Τα φιστίκια Αιγίνης και η παράδοση της φιστικοκαλλιέργειας στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς εντάσσεται το φιστίκι Αιγίνης και η παράδοση της φιστικοκαλλιέργειας στην Αίγινα που μετρά ήδη 120 χρόνια, από τότε που εισήχθη η καλλιέργεια της στο νησί. Η διαφύλαξη και ανάδειξη της παραδοσιακής αυτής γνώσης έχει ιδιαίτερη σημασία για τη συλλογική μνήμη και τη σύγχρονη ταυτότητα της Αίγινας.
Όπως εξηγεί η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «η εγγραφή νέων στοιχείων Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο, συμβάλλει στη διαφύλαξη της συλλογικής μας ταυτότητας καθώς «στα στοιχεία καταγράφεται το αποτύπωμα των ανθρώπων στο πέρασμα του χρόνου, ως τεκμήριο εθνικής αυτογνωσίας και βάση, επί της οποίας οικοδομείται η συλλογική μας αυτοπεποίθηση» και «εκφράζουν μια κοινωνία που επινοεί συλλογικούς τρόπους έκφρασης, πάνω σε στέρεες παραδόσεις ή ως φόρο τιμής στο ελεύθερο πνεύμα του λαού μας.»
Το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω της καθ’ ύλην αρμόδιας Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζει, από το 2006, στην Ελλάδα την Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003). Τα Δελτία για τα 21 στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς υποβλήθηκαν το 2021. Έτυχαν συστηματικής επεξεργασίας από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και, φυσικά, τις ίδιες τις κοινότητες των φορέων.
κοινότητες φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν σημαντικά, για την ταυτότητά τους. Η εγγραφή τους στο Εθνικό Ευρετήριο δεν αποτελεί παρά ένα μόνο βήμα για τη συνεργασία διοίκησης, επιστημονικής κοινότητας και, κυρίως, των ίδιων των κοινοτήτων ως φορέων, για την εκπόνηση και την εφαρμογή πολιτικών οι οποίες αποσκοπούν στη διαφύλαξη των παραδόσεων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές.
Η ετήσια διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας ξεκινάει κάθε Ιανουάριο, με τη δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η ΔΙΝΕΠΟΚ, σύμφωνα με ορισμένο χρονοδιάγραμμα. Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή κατά τις συνεδριάσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 25 Νοεμβρίου 2022, 21 Δεκεμβρίου 2022, 13 Ιανουαρίου 2023, 3 Φεβρουαρίου 2023, 17 Φεβρουαρίου 2023 έκανε θετική εισήγηση για την εγγραφή είκοσι ενός στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την οποία έκανε δεκτή η Υπουργός Πολιτισμού.
