Reuters: Ένα ελληνικό ψηφιδωτό κοσμεί το μετρό Πειραιά και μας μεταφέρει στα βάθη της ιστορίας
Σε ένα θολωτό διάδρομο, το πλήθος μελετά πίνακες και κοιτάζει κάτω από τα πόδια του, μέσα απ’ το γυαλί, ένα ψηφιδωτό δάπεδο σπιτιού του 4ου αιώνα π.Χ. που περιβάλλεται από κεραμικά και άλλα οικιακά αντικείμενα.
Δεν πρόκειται όμως για επισκέπτες μουσείου. Πρόκειται για επιβάτες μιας νέας γραμμής του μετρό που συνδέει τον Πειραιά, το θαλάσσιο λιμάνι που εξυπηρετεί την ελληνική πρωτεύουσα, με το αεροδρόμιό της Αθήνας.
Έτσι περιγράφει το Reuters τον νέο σταθμό του μετρό στον Πειραιά, κάνοντας λόγο για μια μίνι έκθεση αντικειμένων που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πρωτότυπα τμήματα και αντίγραφα ενός αρχαίου αρδευτικού συστήματος με πηγάδια και στέρνες· μια έκθεση ενσωματωμένη στη δομή του τερματικού σταθμού στον Πειραιά, ο οποίος εγκαινιάστηκε τον περασμένο μήνα.
Όπως αναφέρει το πρακτορείο, η κατασκευάστρια εταιρεία Αττικό Μετρό συνεργάστηκε στενά με αρχαιολόγους για τη δημιουργία του σταθμού, ενώ ο θησαυρός που τον κοσμεί αποτελεί ένα από τα κορυφαία αντικείμενα που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια της κατασκευής της γραμμής.
«Δίνουμε στον επιβάτη μια μικρή γεύση μιας καθημερινής στιγμής σε ένα (αρχαίο) σπίτι του Πειραιά» δήλωσε στο πρακτορείο η αρχαιολόγος Στέλλα Χρυσουλάκη.
Με τόση ιστορία να βρίσκεται κάτω από το έδαφος, η κατασκευή υπόγειων γραμμών μετρό στην Ελλάδα -η πρώτη εκ των οποίων εγκαινιάστηκε στο κέντρο της Αθήνας το 2000- ήταν πάντα ένα λεπτό ζήτημα.
«Έχουμε αποδείξει εδώ στον Πειραιά ότι (η ιστορία και η νεωτερικότητα) μπορούν να συνυπάρχουν. Πάντα υπάρχει τρόπος» είπε και ο διευθυντής του έργου της Αττικό Μετρό Ευάγγελος Κολοβός, οι ομάδες του οποίου έπρεπε να προσαρμοστούν στις ανάγκες των αρχαιολόγων χωρίς ωστόσο να καθυστερήσουν το έργο να ξεπεράσουν τον προϋπολογισμό των 730 εκατομμυρίων ευρώ.
Σπάνια ευρήματα
Δουλεύοντας σε βάθος έως και 17 μέτρων, η αρχαιολογική ανασκαφή κράτησε δέκα χρόνια και κάλυψε 7.500 τετραγωνικά μέτρα. Κατασκευάστηκαν έξι σταθμοί και μια σήραγγα επιπλέον 7,6 χιλιομέτρων.
«Βάζαμε το χώμα σε μεγάλες σακούλες αφαιρώντας το προσεκτικά για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την ανασκαφή και σε ένα άλλο σημείο το απλώναμε και δίναμε στους αρχαιολόγους την ευκαιρία το εξετάσουν και να αφαιρέσουν όλα τα (ευρήματα)» είπε ο Κολοβός.
Ένα συγκεκριμένο εύρημα εξακολουθεί να του κάνει εντύπωση.
«Βρήκαν ένα μικρό αρχαίο δαχτυλίδι. Το έβαλαν στο χέρι μου. Ακόμα συγκινούμαι όταν το θυμάμαι αυτό» θυμάται.
Σε ένα εργαστήριο στον Πειραιά, αντικείμενα -μεταξύ των οποίων και κάποια που ανασύρθηκαν από αρχαία πηγάδια όπου κατέβηκαν οι αρχαιολόγοι με σχοινιά- γεμίζουν κιβώτια στοιβαγμένα μέχρι το ταβάνι, ενώ θραύσματα είναι απλωμένα σε μεγάλα τραπέζια όσο οι συντηρητές τα συναρμολογούν.
«Είδαμε (…) μικρά αντικείμενα τα οποία δεν γνωρίζαμε τίποτα και (…) δεν είμαστε ακόμη σίγουροι για ποιο λόγο χρησιμοποιούνταν πολλά από αυτά. Ένα τεράστιο πεδίο έρευνας έχει απλωθεί μπροστά μας» δήλωσε η Χρυσουλάκη.
Η ομάδα δεν μπόρεσε να διασώσει όλες τις στέρνες, αν και παρόμοιες έχουν ανασυρθεί στο παρελθόν. Ξόδεψαν χρόνο για να συντηρήσουν σχολαστικά τα πιο σπάνια ευρήματα, όπως μια ξύλινη πόρτα που θα είχε αποσυντεθεί αν εκτίθετο στον ξηρό αέρα.
Για τους επιβάτες που διέρχονται από το λιμάνι, από όπου τα πλοία μεταφέρουν τουρίστες στα ελληνικά νησιά, η διαδρομή από τον νέο σταθμό στο αεροδρόμιο διαρκεί λιγότερο από μία ώρα. Καθώς ταξιδεύουν, μπορεί τώρα να αναλογίζονται άλλους ταξιδιώτες που δεν ζουν εδώ και καιρό, λέει το Reuters.
«Στο έδαφος και κάτω από το έδαφος, θα έχουμε πάντα όλα αυτά τα κύματα των ανθρώπων που πέρασαν από εδώ, έζησαν εδώ, ερωτεύτηκαν, πολέμησαν και ένιωσαν πόνο εδώ» δήλωσε η Χρυσουλάκη.