Τράπεζες 2016: Όλα από την αρχή βάσει των αρχών του υπεύθυνου δανισμού

Στεγαστικά, καταναλωτικά, πιστωτικές, χρεωστικές, ασφαλιστικά, όλα από μηδενική βάση και αυστηρή αξιολόγηση. Της Έφης Καραγεωργίου  Νέα προϊόντα, προσαρμοσμένα στην εποχή των capital controls, προσφέρουν οι τράπεζες για να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών τους. Προϊόντα που αφορούν δάνεια, καταθετικούς λογαριασμούς, υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής, εκδόσεις κυρίως χρεωστικών καρτών, αλλά και ασφαλιστικά προγράμματα. Είναι κοινό μυστικό ότι σήμερα τα δάνεια δίνονται με το σταγονόμετρο, ενώ, λόγω των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, απαγορεύεται -πλην εξαιρέσεων - το άνοιγμα καταθετικών λογαριασμών. Και φυσικά, λόγω της συγκυρίας, έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ζήτηση για χρεωστικές κάρτες, όπως επίσης έντονο είναι το ενδιαφέρον και για ασφαλιστικά προγράμματα, τόσο για σύνταξη όσο και για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Πόσο εύκολο όμως είναι σήμερα να πάρει κάποιος στεγαστικό δάνειο, να ανοίξει έναν νέο καταθετικό λογαριασμό ή να επεκτείνει το όριο της πιστωτικής του κάρτας; Η απάντηση είναι «εξαρτάται». Διότι, για να δανειοδοτηθεί κάποιος σήμερα, θα πρέπει να έχει καλό σκορ στη «λευκή λίστα» τουΤειρεσία, να είναι δηλαδή ενήμερος σε τυχόν άλλες οφειλές προς τις τράπεζες, και φυσικά το εισόδημά του αλλά και η ηλικία του να επιτρέπουν νέο «άνοιγμα». Μάλιστα, οι τράπεζες καθιστούν σαφές εξαρχής ότι ακολουθούν τις αρχές του υπεύθυνου δανεισμού. Για την προστασία του πελάτη αξιολογούν την ικανότητα αποπληρωμής του υποψήφιου δανειολήπτη, λαμβάνοντας υπόψη τα δηλωθέντα εισοδήματα από κάθε πηγή προέλευσης, σε συνδυασμό με το ελάχιστο κόστος διαβίωσης του ιδίου και της οικογένειάς του, έτσι ώστε να εκτιμηθεί το απομένον διαθέσιμο εισόδημα προς εξυπηρέτηση του νέου δανείου. Η ύπαρξη άλλου δανεισμού στην τραπεζική αγορά και η πιστωτική συμπεριφορά, όπως αυτή αποτυπώνεται στα διαθέσιμα αρχεία της Τειρεσίας Α.Ε., καθώς και σε αυτά της τράπεζας, είναι παράγοντες που λαμβάνονται επίσης υπόψη. Ας δούμε αναλυτικά ανά τράπεζα τι ισχύει: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Η Τράπεζα Πειραιώς χορηγεί στεγαστικά δάνεια για: ? Αγορά, ανέγερση, επισκευή ή ανακαίνιση ακινήτου. ? Αγορά οικοπέδου για την ανέγερση ακινήτου. ? Αγορά ακινήτου προς εκμετάλλευση. Παράλληλα, διατίθεται ειδική σειρά στεγαστικών προϊόντων Green για ακίνητα που καλύπτουν υψηλές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, όπου οι πελάτες μπορούν να επωφεληθούν επιπλέον προνομίων και εκπτώσεων, και αυτό στην κατεύθυνση μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, αλλά και εξοικονόμησης εξόδων από τα νοικοκυριά. Αναφορικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης, οι υποψήφιοι δανειολήπτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι: ? Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή θα εκτιμηθεί από τον μηχανικό της τράπεζας. ? Ένας δανειολήπτης μπορεί να χρηματοδοτηθεί για ποσό δανείου που ξεκινά από 20.000 ευρώ με τη μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής τα 30 χρόνια. ? Το επιτόκιο μπορεί να είναι σταθερό ή κυμαινόμενο. Να σημειωθεί ότι την τελευταία 2ετία οι προτιμήσεις των δανειοληπτών επικεντρώνονται σε δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, δεδομένου ότι αυτά βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, η Πειραιώς χορηγεί στεγαστικά δάνεια με επιτόκιο βάσης το Euribor 1 μηνός πλέον περιθωρίου από 4% (πλέον εισφ. Ν. 128/75), ενώ προσφέρεται επιπλέον μείωση επιτοκίου σε περίπτωση χρηματοδότησης ενεργειακά αναβαθμισμένων κατοικιών. Αντίστοιχα, προσφέρονται στεγαστικά δάνεια με αρχικά σταθερό επιτόκιο που ξεκινά από 5,30% (πλέον εισφ. Ν. 128/75). ? Ειδικά για περιπτώσεις ανέγερσης ακινήτου, προσφέρεται περίοδος χάριτος έως και 18 μήνες, κατά την οποία ο δανειολήπτης δεν καταβάλλει δόσεις, δεδομένου ότι το ακίνητο δεν έχει ακόμη αποπερατωθεί. ? Προσφέρονται ασφαλιστικά προγράμματα τόσο για την ασφάλιση του ακινήτου, για τους κινδύνους από Πυρκαγιά και Σεισμό, όσο και για την ασφάλιση Ζωής και Μόνιμης Ολικής Ανικανότητας του δανειολήπτη. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δυνατότητα μηνιαίας καταβολής των ασφαλίστρων παράλληλα με τη δόση του δανείου. Τα επιτόκια, τώρα, των καταναλωτικών δανείων είναι προσωποποιημένα, δηλαδή κάθε πελάτης τιμολογείται βάσει του ατομικού του προφίλ, έτσι ώστε να επιβραβεύεται για την πιστωτική του συμπεριφορά, αλλά και για τη σχέση του με την τράπεζα. Ξεκινούν από το 8,75% (κυμαινόμενο) για το Green καταναλωτικό δάνειο για κάλυψη πράσινων αγορών. Η τράπεζα χορηγεί επίσης δάνειο για εξόφληση οφειλών προς το Δημόσιο (με κυμαινόμενο επιτόκιο 9,95%), καθώς και το καταναλωτικό δάνειο « Γνώσεις και δεξιότητες», για την κάλυψη του κόστους των σπουδών και χορήγηση επιπλέον ρευστότητας (κυμαινόμενο επιτόκιο 11,85%). Παράλληλα, η Τράπεζα Πειραιώς παρέχει ειδική σειρά καταναλωτικών δανείων που σχετίζονται με ενεργειακές παρεμβάσεις με επιτόκιο 8,75%, τα οποία χορηγούνται χωρίς προσημείωση ακινήτου, ενώ η διάρκεια αποπληρωμής φτάνει τα 10 έτη. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Η Εθνική Τράπεζα χορηγεί στεγαστικά δάνεια και χρηματοδοτεί το 70% με 75% της αξίας του ακινήτου, όπως αυτή προκύπτει από την εκτίμηση μηχανικού της τράπεζας. Τα επιτόκια των στεγαστικών είναι σταθερά ή κυμαινόμενα, με τη διάρκεια αποπληρωμής να φτάνει τα 30 χρόνια. Το κυμαινόμενο επιτόκιο βασίζεται στο euribor  3μηνου +περιθώριο, που ξεκινά από τις 3 μονάδες (και πλέον εισφοράς Ν. 128/75 0,12%). Ωστόσο, όπως διευκρινίζουν τα αρμόδια στελέχη της τράπεζας, η χορήγηση του δανείου εξαρτάται και από σειρά άλλων παραγόντων, όπως είναι η ηλικία του δανειολήπτη, το διαθέσιμο εισόδημά του και γενικότερα η πιστοληπτική του ικανότητα και φερεγγυότητα. Eurobank Η τράπεζα χορηγεί στεγαστικά δάνεια για αγορά, κατασκευή, αποπεράτωση, επισκευή και ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας. Το ύψος της χρηματοδότησης καθορίζεται ανάλογα με το εισόδημα και τις δανειακές υποχρεώσεις του πελάτη, ενώ η διάρκεια αποπληρωμής -η οποία είναι συνάρτηση της ηλικίας του- μπορεί να ανέλθει μέχρι και τα 30 έτη. Το ποσοστό χρηματοδότησης εξαρτάται: α) από την ποιότητα και το είδος της εξασφάλισης του δανείου - μπορεί να δοθεί ποσό ύψους μέχρι και το 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, β) από τη συνολική πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη. Επίσης, ο κλάδος εργασίας (δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος, συνταξιούχος, ελεύθερος επαγγελματίας κ.λπ.) αξιολογείται από την τράπεζα ως προς τη σταθερότητα του εισοδήματος που διασφαλίζει στον υποψήφιο δανειολήπτη. Τα στεγαστικά δάνεια της Eurobank έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, που βασίζεται στο διατραπεζικό επιτόκιο Euribor 3μηνου + περιθώριο, που ορίζεται ανάλογα με το ποσό, τον σκοπό του δανείου και το ποσοστό χρηματοδότησης. Επίσης, το περιθώριο καθορίζεται και εξατομικευμένα ανά πελάτη, με βάση το πιστωτικό του προφίλ, αλλά και τη συνολική καταθετική και επενδυτική σχέση του με την τράπεζα, προσφέροντας τη δυνατότητα χορήγησης του δανείου με μειωμένο επιτόκιο έως και -1,20% επί του βασικού τιμοκαταλόγου. Σήμερα το ονομαστικό επιτόκιο ξεκινά από 2,64% έως και 4,24% πλέον εισφοράς Ν. 128/75 (0,12%). Η διάρκεια αποπληρωμής φτάνει τα 30 έτη. Επιπλέον, παρέχεται ευελιξία στην αποπληρωμή του δανείου, όπως το δικαίωμα για καταβολή μειωμένης δόσης έως και για 6 μήνες κάθε χρόνο, παράλειψη μίας δόσης κάθε χρόνο ή και καταβολή αυξημένης δόσης για κάποιο διάστημα, εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα από τον δανειολήπτη. Επίσης, η τράπεζα προσφέρει το καταναλωτικό «Πράσινο Δάνειο Κατοικίας - Εξοικονόμηση Ενέργειας» (με ή χωρίς εξασφάλιση ακινήτου), που καλύπτει οποιαδήποτε «πράσινη» ανάγκη: από την εγκατάσταση ενός απλού οικιακού φωτοβολταϊκού συστήματος για αυτόνομη ενέργεια ή συμψηφισμό της ενέργειας με το δίκτυο της ΔΕΗ μέχρι και την πλήρη ενεργειακή αναβάθμιση του σπιτιού του, με στόχο τη μακροχρόνια εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων. Alpha Bank Η Alpha Bank, εκτός από την αγορά ακινήτου, χρηματοδοτεί επίσης την αγορά οικοπέδου, καθώς και την ανέγερση, προσθήκη ή επισκευή ακινήτου. Το μέγιστο ποσοστό χρηματοδότησης, κατά κανόνα, ανέρχεται έως το 75% της αξίας του ακινήτου. Το επιτόκιο μπορεί να είναι σταθερό ή κυμαινόμενο, το οποίο βασίζεται στο euribor 3μηνου + περιθώριο. Να σημειωθεί ότι το spread  (και συνεπώς το τελικό επιτόκιο) είναι χαμηλότερο, όταν το δάνειο χρηματοδοτεί έως το 60% της εκτιμώμενης αξίας του ακινήτου, και υψηλότερο για ποσοστό χρηματοδότησης έως το 75% της εκτιμώμενης αξίας. (Π.χ. δάνειο 100.000 ευρώ για το 60% της αξίας του ακινήτου, το επιτόκιο είναι 4,1% και 4,3%, αν η χρηματοδότηση καλύπτει το 75% της αξίας.) Με γνώμονα πάντα τις αρχές του υπεύθυνου δανεισμού και λαμβάνοντας υπόψη την πιστοληπτική ικανότητα και φερεγγυότητα του δανειολήπτη, η τράπεζα χορηγεί για παράδειγ μα καταναλωτικό δάνειο για την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας με επιτόκιο που ξεκινά από το 9%. Attica Bank Η Τράπεζα Αττικής χορηγεί στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο (ξεκινά από το 5,8%) ή με κυμαινόμενο επιτόκιο, το οποίο βασίζεται στο euribor μήνα + περιθώριο, που ξεκινά από τις 4 μονάδες. Η διάρκεια αποπληρωμής φτάνει μέχρι και τα 30 χρόνια.

POS Στην εποχή των capital controls οι ηλεκτρονικές πληρωμές κερδίζουν έδαφος και ανεβάζουν το ποσοστό συμμετοχής τους στο «ταμείο» μιας επιχείρησης. Οι καταναλωτές πλέον ζητούν να πληρώνουν με «πλαστικό χρήμα» ακόμα και για αγορές μικρής αξίας –δηλαδή στο μίνι μάρκετ, στο ψιλικατζίδικο, στον φούρνο, στο περίπτερο-, ενώ χιλιάδες μικρομάγαζα εφοδιάζονται με τα μηχανάκια αποδοχής καρτών, τα POS. Το κόστος απόκτησής τους διαμορφώνεται ανάλογα με το αν το μηχάνημα είναι ενσύρματο, ασύρματο ή mobile. Για τα ενσύρματα –επιτραπέζια- μηχανάκια το κόστος αγοράς ξεκινά περίπου από τα 150-160 ευρώ, με το μηνιαίο κόστος συντήρησης να κυμαίνεται από τα 2 ευρώ μέχρι τα 6 ευρώ, ενώ το κόστος ενοικίασης διαμορφώνεται περίπου στα 9 με 10 ευρώ τον μήνα. Τα ασύρματα POS κοστίζουν από 250 ευρώ, με το μηνιαίο κόστος συντήρησης να διαμορφώνεται από  4 έως 8 ευρώ, και η τιμή ενοικίασης από τα 16 έως 20 ευρώ τον μήνα. Τέλος, οι τιμές απόκτησης για τερματικά POS mobile ξεκινούν από τα 120 ευρώ.  

Αύξηση ορίου πιστωτικής κάρτας Σήμερα οι τράπεζες δέχονται πολλά αιτήματα για αύξηση των πιστωτικών ορίων καρτών, από πελάτες που χρειάζονται τη διεύρυνση του ορίου για να πληρώσουν π.χ. φόρους ή ασφαλιστικές εισφορές. Σύμφωνα με τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη, η μεταβολή, και δη η αύξηση του ορίου μιας πιστωτικής κάρτας, για την κάλυψη αναγκών όπως η πληρωμή φόρων, τελών κυκλοφορίας κ.ά., ακολουθεί τους κανόνες πιστωτικής πολιτικής, όπως ισχύουν και για τις νέες χορηγήσεις, και πάντα στο πλαίσιο των αρχών του υπεύθυνου δανεισμού. Όλα τα αιτήματα αξιολογούνται στο πλαίσιο της πιστοληπτικής πολιτικής της τράπεζας. Η τελική απόφαση για την αύξηση πιστωτικού ορίου στις πιστωτικές κάρτες εξαρτάται από παράγοντες όπως η καλή συναλλακτική συμπεριφορά του πελάτη στα τραπεζικά του προϊόντα κατοχής, καθώς και το ύψος του εισοδήματός του σε σχέση με τις δανειακές του υποχρεώσεις. Άνοιγμα νέου καταθετικού λογαριασμού – προθεσμιακή κατάθεση Οι ισχύουσες διατάξεις δεν επιτρέπουν – προς το παρόν-  το άνοιγμα νέων καταθετικών λογαριασμών, ούτε όμως και την προσθήκη νέων συνδικαιούχων σε υφιστάμενους καταθετικούς λογαριασμούς. Ωστόσο, σε όσους δεν κατέχουν κανέναν καταθετικό λογαριασμό σε τράπεζα στην Ελλάδα επιτρέπεται το άνοιγμα ατομικού καταθετικού λογαριασμού, για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως για παράδειγμα είναι η πληρωμή μισθού /σύνταξης /επιδομάτων, η εξυπηρέτηση δανείων (με δικαιούχους τους οφειλέτες του δανείου), νέοι φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη, εκκαθάριση καρτών EFT/POS, νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις κ.ο.