Με αγωνία για τις γενιές που έρχονται
Ένα νέο κίνημα προσφοράς και εθελοντισμού γεννιέται, μέσα στην οικονομική δυσπραγία της εποχής, και στον Σαρωνικό. Επιμέλεια - Ρεπορτάζ: Σίλα Αλεξίου, Βασιλική Ταντάουι, Έτα Βασιλείου
Ανιδιοτελής προσφορά και ελληνική νοοτροπία ήταν μέχρι πρότινος δύο έννοιες ασύμβατες. Με κάποιες εξαιρέσεις τόσο σπάνιες, ώστε να μη λαμβάνονται καθόλου υπόψη. Δεν είναι βέβαιο αν οφείλεται στην οικονομική κρίση ή στην τριβή με τους προ πολλού μυημένους στον εθελοντισμό αλλοδαπούς κατοίκους της χώρας μας, αλλά, αναμφισβήτητα, ο Έλληνας αρχίζει να αποκτά κοινωνική συνείδηση.
Με τον κίνδυνο του εφησυχασμού των αρμοδίων ορατό, οι πολίτες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τη μέριμνα για μια ποιοτική ζωή, με αγωνία για τις γενιές που έρχονται. Παραμένει αδιευκρίνιστο αν αυτό λέγεται εθελοντισμός ή ανάγκη επιβίωσης? γεγονός είναι ωστόσο ότι τουλάχιστον οι κάτοικοι των νησιωτικών περιοχών έχουν –τον τελευταίο καιρό– σηκώσει τα… μανίκια και καθαρίζουν. Με την παρότρυνση αλλοδαπών στις περισσότερες περιπτώσεις, φροντίζουν το περιβάλλον, έχοντας αποκτήσει πλέον συνείδηση ότι η προσφορά τους είναι ανταποδοτική, καθώς συνδυάζει το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Την ψυχική ανάταση που προκαλεί η ανιδιοτελής προσφορά με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής.
Αξιοσημείωτα είναι τα δείγματα εθελοντισμού στα νησιά του Σαρωνικού, όπου –με σύνθημα την αγάπη για τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τα νέα παιδιά– εμφανίζονται πρωτοβουλίες που μόνο αισιόδοξα μηνύματα εκπέμπουν. Από τη στείρα αντιπαράθεση με τους αρμόδιους φορείς, οι πολίτες περνούν στην ενίσχυση κινήσεων κοινωνικής προσφοράς, ανταποκρινόμενοι –σε κάποιες περιπτώσεις– ακόμη και στα κελεύσματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αίγινα: «Δυο χέρια παραπάνω πάντα βοηθούν…»
Ήρθαν στην Αίγινα πριν από δέκα χρόνια περίπου, δοκιμάζοντας μια διαφορετική ζωή από αυτή της Ολλανδίας, πιο ήσυχη και πιο ελεύθερη. Στο παρελθόν είχαν ξαναεπισκεφθεί το νησί και, όπως μας λένε και οι δύο, «είναι ένα μέρος το οποίο σε βάζει να υποσχεθείς ότι θα ξανάρθεις». Τότε είχε συμβεί το εξής περίεργο: Αν και προερχόμενοι από την ίδια χώρα, γνωρίστηκαν στην Αίγινα και όχι στην Ολλανδία, και σήμερα έχουν μια πανέμορφη κορούλα, την Ιζαμπέλα.
Ο λόγος για τη Liz και τον Erik, τους «υπεύθυνους» για τον πρόσφατο εθελοντικό καθαρισμό των παραλιών της Αίγινας. Μάζεψαν 5-6 φίλους, συμφώνησαν, ανακοίνωσαν στο διαδίκτυο τι θέλουν να κάνουν και για ποιον λόγο, και συγκέντρωσαν 250 εθελοντές.
