Ποιοι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχία του
Η ελληνική ναυτιλία, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία, μπορεί να ωφεληθεί από την επιτυχή λειτουργία ενός δυναμικού ναυτιλιακού cluster. Σε εθνικό επίπεδο, κάτι τέτοιο μπορεί να έχει θετικές συνέπειες στο ελληνικό νηολόγιο (προώθηση της ελληνικής σημαίας), ενώ μια εθνική πολιτική ενδέχεται να υιοθετηθεί ευκολότερα σε επίπεδο cluster παρά σε επίπεδο μεμονωμένης επιχείρησης, στοιχείο που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο στην προώθηση «πράσινων» λύσεων για τη ναυτιλία.
Αυτά επισημαίνονται στην Έκθεση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδoς Γιάννη Στουρνάρα για το 2023, στην οποία γίνεται ειδική αναφορά στις ναυτιλιακές συστάδες: Διεθνής εμπειρία και η περίπτωση της Ελλάδας, στη σημασία της ναυτιλίας για την ελληνική οικονομία και στα ναυτιλιακά cluster.
Στην έκθεση τονίζεται ότι ο ελληνόκτητος στόλος αντιπροσωπεύει σχεδόν το 1/6 της παγκόσμιας χωρητικότητας και η διαχείριση μεγάλου τμήματός του πραγματοποιείται από την Ελλάδα, δραστηριότητα που συνηγορεί υπέρ της λειτουργίας μιας συστάδας ναυτιλιακών επιχειρήσεων, τόσο με γεωγραφικά όσο και με επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, όπως επίσης ότι αντιπροσωπεύει πάνω από το 17% του παγκόσμιου στόλου (σε όρους χωρητικότητας – dwt), γεγονός που τον κατατάσσει στην πρώτη θέση. Ωστόσο, μόνο το 13% του ελληνόκτητου στόλου είναι νηολογημένο υπό ελληνική σημαία, αν και η διαχείριση σημαντικού μέρους αυτού πραγματοποιείται από την Ελλάδα.
Αναφορικά με το ναυτιλιακό cluster, διευκρινίζεται ότι μπορεί να περιλαμβάνει στους κόλπους του επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αμιγώς θαλάσσιες δραστηριότητες (αλιεία ή μεταφορά προσώπων και φορτίων διά θαλάσσης), καθώς και ένα ευρύ σύνολο άλλων δραστηριοτήτων, όπως υπηρεσίες λιμένος, εφοπλισμού, logistics, ναυτασφαλίσεων κ.ά., ναυπηγεία, δραστηριότητες ναυταθλητισμού και αναψυχής, υπηρεσίες μεταφορών, ενέργειας, έρευνας και καινοτομίας για τη ναυτιλία, ναυτιλιακή χρηματοδότηση, νομικές υπηρεσίες, εκπαίδευση και κατάρτιση.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται, η επιτυχία ενός cluster δεν εναπόκειται μόνο στην προθυμία των μελών του, αλλά συμβάλλουν σε αυτήν τρεις κρίσιμοι παράγοντες:
? Η στήριξη των περιφερειακών/εθνικών αρχών, με τη θέσπιση ενός πλαισίου μέσα στο οποίο θα μπορέσει ένα cluster να αναπτυχθεί, π.χ. με τη δημιουργία κινήτρων ή με την ένταξη σε περιφερειακά επενδυτικά σχέδια.
? Η συνδρομή των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων/ερευνητικών κέντρων της συστάδας, που συμβάλλουν από την πλευρά τους στην κατάρτιση και στελέχωση των επιχειρήσεων με εξειδικευμένο δυναμικό, στην προώθηση της έρευνας και τελικά στην υιοθέτηση της καινοτομίας.
? Η ύπαρξη σαφούς δομής. Ειδικότερα, ένα cluster, για να λειτουργήσει και να επιτύχει, θα πρέπει να ιδωθεί σαν ένας αυτούσιος οργανισμός, με μέλη που μοιράζονται κοινούς στόχους και είναι πρόθυμα να προωθήσουν ένα δίκτυο γνώσης προς όφελος όλων. Θα πρέπει να έχει δομή, οργάνωση, σαφή διακυβέρνηση, επάρκεια οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, να διαθέτει εξ αρχής και να συγκεντρώνει με την πάροδο του χρόνου τεχνογνωσία και την ικανότητα να αξιοποιεί διαθέσιμους πόρους ή, κυρίως, να τους προσελκύει.
*της Χριστίνας Παπασταθοπούλου από efsyn.gr