κ. Σε ό,τι αφορά τις προθεσμιακές καταθέσεις, δεν υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός για το άνοιγμά τους, εκτός από το ότι οι δικαιούχοι τους πρέπει απαραίτητα να ταυτίζονται με αυτούς του καταθετικού λογαριασμού εξυπηρέτησης της προθεσμιακής κατάθεσης. Μάλιστα, σήμερα οι τράπεζες διαθέτουν και προθεσμιακές καταθέσεις οι οποίες επιτρέπουν την προσθήκη ποσών σε αυτές, κατά τη διάρκειά τους. Σε κάθε περίπτωση, ο καταθέτης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ότι οι ισχύουσες περιοριστικές διατάξεις στην κίνηση κεφαλαίων δεν επιτρέπουν την πρόωρη λήξη μιας προθεσμιακής κατάθεσης, εκτός και αν συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Οι λόγοι αυτοί αφορούν μηνιαία έξοδα διαβίωσης (έως  1.800ευρώ), κάλυψη οφειλών στο Δημόσιο (προμηθευτές, εξυπηρέτηση δανείων, κάλυψη νοσηλίων) διδάκτρων κ.λπ. Σε ποια προϊόντα θα εστιάσουν οι τράπεζες το 2016 Η ανάκτηση των καταθέσεων που βρίσκονται εκτός ελληνικού τραπεζικού συστήματος αποτελεί κύρια προτεραιότητα για τις τράπεζες, οι οποίες -μετά την επιτυχή ανακεφαλαιοποίησή τους και τη σταδιακή ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών- προχωρούν στον σχεδιασμό νέων καταθετικών προϊόντων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε προφίλ καταθέτη. Λανσάρονται και προθεσμιακές καταθέσεις που, εκτός από το επιτόκιο, ο καταθέτης συμμετέχει σε προγράμματα επιβράβευσης. ? Παράλληλα, προωθούνται και ασφαλιστικά προϊόντα, για τα οποία κορυφώνεται σταδιακά η ζήτηση, αφού η ιδιωτική ασφάλιση –σύνταξη και υγεία- αρχίζει να παίζει ουσιαστικό συμπληρωματικό ρόλο στην κοινωνική. Ειδικότερα, εστιάζουν σε προϊόντα και υπηρεσίες που καλύπτουν όλο το φάσμα των αναγκών του πελάτη, στοχεύοντας πάντα στην εύκολη, γρήγορη και με ασφάλεια πραγματοποίηση των συναλλαγών του, μέσα από όλα τα διαθέσιμα κανάλια εξυπηρέτησής του (π.χ. E-banking, phone banking, ΑΤΜ κ.ά.). Ενδεικτικά, επιδιώκουν: ? Την έκδοση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών που, δεδομένων των συνθηκών, θα διευκολύνουν ιδιαίτερα τις καθημερινές συναλλαγές του. ? Την άμεση εγκατάσταση τερματικών αποδοχής καρτών (POS)σε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις, για την εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών τους με χρήση καρτών. ? Τη χρηματοδότηση στεγαστικών και προσωπικών αναγκών του πελάτη. ? Συναλλακτικές υπηρεσίες που κάνουν ευκολότερη τη ζωή του πελάτη, εξοικονομώντας κόστος και χρόνο για τις καθημερινές του συναλλαγές. ? Τη σύγχρονη και ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση του πελάτη μέσω του e-banking, για την πραγματοποίηση των καθημερινών συναλλαγών του με ταχύτητα και ασφάλεια.