«Εγώ δεν είμαι υπέρ του εθελοντισμού. Το ότι κάνουμε κάποια πράγματα, επειδή τα αγαπάμε και θα τα κάνουμε πάντα, είναι μια άλλη ιστορία»«Η δουλειά έπρεπε να γίνειν και όποιος ερχόταν για βοήθεια ήταν ευπρόσδεκτος. Δύο παραπάνω χέρια πάντα βοηθούν». Για εκείνους επιτυχία όμως δεν ήταν αυτό. Επιτυχία είναι να έχεις έναν στόχο και να δουλεύεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ο δικός τους στόχος; Να παρακινήσουν όσο περισσότερους γίνεται, να τους «ξυπνήσουν», να αλλάξει αυτή η καταστροφική φιλοσοφία του Έλληνα, που τα περιμένει όλα από τον άλλον, να υπάρξει δράση, ανιδιοτελής δουλειά, εθελοντισμός. «Αυτό που κάναμε εμείς ο δήμος δεν θα μπορέσει να το κάνει. Οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ προκατειλημμένοι σε ό,τι αφορά τέτοιου είδους πράξεις για το γενικό καλό, δεν θέλουν να δουλέψουν εθελοντικά για τον δήμο». Η Liz είναι σχεδιάστρια ιστοσελίδων και έχει δημιουργήσει μια ιστοσελίδα για την Αίγινα (www.aeginagreece.com) και την προβολή της στο εξωτερικό, η οποία, ως επί το πλείστον, λειτουργεί εθελοντικά. «Ήθελα να δείξω και να διαφημίσω την Αίγινα και την καλή της πλευρά στο εξωτερικό, γιατί δεν την ξέρουν όπως θα έπρεπε. Αναφέρεται διεθνώς μόνο σε ό,τι αφορά τον Ναό της Αφαίας, αλλά Αίγινα δεν είναι μόνο αυτό». Ο Erik, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει πως «ο εθελοντισμός είναι αγάπη, το έχεις στην καρδιά σου αυτό, δεν μπορεί ούτε να σ' το μάθει ούτε να σ' το μεταδώσει κανένας. Αυτό που χρειάζονται οι περισσότεροι είναι απλώς μια ώθηση. Η Αίγινα χρειάζεται εθελοντές. Θα μπορούσε να γίνει ένα από τα καλύτερα νησιά του κόσμου, γιατί τα έχει όλα». Επιστήμονες υποστηρίζουν πως μια πράξη ανιδιοτέλειας, από ψυχολογική πλευρά, βοηθά στην ανάπτυξη του ατόμου και στην αυτοεκτίμησή του. Στην εποχή που ζούμε, ωστόσο, έχει και πρακτική σημασία… Θεατρική ομάδα μαθητών: Είσοδος ελεύθερη Μια εναλλακτική μορφή εθελοντισμού, με την ανιδιοτελή προσφορά στην Τέχνη και κατ’ επέκταση στο κοινωνικό σύνολο, συνιστούν οι άνευ ανταλλάγματος θεατρικές παραστάσεις. Χωρίς χρηματοδότηση, χωρίς εισιτήριο, η θεατρική ομάδα των μαθητών του Ε.Λ.Α., του Τ.Ε.Λ. και του ΕΠΑΛ Αίγινας ανέβασε φέτος για 6η συνεχή χρονιά παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Αίγινας, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. «Εγώ δεν είμαι υπέρ του εθελοντισμού. Το ότι κάνουμε κάποια πράγματα, επειδή τα αγαπάμε και θα τα κάνουμε πάντα, είναι μια άλλη ιστορία. Δεν μπορεί η Πολιτεία να επαναπαύεται στον εθελοντισμό των ανθρώπων και να μη στηρίζει αυτό που οφείλει να στηρίζει» τονίζει η σκηνοθέτις της ομάδας Λάγια Μαστρογιαννίδου και, επιχειρώντας να απομυθοποιήσει την προσφορά της ίδιας και των παιδιών, λέει εμμέσως ότι απλώς όλοι κάνουν το κέφι τους. Όμως, ο Μάνος, η