Το Ανιτσαίο της πέτρας και των ανεµόµυλων
Μια περιήγηση στην Αίγινα των µικρών κτηνοτροφικών οικισµών, µε τις µυρωδιές του καµένου ξύλου από τα παραδοσιακά φουρνάκια και τα τζάκια να κατακλύζουν την ατµόσφαιρα.
Του Γιώργου Μπήτρου
Ενας άλλος κόσµος, µια διαφορετική Αίγινα, απλώνεται στα µάτια του ανυποψίαστου επισκέπτη όταν, µετά την Παχιοράχη και το ΕΚΠΑΖ, αντικρίζει τις πρώτες στέγες, την εκκλησία και τον ανεµόµυλο του Ανιτσαίου. Βρισκόµαστε στην ορεινή Αίγινα. Στην Αίγινα των µικρών κτηνοτροφικών οικισµών. Και στη γύρω περιοχή θα συναντήσουµε πολλούς, όπως τους Βλάχηδες, τους Λαζάρηδες, τους Μπενάκηδες, τους Γιαννάκηδες.
νας µεγάλος, παλαιός, µισογκρεµισµένος ανεµόµυλος δεσπόζει πάνω από τον οικισµό του Ανιτσαίου, αποτελώντας και το σήµα κατατεθέν του χωριού. Ο ανεµόµυλος αυτός, όπως και πολλοί άλλοι στην ευρύτερη περιοχή, δηλώνει την παλαιά ενασχόληση των κατοίκων µε την κτηνοτροφία. Πολλούς µισογκρεµισµένους ανεµόµυλους θα συναντήσουµε στον δρόµο από το Ανιτσαίο προς Βλάχηδες, καθώς και αλώνια.
Το Ανιτσαίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ρους της Αίγινας και σε υψόµετρο 230 µέτρων. Είναι ο µεγαλύτερος οικισµός γύρω από το Όρος, σε απόσταση 30 λεπτών περίπου από το λιµάνι της Αίγινας. Το χωριό θυµίζει µπαλκόνι, από το οποίο ο επισκέπτης χαίρεται τη θέα του ανατολικού Σαρωνικού. Ανάµεσα στους µόνιµους κατοίκους του χωριού υπάρχουν και κάποιοι που έζησαν τον πόλεµο του 190 και θυµούνται την παρουσία των Γερµανών στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι Γερµανοί είχαν επιτάξει µερικά σπίτια και τα χρησιµοποιούσαν για αποθήκες. Άλλωστε, στην ευρύτερη περιοχή υπήρχε και το παρατηρητήριο του Αγίου Αντωνίου. Την εποχή της Κατοχής πολλοί κάτοικοι είχαν καταφύγει στο Όρος, για να αποφύγουν τους Γερµανούς, οι οποίοι τους βασάνιζαν όταν εκείνοι κατέβαιναν από το Όρος. Αν ανέβει κάποιος αυτή την εποχή στο Ανιτσαίο, θα αναπνεύσει τη µυρωδιά του καµένου ξύλου από τα παραδοσιακά φουρνάκια και τα τζάκια.
Οι σηµερινοί κάτοικοι ασχολούνται µε τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Γύρω από το χωριό υπάρχουν µεγάλες εκτάσεις µε ελιές, τις οποίες φροντίζουν οι κάτοικοι. Εκτός από τις ελιές, συναντάµε αµπέλια, περιποιηµένους κήπους και πολλά κατοικίδια ζώα, καθώς και µικρά κοπάδια από κατσίκια και πρόβατα. Την εικόνα του χωριού συµπληρώνει η παρουσία αλόγων, µουλαριών και γαϊδουριών, ενώ στη γύρω περιοχή υπάρχουν αρκετοί λαγοί, τσίχλες, ορτύκια, µπεκάτσες και πέρδικες.
Η οικοδοµή είναι επίσης µια άλλη δραστηριότητα των κατοίκων του χωριού. Ονοµαστοί είναι οι πετράδες της περιοχής, καθώς παλιότερα στην οικοδοµή των σπιτιών χρησιµοποιούσαν την πέτρα, το χώµα και τα ξύλα για την οροφή. Η σύνδεση µε το λιµάνι σήµερα γίνεται ευκολότερα, µετά τη διάνοιξη και την ασφαλτόστρωση του δρόµου που συνδέει το Ανιτσαίο µε την πόλη της Αίγινας. Ωστόσο, συγκοινωνία δεν υπάρχει και οι κάτοικοι µετακινούνται µόνο µε δικά τους µέσα. πως συµβαίνει σε όλους τους µικρούς οικισµούς των βουνών της Αίγινας, δεν υπάρχουν καταστήµατα τροφοδοσίας, µε αποτέλεσµα η ζωή τον χειµώνα στο Ανιτσαίο να είναι πιο δύσκολη. Στο χωριό ο επισκέπτης θα συναντήσει τη µεγάλη εκκλησία της Κοιµήσεως της Θεοτόκου και το µικρό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου κάτω από τον ανεµόµυλο.
Ο µισογκρεµισµένος αυτός µύλος σήµερα είναι ιδιωτικός και περιφραγµένος µε συρµατόπλεγµα. Μέσα στο χωριό υπάρχει µια µικρή πλατεία, ενώ παλιά λειτουργούσε και σχολείο. Εκεί η κυρία ντζυ Ζησιµάτου είχε φτιάξει µια όµορφη ταβέρνα, που συγκέντρωνε πολλούς ρέκτες του καλού φαγητού. Στο χωριό υπάρχει και πολιτιστικός σύλλογος, ο οποίος δραστηριοποιείται
προς την κατεύθυνση της διάσωσης και της προστασίας του παραδοσιακού χρώµατος του οικισµού.
Τα τελευταία χρόνια το Ανιτσαίο έχει γίνει πολύ γνωστό στους επισκέπτες και στους παραθεριστές, αποτελώντας συχνό προορισµό για περίπατο και αναψυχή ή για καλό φαγητό στην ταβέρνα του. Το χωριό προσφέρεται για µια φιλική προς το περιβάλλον τουριστική ανάπτυξη. Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορούν πολλοί λόγοι, χάρη στη γειτνίασή του µε το ρος και την αρχαιολογική περιοχή του ναού του Ελλανίου ?ιός, αλλά και µε το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων. Πολλά και σηµαντικά στοιχεία για τη ζωή, τον πολιτισµό και τη λαογραφία του χωριού ο αναγνώστης θα βρει στο καλαίσθητο βιβλίο της κυρίας Άντζυ Ζησιµάτου «Η Αίγινα του βουνού», καθώς και στο παλαιότερο του Ι. Μάντζαρη «Αιγινητών ήθη και έθιµα».
