«Οι μπογιές και η αύρα του Γιάννη Μόραλη είναι ακόμη εκεί...»

Η Χριστίνα Μόραλη, ανιψιά του μεγάλου ζωγράφου, ανοίγει την καρδιά της και ευελπιστεί ότι θα βρεθεί λύση, ώστε να μη σβήσει η φλόγα της Τέχνης από το ατελιέ του στην Αίγινα. Συνέντευξη στη Σίλα Αλεξίου Την κρυφή προσδοκία ότι το ατελιέ του Γιάννη Μόραλη στην Αίγινα δεν θα μεταλλαχθεί σε… πισίνα ενός εύπορου ιδιώτη διατηρεί η οικογένεια του μεγάλου ζωγράφου, ευελπιστώντας πως η Πολιτεία δεν θα αφήσει τη φλόγα της Τέχνης του να σβήσει, όπως αποκαλύπτει στο SM η κεραμίστρια ανιψιά του Χριστίνα Μόραλη. «Ελπίζουμε, παρά τις δύσκολες συνθήκες που ζούμε, να υπάρξει μια λύση και να μπορέσει αυτός ο αγαπημένος του χώρος, όπου έζησε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής του και δημιούργησε σε αυτόν, να μη σβήσει! Να μπορέσει να μετατραπεί σε ουσιαστικό χώρο καλλιτεχνικής δημιουργίας και να μείνει ως έχει, με τις μπογιές του, που έχουν πέσει επάνω στα πλακάκια και βρίσκονται ακόμη στο πάτωμα, με την προσωπικότητά του, που είναι ακόμη εκεί γύρω…» «Συγγένεια ή συνωνυμία;» τη ρωτούν όσοι τη γνωρίζουν για πρώτη φορά, καθώς το επώνυμό της παραπέμπει κατευθείαν στον μεγάλο ζωγράφο. «Συγγένεια» απαντάει με σεμνότητα. και με τη στάση της αυτή επιβεβαιώνει την καταγωγή της. Η Χριστίνα Μόραλη, ανιψιά του Γιάννη Μόραλη (κόρη του αδελφού του), καλλιτέχνις και η ίδια, εκτός από το βάρος του ονόματος, σηκώνει αυτή τη στιγμή –μαζί με τον πατέρα της– και ένα άλλο (δυσβάσταχτο αυτό) φορτίο. Αφορά τον αγώνα για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς που μας άφησε ο Γιάννης Μόραλης, όπως αντιπροσωπεύεται από τον χώρο όπου έζησε και δημιούργησε. Το σπίτι στα Πλακάκια της Αίγινας… «Σκεφτείτε ότι ακόμη και ο δρόμος που βρίσκεται το κτίριο ονομάστηκε, πολύ τελευταία, οδός Γιάννη Μόραλη. Πώς θα ?σβήσει? αυτό το ατελιέ;» αναρωτιέται με αγωνία, χωρίς να χάνει τις ελπίδες της, παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν βλέπει «φως». «Η συνεισφορά του στη νεοελληνική τέχνη ήταν και είναι τεράστια? ελπίζω να ακουστεί αυτή η ανάγκη διατήρησης του χώρου του.» Είναι γνωστό ότι ο Γιάννης Μόραλης –μέρος της δόξας του οποίου διεκδικεί και η Αίγινα, ως αγαπημένος του τόπος– έχει δωρίσει έργα του σε δημόσιους φορείς της Τέχνης. Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Μπενάκη… Ακούγεται απίστευτο να μην εκδηλώνεται ενδιαφέρον από τους αρμόδιους φορείς για την τύχη της οικίας του στην Αίγινα... Έχουμε κάνει ως οικογένεια προσπάθειες και έχουμε απευθυνθεί σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της Τέχνης για το ατελιέ του στην Αίγινα. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση από μέρους τους» μας προσγειώνει η κ. Μόραλη, που είχε την τύχη να ζήσει τον μεγάλο ζωγράφο από πολύ κοντά. Τι σας έρχεται, αλήθεια, κατευθείαν στον νου όταν θυμάστε τον θείο σας; Ποιότητα σε όλα τα επίπεδα: συμπεριφορά, ντύσιμο, το ατελιέ του, η μουσική που άκουγε, το σπίτι του, τα αντικείμενά του, το χιούμορ του. Οι γνωστοί σας ζητούν να μάθουν λεπτομέρειες για τον άνθρωπο Γιάννη Μόραλη; Όχι, ποτέ δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος να ρωτήσει οτιδήποτε είχε να κάνει με την προσωπική του ζωή, τον χαρακτήρα του. Η στάση ζωής του δεν σου επέτρεπε «περιέργειες». Ήταν ευγενικός, σεμνός, όπως τον έχουν αποκαλέσει πολλές φορές, ένας πραγματικός τζέντλεμαν. Μικρή, τον βλέπατε «μεγάλο» ή απλώς θείο; Όταν μεγαλώνεις μαζί με τους στενούς συγγενείς, πρώτα συνδέεσαι με τους ανθρώπους. Είναι η οικογένειά σου, έχεις στενή επαφή, είναι πάντα εκεί, οι σχέσεις είναι απλές, ανθρώπινες. Μετά διαπιστώνεις, όσο μεγαλώνεις, ότι αυτός ο συγγενής είναι και «μεγάλος». Τον θαύμαζα, τον σεβόμουνα, συγκρατούσα πράγματα που έλεγε και τα «αποθήκευα» σαν θησαυρό. Είχα την τύχη να γνωρίζω από πολύ κοντά τον άνθρωπο- καλλιτέχνη. Δεδομένου ότι είστε καλλιτέχνης, σε ποιον βαθμό σάς επηρέασε ο Γιάννης Μόραλης; Αυτό δεν μπορώ εγώ να το κρίνω. Θυμάμαι μόνο, όταν πήγαινα στη Σχολή Δοξιάδη, σε κάποια κρίση των έργων μας, η καθηγήτριά μας, η Χ. Μυταρά, είχε πει «ποπό, να ένας... Μόραλης». Ελπίζω να μην παρεξηγηθώ!! Ζητούσατε επιβεβαίωση από τον Γιάννη Μόραλη; Φοβόσασταν ενδεχομένως την κριτική του; Βέβαια είχα την ανάγκη της επιβεβαίωσης.Την κριτική του δεν τη φοβόμουν, γιατί αυτό ζητάς από κάποιον «μεγάλο», να σε κρίνει, να σε διορθώσει, και όχι να σου πει τι καλά που τα κάνεις. Έτσι προχωράς, πας ένα βήμα πιο πέρα.» Η συνάντησή μας έγινε στο «Αιάκειον», το ιστορικό καφέ-ζαχαροπλαστείο της Αίγινας. Εκεί όπου ο Γιάννης Μόραλης έπινε τον καφέ του διαβάζοντας εφημερίδα. Εκεί όπου σκορπούσε τις καλημέρες σε γνωστούς και μη με ένα γλυκό χαμόγελο. Εκεί όπου η αύρα του πλανάται ακόμη…