Λασκαρίνα, η Νιόβη, η Τίνα, η Ελευθερία, ο Διονύσης, ο Γιώργος, ο Παρασκευάς, ο Νεκτάριος, ο Γιώργος, η Νεφέλη, ο Κώστας, ο Ηρακλής και ο Αντώνης είναι εκεί, γιατί τους νοιάζει που προσφέρουν χαρά και ξεγνοιασιά σε όσους πήγαν να τους δουν, και είναι εκεί, γιατί παίρνουν πίσω το πιο μεγάλο αντάλλαγμα: τη χαρά των άλλων. «Ξέρεις τι είναι από αγρίμι μέσα σε λίγους μήνες να γίνεσαι ο πιο ήρεμος άνθρωπος; Εμένα αυτή η ομάδα με άλλαξε, με έμαθε να αγαπάω, και για όσους δεν πιστεύουν στην αγάπη, κρίμα… Αυτή η ομάδα είναι μια μεγάλη αγκαλιά που μας χωράει όλους» μας λέει ο Διονύσης, ο οποίος μπήκε φέτος στην ομάδα, όπως και ο Παρασκευάς, που ξέφυγε από τον υπολογιστή του και δεν τον νοιάζει πια, γιατί έχει κερδίσει φίλους. «Υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από τους φίλους;» Στην προσπάθειά τους έχουν, ευτυχώς, και συμπαραστάτες που βοηθούν όπως μπορούν. Τον Μορφωτικό Σύλλογο, τον Σταύρο, την Ελένη, τον Νίκο, τη Γ’ Ενιαίου Λυκείου, τον Ξενοφώντα, τον Αθανάσιο, τον Παναγιώτη, τον Άρη, τον Βασίλη, την Ουρανία, τον Αχιλλέα, τον Απόστολο, τη Στέλλα, τον Παναγιώτη, την Πολύνα και την Πωλίνα. «Είναι πιο οικογένεια και από την οικογένεια αυτή η ομάδα» μας λέει η Λασκαρίνα. Και, πράγματι, στην ομάδα έμαθαν την υπευθυνότητα, την ομαδικότητα, τον αλληλοσεβασμό, την αγάπη, τη θυσία… Όσο για τις στοιχειώδεις ανάγκες μιας παράστασης, ο δήμος έχει σταματήσει να χρηματοδοτεί τη θεατρική ομάδα εδώ και δύο χρόνια, και έτσι συμβάλλουν όλοι αναλόγως. Η είσοδος άλλωστε είναι ελεύθερη, αλλά μπαίνοντας βλέπει κανείς ένα κουτί με την ένδειξη «φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι». Και αφήνει ο καθένας ό,τι προαιρείται… Σαλαμίνα: Περιπολίες στα δάση Περιπολίες στα δάση της Σαλαμίνας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σχεδιάζει να πραγματοποιήσει ο Περιβαλλοντικός Όμιλος Σαλαμίνας «Perivos». Η εθελοντική αυτή προσπάθεια θα γίνει σε συνεργασία με άλλους φορείς, όπως είναι οι Φίλοι του Δάσους και η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή, ώστε να κληθούν στη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του καλοκαιριού, προκειμένου να οργανωθεί η επιχείρηση προστασίας των δασών. Ο Περιβαλλοντικός Όμιλος Σαλαμίνας «Perivos» ωστόσο, σε συνεργασία με το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, διοργάνωσε την Κυριακή 8 Μαΐου επιχείρηση καθαρισμού του Αρχαίου Λιμένα Αμπελακίων Σαλαμίνας, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κόσμου, τόσο για την ιστορία όσο και για το φυσικό περιβάλλον του χώρου. Αγκίστρι: Γίνε εθελοντής στον τόπο σου Η ίδρυση του πρώτου γραφείου εθελοντών από τον Δήμο Αγκιστριού βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από τους κατοίκους του νησιού. Η πρωτοβουλία ανήκει στη δημοτική σύμβουλο Όλγα Βουγά, η οποία έχει