Δεν φαίνεται πιθανή αλλαγή στρατηγικής από την πλευρά της Τουρκίας ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών, λέει στη «Κ» ο κ. Θάνος Ντόκος, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας στον Πρωθυπουργό. Μετά τις εκλογές περιγράφει ως ήδη εξασφαλισμένη τη χρηματοδότηση για προγράμματα όπως οι νέες κορβέτες και τα F-35, ενώ σημειώνει ότι σκοπός της νέας κυβέρνησης είναι σε 1-2 χρόνια να έχει θέσει τις βάσεις για την παραγωγική αναδιάρθρωση των αμυντικών βιομηχανιών.
– Οι εκλογές στην Ελλάδα πραγματοποιούνται σε ένα σημείο κομβικό και λίγο αφότου θα έχει ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο και στην Τουρκία. Τι σημαίνει για την Ελλάδα εκλογή Ερντογάν και τι εκλογή Κιλιτσντάρογλου; Υπάρχει κάποιο καλύτερο σενάριο για την Ελλάδα;
– Ως θετική εξέλιξη κρίνεται η αλλαγή ύφους και συμπεριφοράς σε ορισμένους τομείς που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, αν και θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι δεν υπήρξε αλλαγή στρατηγικής από την πλευρά της Τουρκίας. Δεν φαίνεται, δυστυχώς, ιδιαίτερα πιθανό να υπάρξει τέτοια αλλαγή, ακόμη και αν στις τουρκικές εκλογές επικρατήσει η αντιπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα επιχειρήσει να συνεννοηθεί με οποιαδήποτε κυβέρνηση επιλέξει ο τουρκικός λαός. Ελπίζουμε, βεβαίως, ότι η Τουρκία κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι έχει να κερδίσει περισσότερα αν επαναπροσεγγίσει την Ελλάδα, την Ευρώπη και γενικότερα τη Δύση.
Είναι πάγιο το ελληνικό ενδιαφέρον για τη μείωση της έντασης, καθώς και για την υλοποίηση μιας «θετικής ατζέντας», που θα περιλαμβάνει συνεργασία π.χ. στην οικονομία, στο περιβάλλον, στον πολιτισμό και στην κλιματική κρίση. Εφόσον η Τουρκία αποδεχθεί ότι οι διακρατικές διαφορές επιλύονται με βάση το διεθνές δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, θα μπορούσαμε κάποια στιγμή στο μέλλον να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Ασφαλώς η σημερινή κυβέρνηση –και, θεωρώ, καμία ελληνική κυβέρνηση– δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί ζητήματα εθνικής κυριαρχίας, όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και η ελληνική κυριαρχία επί νήσων, νησίδων και βραχονησίδων.
Ελπίζουμε ότι η Τουρκία κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι έχει να κερδίσει περισσότερα αν επαναπροσεγγίσει την Ελλάδα, την Ευρώπη και γενικότερα τη Δύση.
– Τους τελευταίους μήνες γίνεται αρκετή συζήτηση γύρω από τα Δυτικά Βαλκάνια. Μπορεί η Ελλάδα να κλείσει, επιτέλους, τις διαφορές της με την Αλβανία; Επίσης, μέχρι πού μπορεί να φθάσει η ελληνική μεσολάβηση μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας;
– Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετέβαλε ουσιαστικά τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη και κατέστησε ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. στο ορατό μέλλον. Η περιοχή αυτή, που βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι μετέωρη, μια εν δυνάμει μαύρη τρύπα στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας. Η Ελλάδα διατηρεί παραδοσιακά φιλικές σχέσεις με τη Σερβία και έχει πρόσφατα σχέσεις καλής γειτονίας με το Κόσοβο.
Είναι πάντοτε έτοιμη να συμβάλει στον διάλογο για την ομαλοποίηση των σχέσεων, με κύριο στόχο την προώθηση της ατζέντας της Θεσσαλονίκης (2003) για την ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων. Οσον αφορά τις σχέσεις με την Αλβανία, τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών έχουν εκφράσει την αισιοδοξία τους σχετικά με την παραπομπή του ζητήματος των θαλασσίων ζωνών με την Αλβανία στη Χάγη και την πλήρη ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων.
– Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις για την ελληνική εθνική ασφάλεια;
– Πέραν του τουρκικού αναθεωρητισμού, η ελληνική εθνική ασφάλεια επηρεάζεται από προκλήσεις και απειλές «μη παραδοσιακής» μορφής, όπως π.χ. η κλιματική κρίση και οι φυσικές καταστροφές (όπου έγιναν σημαντικά βήματα με τη λειτουργία του 112 και το υπό υλοποίηση πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ για την Πολιτική Προστασία), οι κυβερνοαπειλές, η δημογραφική κρίση, οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές (όπου θα συνεχιστεί η σθεναρή φύλαξη των ελληνικών και –ταυτόχρονα– ευρωπαϊκών συνόρων, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής για την αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης των ροών, αλλά και τη διαχείριση του ζητήματος στη βάση της προστασίας των εθνικών συμφερόντων και του σεβασμού των ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας μας), οι υγειονομικές κρίσεις (πανδημίες), κ.λπ.
Επιπλέον, η αυξανόμενη χρήση υβριδικών μεθόδων από αναθεωρητικά κράτη και άλλους δρώντες υποχρεώνουν τη χώρα μας να προσαρμόσει τον σχεδιασμό της και να αναπτύξει τις απαραίτητες ικανότητες στο πλαίσιο αυτής της νέας πραγματικότητας. Υψηλές προτεραιότητες αποτελούν η θωράκιση κρίσιμων υποδομών και η αύξηση της ανθεκτικότητας της χώρας, η προστασία της εθνικής και κοινωνικής συνοχής και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω των ερευνών για υδρογονάνθρακες νοτιοανατολικά της Κρήτης και στο Ιόνιο, καθώς και της προώθησης της κατασκευής υποδομών για τη μεταφορά ενέργειας από τον Νότο.
