Μάνθος Πετρούλης: Μια παλιά συνδικαλιστική αξία
Μια αναδρομή, με αφορμή τα 41 χρόνια από τον θάνατο του συνδικαλιστή, που προσέφερε σημαντικό έργο τόσο στο ντόπιο, όσο και στο διεθνές ναυτικό εργατικό κίνημα.
Γράφει ο Νίκος Σάνσης
Ανοιξη του '64, και ο µικρός ρωτάει τον πατέρα του περιώνυµο συνδικαλιστή εκείνων των χρόνων «Μπαµπά, τι είναι συνδικαλισµός και εργοδοσία;». O τελευταίος χαµογελά, γυρίζει ήρεµα και του απαντά «Ας υποθέσουµε ότι υπάρχει ένα ποτάµι µε δύο όχθες, που στη µέση κυλά άφθονο νερό. Πίσω από κάθε όχθη υπάρχουν πεδιάδες εύφορες. Ας ονοµάσουµε τη µία όχθη εργοδοσία και την άλλη συνδικαλιστικό κίνηµα. Το νερό που κυλά ήρεµα στη µέση ας το ονοµάσουµε εργασία, εργαζόµενοι. Το νερό βρέχει και τις δύο πλευρές του ποταµού, ποτίζοντας παράλληλα και τις δύο πεδιάδες. Oι δύο όχθες δεν πρέπει ποτέ να πλησιάζουν απειλητικά η µία την άλλη, σαν να εχθρεύονται. Το νερό θα φουσκώσει, θα πληµµυρίσει τις δύο πεδιάδες και θα τις καταστρέψει. Έτσι, εργοδοσία και συνδικαλισµός δεν πρέπει να είναι σε συνεχή αντιπαλότητα, έχθρα, γιατί και οι δύο θα ζηµιωθούν. Oι δύο όχθες του ποταµού δεν πρέπει, πάλι, να αποµακρύνονται η µία από την άλλη, σαν να αδιαφορούν, γιατί το νερό θα πλατειάσει, θα χαθεί, και οι εκατέρωθεν πεδιάδες θα καταστραφούν από την ξηρασία. Τέλος, οι όχθες θα πρέπει σε τακτά διαστήµατα να επικοινωνούν µεταξύ τους µε γεφύρια, που σηµαίνει ότι εργοδοσία και συνδικαλισµός πρέπει να έχουν επαφές και να θέτουν τα προβλήµατά τους ο ένας στον άλλο, µε καλή πίστη, να τα συζητούν και να ψάχνουν λύσεις.
Συνδικαλισµός εννοείται ελεύθερος, ακηδεµόνευτος, ανιδιοτελής, στην κυριολεξία ακοµµάτιστος, µε στόχο ένα τη διασφάλιση και µόνον των συµφερόντων των εργαζοµένων. Από την άλλη πλευρά, η εργοδοσία πρέπει να έχει κοινωνικές ευαισθησίες, να απαντά µε ειλικρίνεια και θάρρος στα θέµατα που αφορούν τους εργαζόµενούς της. Να ζητά τον διάλογο. Όσοι πίστεψαν και υλοποίησαν τους ρόλους αυτούς προχώρησαν. Όσοι όχι, απέτυχαν και χάθηκαν. Αυτό στην ουσία είναι και το µήνυµα της Πρωτοµαγιάς. Ένα µήνυµα δυναµικό µα και ενωτικό, αγωνιστικό µα και ειρηνικό. ?ιεκδικητικό µα και προσοδοφόρο. Όχι µόνο για τη µία όχθη του ποταµού, αλλά και για τις δύο».
Φέτος συµπληρώνονται 41 χρόνια από τον θάνατο του Μάνθου Πετρουλή, συνδικαλιστή που πρόσφερε σηµαντικό έργο στο ντόπιο και στο διεθνές ναυτικό εργατικό κίνηµα. Γιος δασκάλου, γεννήθηκε το 1901 στο Γαλαξίδι και, όπως οι συντοπίτες του, απασχολήθηκε στη θάλασσα ως οικονοµικός αξιωµατικός. Όµως, η συνδικαλιστική του φλέβα άρχισε να χτυπά νωρίς, από το αίµα των ανησυχιών του.
Ως πρόεδρος του συνδέσµου των οικονοµικών αξιωµατικών του Ε.Ν., στο ξεκίνηµα, µετείχε στις δραστηριότητες της Πανελληνίου Ναυτικής µοσπονδίας. Στην Κατοχή συµµετείχε ως µέλος του εργατικού ΕΑΜ και βοήθησε στα συσσίτια και στη µέριµνα των Ελλήνων ναυτικών και των οικογενειών τους.
Μετά τον πόλεµο, εξελέγη γενικός γραµµατέας της ΠΝO και, µε την ιδιότητα αυτή, το 1946 λαµβάνει µέρος στη ναυτική σύνοδο του ?ιεθνούς Γραφείου Εργασίας στο Σιάτλ, εκλεγόµενος ως µέλος. Παράλληλα, εξελίσσεται σε διεθνή συνδικαλιστική προσωπικότητα, εκλεγόµενος µέλος και στη ?ιεθνή Οµοσπονδία Μεταφορών ΤF, µε την παράλληλη ένταξη της ΠΝ, ως τακτικού µέλους.
Η ?ΟΜ και η ΠΝΟ αντιτάχθηκαν στην εγκαθίδρυση του καθεστώτος των πλοίων µε σηµαία ευκαιρίας. Μέλος του ΝΑΤ και της ΓΣΕΕ, πάλεψε πάρα πολύ για την ασφαλιστική κατοχύρωση των δικαιωµάτων των Ελλήνων ναυτικών και των εργαζοµένων στον τόπο.
Μέλος επίσης, από το 1960, της οµάδας για τα ναυτιλιακά εργατικά θέµατα, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Γιάγκος Πεσµαζόγλου, εργάστηκε για την ένταξη της χώρας στην ΕΚ. Από την ένταση όµως των πολλαπλών καθηκόντων, ασθένησε βαρύτατα το 1964, παραµένοντας ηµιπληγικός έως το 1975, οπότε και απεβίωσε στην Αίγινα, τόπο παραθερισµού του, που τόσο λάτρευε.
Η Πολιτεία, αναγνωρίζοντας το µεγάλο έργο του, τον παρασηµοφόρησε µε τον χρυσό και τον αργυρό σταυρό του Φοίνικος, ειδικά για την ένταξη του 1.000ού πλοίου υπό ελληνική σηµαία, και µε τον σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου για το κοινωνικό έργο µέριµνας των οικογενειών των ναυτικών.
Υ.Γ. Θα ήθελα ιδιαίτερα να ευχαριστήσω το Saronic Magazine για τη φιλοξενία του παρόντος κειμένου, ως ελάχιστο δείγμα αγάπης, ευγνωμοσύνης και τιμής στον πνευματικό μα και ουσιαστικό πατέρα του γράφοντος.