στο ενεργητικό της και την ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου Αγκιστρίου, το οποίο θα λειτουργεί όλο το καλοκαίρι χάρη στους εθελοντές. «Μέσα από την ιδιότητά μου ως δημοτικής συμβούλου μπορώ και πρέπει να προωθήσω την εθελοντική δράση, που για μένα είναι ουσιαστικά μια στάση ζωής, με έντονο το αίσθημα της αγάπης» μας εξομολογείται. Στις δραστηριότητες του τομέα εθελοντισμού περιλαμβάνονται –εκτός της προστασίας του περιβάλλοντος– θέματα υγείας, καθώς και πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα. Τον Ιούνιο θα ξεκινήσει μια εκστρατεία με ενημερωτικά φυλλάδια κατά των δηλητηριάσεων των ζώων στο νησί, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου θα υπάρχει εποπτεία συγκεκριμένων περιοχών, όπως η Δραγονέρα και η Χαλκιάδα, για την αποτροπή του ελεύθερου κάμπινγκ, εφόσον απαγορεύεται. «Ο δήμος πρέπει να ενισχύσει και να υποστηρίξει την ενεργό δράση των δημοτών, με στόχο να γίνει η εθελοντική συμμετοχή κυρίαρχη νοοτροπία και στάση ζωής για τις γενιές που ακολουθούν» επισημαίνει η κ. Βουγά. Πόρος: Εθελοντές πυροσβέστες Το δάσος της Καλαυρίας του Πόρου είναι ίσως το μεγαλύτερο και πιο παρθένο δάσος από όλα τα δάση των νησιών του Αργοσαρωνικού. Από το 2007, που δημιουργήθηκε το Σώμα Εθελοντών Πυροσβεστών Πόρου, έχει αναλάβει δράση αρκετές φορές στο δάσος του Πόρου κατά το καλοκαίρι. Εκτελώντας περιπολίες με δικά τους οχήματα, συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη πυρκαγιών στο νησί, ενώ από το 2010 οι εθελοντές συνδράμουν στην κατάσβεση, όποτε χρειαστεί, σε πλήρη συνεννόηση με το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο της Τροιζηνίας, επανδρώνοντας τα πυροσβεστικά οχήματα, με ένδυση και εξοπλισμό που έχουν προμηθευτεί με δικά τους έξοδα. Αυτή τη στιγμή το Σώμα των Εθελοντών Πυροσβεστών Πόρου αποτελείται από δέκα άτομα. Η δουλειά τους είναι αθόρυβη και αξιέπαινη. Υδρα: Αποκομιδή σκουπιδιών « Η στάση σας αποδεικνύει ότι εκεί που η Πολιτεία αδρανεί μπορούν να παρεμβαίνουν οι ενεργοί πολίτες, η ίδια η κοινωνία!». Με αυτά τα λόγια έδωσε το στίγμα του εθελοντισμού, που άνθησε την άνοιξη στην Ύδρα, η Δημοτική Αρχή, ευχαριστώντας τους δημότες που προσέτρεξαν στο δύσκολο έργο της αποκομιδής των σκουπιδιών, τα οποία είχαν δημιουργήσει πολύ σοβαρό πρόβλημα στο γραφικό, ιστορικό νησί του Αργοσαρωνικού. Κι αυτό γιατί, σε εφαρμογή του «Καλλικράτη», δεν επιτρεπόταν πλέον η ανάθεση του έργου σε ιδιώτη εργολάβο και υπήρχαν μόνο τέσσερις δημοτικοί υπάλληλοι καθαριότητας, οι οποίοι δεν επαρκούσαν. Στην έκκληση του δήμου για βοήθεια έως την επίλυση του προβλήματος ανταποκρίθηκαν άμεσα. Είκοσι Υδραίοι εθελοντές, μαζί με τους δημοτικούς υπαλλήλους και τον ίδιο τον δήμαρχο Άγγελο Κοτρώνη, ανέλαβαν την αποκομιδή των σκουπιδιών, που είχαν «πνίξει» το νησί.
