιχθυοκαλλιέργειες. Το νότιο τμήμα του νησιού έως τώρα δεν είχε υποστεί υποβάθμιση και είναι αυτό που τώρα προτείνεται να χαρακτηριστεί ως ΠΟΑΥ. Η νότια Σαλαμίνα αποτελεί χώρο αναψυχής όχι μόνο για τους Σαλαμίνιους αλλά και για τους 300.000 τουρίστες που δέχεται το καλοκαίρι. Η παρουσία των εγκαταστάσεων θα υποβαθμίσει τη θάλασσα οι υποστηρικτικές χερσαίες εγκαταστάσεις που προβλέπεται να γίνουν θα πληγώσουν περιβαλλοντικά ακτές, που ελάχιστες πλέον έχουν μείνει στην Αττική. Και όλα αυτά εις βάρος της ζωής των πολιτών. Κανένα άλλο νησί δεν έχει τόσο έντονη υποβάθμιση όσο εμείς, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, παροπλισμένα πλοία, μονάδα φυσικού αερίου, κέντρο επεξεργασίας λυμάτων στην Ψυττάλεια, αυθαίρετη δόμηση, επιπτώσεις από τη συνεχή διέλευση και αγκυροβόληση πλοίων. Αρκετά!». Κ. ΓΚΑΤΖΙΟΣ (δήμαρχος Επιδαύρου) «Προστασία του Σαρωνικού» «Το σενάριο έχει μελετηθεί προ πολλού και ερήμην μας. Οι θέσεις μας είναι αδιαπραγμάτευτες. Δεν θα χωροθετηθεί καμία ΠΟΑΥ (Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) στην περιοχή ζωτικής σημασίας και αναπτυξιακών συμφερόντων του δήμου. Δεν θα επιτρέψουμε να δοθεί καμία άδεια για νέα εγκατάσταση, επέκταση υπάρχουσας εγκατάστασης, μετεγκατάσταση από άλλη περιοχή και ανανέωση άδειας. Ο Σαρωνικός Κόλπος πρέπει να χωροθετηθεί και να κηρυχθεί «Περιοχή προστασίας περιβάλλοντος». Η τοπική αυτοδιοίκηση να θεσμοθετηθεί και να έχει λόγο στις διαδικασίες ελέγχου των προϋποθέσεων λειτουργίας των υδατοκαλλιεργειών». Αναδημοσίευση από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία ?