Πολωνοί και Ούγγροι έξω από το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δις! – Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού
Παρίσι και Βρυξέλλες πιέζουν για αναπροσαρμογή και έγκριση των 750 δισ. χωρίς τη συναίνεση και τη συμμετοχή Ουγγαρίας και Πολωνίας.
Σε μια πρωτοφανή για τα χρονικά της ΕΕ εξέλιξη, ενδεικτική όμως και των προβλημάτων συνοχής, που αντιμετωπίζει η Ευρώπη φαίνεται να οδηγούνται οι Βρυξέλλες με τη σύμφωνη γνώμη των ισχυρών της Ενωσης. Συγκεκριμένα μελετάται το ενδεχόμενο να προχωρήσει η έγκριση του «Ταμείου Ανάκαμψης» για την αντιμετώπιση της πανδημίας χωρίς την συναίνεση και την συμμετοχή της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.
Οι δύο χώρες ως γνωστόν έχουν θέσει βέτο τόσο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την επόμενη επταετία, ύψους 1,1 τρισ. Ευρώ όσο και για το Ταμείο των 750 δισ. απαιτώντας να αποσυνδεθεί το καθεστώς των κοινοτικών επιδοτήσεων από την τήρηση από τα κράτη μέλη των αρχών και κανόνων του «Κράτους Δικαίου». Έχουν έτσι μπλοκάρει μια διαδικασία που είχε πανηγυριστεί το καλοκαίρι ως μια «γενναία απάντηση της ΕΕ απέναντι στην κρίση».
Την πρόταση «εξαίρεσης» των δύο χωρών έριξαν πρώτοι στο τραπέζι Γάλλοι διπλωμάτες και στη συνέχεια Βουδαπέστη και Βαρσοβία έλαβαν τελεσίγραφο να άρουν το βέτο τους. Σε διαφορετική περίπτωση η Κομισιόν προτίθεται να αναπροσαρμόσει το σχέδιο της και να προχωρήσει στην έγκρισή του από τις υπόλοιπες 25 χώρες, έτσι ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει μέσα στις αρχές του 2021 η διαδικασία των εγκρίσεων και εκταμιεύσεων, κάτι που απαιτούν επιτακτικά οι χώρες που επλήγησαν με μεγάλη σφοδρότητα από την covid-19 και έχουν άμεσα ανάγκη οικονομικής βοήθειας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών Ουγγαρίας και Πολωνίας απάντησαν τη Δευτέρα αρνητικά στο τελεσίγραφο και δήλωσαν ότι «παραμένουν σταθερά ο ένας δίπλα στον άλλο». Έτσι είναι πολύ πιθανό η ΕΕ να προχωρήσει στο αποκαλούμενο «Σχέδιο Β», αποκλείοντας τις δύο χώρες από τη συγκεκριμένη διαδικασία. Περισσότερες λεπτομέρειες ίσως να γίνουν γνωστές κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής στο τέλος αυτής της εβδομάδας, όπου ένα από κεντρικά ζητήματα διαβούλευσης θα αποτελέσει η «κοινή απάντηση της ΕΕ στην πανδημία».
Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη και για ένα μικρό «σχίσμα» στις τάξεις της ΕΕ, με απρόβλεπτες περαιτέρω συνέπειες, που δείχνει πάντως ότι έχει αρχίσει να εξαντλείται τόσο η υπομονή όσο και η ανοχή των υπολοίπων Ευρωπαίων, με τις δύο αυτές χώρες του «Βίζεγκραντ» που συχνά τα τελευταία χρόνια έχουν παρεκκλίνει από την κοινή γραμμή των υπολοίπων.
Ωστόσο ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. για την επόμενη επταετία ύψους 1,1 τρισ. ευρώ δεν θα μπορέσει να προχωρήσει σε έγκριση με κάποια αντίστοιχη «φόρμουλα», αφού για να συμβεί αυτό απαιτείται ομοφωνία και των 27. Κατά συνέπεια, η Ε.Ε. θα είναι αναγκασμένη να λειτουργήσει μέσω ενός προσωρινού προϋπολογισμού αρχικά για το 2021, ο οποίος δεν θα περιέχει δαπάνες για νέα σχέδια και θα μειώσει ριζικά τις χρηματοδοτήσεις, ακόμη και για υπάρχοντα έργα. Το παράδοξο είναι ότι Ουγγαρία και Πολωνία θα βρεθούν ανάμεσα στις χαμένες από αυτή την εξέλιξη χώρες, αφού ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που λαμβάνουν επιδοτήσεις υψηλότερες των καταβολών τους στο κοινό ταμείο.