Υδραίοι εθελοντές, μαζί με τους δημοτικούς υπαλλήλους και τον ίδιο τον δήμαρχο, ανέλαβαν την αποκομιδή των σκουπιδιών, που είχαν «πνίξει» το νησί«Θέλουμε να ευχαριστήσουμε μέσα από την καρδιά μας όλους τους εργάτες καθαριότητας που με αυταπάρνηση εργάστηκαν, όπως επίσης όλες και όλους τους συμπατριώτες μας φιλυδραίους και τους αλλοδαπούς που μετά την έκκληση του δημάρχου μας για εθελοντική βοήθεια έδωσαν το ''παρών'' με... μπροστάρηδες την παιδίατρο και την οδοντίατρο του νησιού» υπογραμμίζει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Γιάννης Πάστος. Στο ίδιο πνεύμα, της εθελοντικής προσφοράς, ευαισθητοποιήθηκε και μια ομάδα νέων σπουδαστών, οι οποίοι προχώρησαν στον καθαρισμό ακτών. Οι εθελοντές στις 11 Απριλίου καθάρισαν δύο απόμακρες παραλίες από τα σκουπίδια, τα οποία και κατέγραψαν. Σε σχετικό δελτίο αναφέρεται ότι επρόκειτο για «σπουδαστές με τον διευθυντή της Ακαδημίας και στελέχη των North of England P&I Association Ltd και HELMEPA, οι οποίοι μάζεψαν 18 τεράστιες σακούλες, με ογκώδη σκουπίδια, τα οποία φόρτωσαν στο σκάφος που τους μετέφερε από και προς το λιμάνι της Ύδρας, και τα παρέδωσαν στην υπηρεσία καθαριότητας του δήμου». Σπέτσες: Καθαριότητα των παραδοσιακών οικισμών Ο εθελοντισμός στις Σπέτσες είναι μια παλιά ιστορία. Έτσι, η νέα Δημοτική Αρχή, με τη σύσταση «Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής», επισήμανε παράλληλα την αναγκαιότητα του εθελοντισμού. Πολίτες, με τις γυναίκες, τους νέους και ιδιαίτερα τους μαθητές, τοπικούς και κλαδικούς συλλόγους στην πρώτη γραμμή και με την αρωγή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καταφέρνουν με εθελοντική εργασία σημαντικά αποτελέσματα. Προστατεύουν το πράσινο, αναδασώνουν τις καμένες εκτάσεις και προχωρούν σε αποψιλώσεις για την προστασία των νέων πεύκων. Εθελοντές δασοφύλακες για την πυρασφάλεια και τη μέριμνα για το δάσος υπήρχαν και πριν από 30 τουλάχιστον χρόνια. Πρόσφατα στη νέα αρχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης διατυπώθηκε πρόταση να προχωρήσει ο δήμος, μαζί με εθελοντές, σε διαποξύλωση του περιφερειακού δρόμου του νησιού, με καθαρισμό από θάμνους και ξερά φυτά, 30 μέτρα δεξιά και αριστερά του. Συγχρόνως –με τη βοήθεια εθελοντών–, εκτός του καθαρισμού των παραλιών, επεκτείνονται η δενδροφύτευση και η ανάπτυξη της καλλιέργειας των ξακουστών σπετσιώτικων αρωματικών φυτών και λουλουδιών. Οι εθελοντές επίσης περιποιούνται τις ολάνθιστες αυλές των σπιτιών καθώς και των παραδοσιακών οικημάτων, αρχοντικών και μουσείων. Ομάδα εθελοντών άλλωστε καθάρισε, πριν από λίγες μέρες, και τους φοίνικες που ορθώνονται στον κήπο του επιβλητικού αρχοντικού του Ανάργυρου, ενώ όλοι μαζί φροντίζουν να διατηρούν καθαρή την παραδοσιακή πόλη και τους οικισμούς, που λούζονται στο κρυστάλλινο φως του ήλιου. Παράλληλα, οι εθελοντές φροντίζουν να αναδεικνύουν και να διατηρούν τα έθιμα του νησιού, με κορυφαίο αυτό της Αρμάτας στις αρχές του Σεπτεμβρίου. Εθελόντριες στόλισαν το Πάσχα το νησί με χρωματιστά αυγά και άλλα στολίδια, που δημιούργησαν οι ίδιες με προσφορά των υλικών από δημότες και τον δήμο. Εθελόντριες επίσης αναβίωσαν το έθιμο του Σαββάτου του Λαζάρου, φτιάχνοντας και μοιράζοντας στους επισκέπτες του νησιού περίπου 450 νόστιμα ψωμάκια, τα «Λαζαράκια», σε εορταστική συσκευασία.
