Ένας χώρος, ιδιαίτερα φορτισμένος ιστορικά, αναμένεται να είναι προσβάσιμος για το κοινό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι παλιές Φυλακές Αίγινας, έπειτα από σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, μετατρέπονται σε πολιτιστικό χώρο.
Η τμηματική αποκατάσταση του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου της Αίγινας έχει ξεκινήσει ήδη και συντελείται σύμφωνα με τις προδιαγραφές του διατηρητέου μνημείου, προκειμένου να ξεκινήσει η λειτουργία αίθουσας πολιτιστικών εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων. Έτσι, ύστερα από πολλά χρόνια που το κτίριο ήταν παραδομένο στη λήθη, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί, με πιθανότερη ημερομηνία προς τα τέλη Ιουλίου, η πρώτη έκθεση, με δημιουργίες του σπουδαίου εικαστικού Γιώργου Ξένου.
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στην εικαστική εκδήλωση και να έρθουν σε επαφή με ιστορίες που είναι χαραγμένες στους τοίχους, να αναζητήσουν τα ίχνη της ιστορικής μνήμης και τα βιώματα που βρίσκονται πίσω από τις άλλοτε βαριές σιδερένιες πόρτες.
Το συγκεκριμένο κτίριο έχει αλλάξει πολλές χρήσεις μέχρι την τελευταία του ως φυλακή πολιτικών κρατουμένων. Θεωρείται ένας τόπος γεμάτος μνήμες αλλά και ένα σημείο αναφοράς για την πολυετή ιστορία του νησιού. Να θυμίσουμε ότι το συγκεκριμένο οίκημα χτίστηκε προκειμένου να στεγάσει το Ορφανοτροφείο της Αίγινας.
Το Ορφανοτροφείο της Αίγινας ήταν το πρώτο ελληνικό δημόσιο κτίριο που κατασκευάστηκε με εντολή του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και σκοπό να φιλοξενήσει τα περίπου 600 ορφανά παιδιά που μεταφέρθηκαν στο νησί την περίοδο της Επανάστασης του 1821 για να σωθούν, προσφέροντάς τους στέγη, φαγητό και εκπαίδευση. Το κτίριο, εκτός από το ορφανοτροφείο, στέγασε μεταξύ άλλων και αλληλοδιδακτικά σχολεία, επαγγελματικά εργαστήρια εκμάθησης τεχνών, τη Δημόσια Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, το Εθνικό Τυπογραφείο και το Εθνικό Ωδείο. Αργότερα, συγκεκριμένα από το 1880 και για περίπου έναν αιώνα, λειτούργησαν εκεί φυλακές ποινικών και πολιτικών κρατουμένων. Στις αρχές του 1985 οι Φυλακές της Αίγινας έκλεισαν. Έκτοτε, το κτίριο παρέμεινε έρημο, ημιτελές και κλειστό.
Η μακρά παρουσία και λειτουργία των φυλακών στην πόλη της Αίγινας άφησε τα ίχνη της στη ζωή του νησιού. Οπότε, η απόδοση του ιστορικού αυτού χώρου στην τοπική κοινωνία αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός για την πολιτιστική ζωή του νησιού. Το θρυλικό αυτό κτίριο, το οποίο υπάγεται στο υπουργείο Πολιτισμού, επισκευάζεται αυτό το διάστημα με σκοπό να χρησιμοποιηθεί όπως προβλέπει η εδώ και πολλά χρόνια εγκεκριμένη σχετική μελέτη ως Διαχρονικό Μουσείο Ιστορίας και Πολιτισμού της Αίγινας.
Μάλιστα, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έχει ασχοληθεί ενδελεχώς με το συγκεκριμένο έργο προκειμένου όχι μόνο να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ολοκλήρωσης του αλλά και να εξασφαλιστούν οι κατάλληλοι χρηματικοί πόροι, αξιοποιώντας κάθε πρόσφορη πηγή.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, ο χώρος θα εγκαινιαστεί με την έκθεση του εικαστικού Γιώργου Ξένου, η οποία θα διαρκέσει ως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Με την τέχνη του θα επιχειρήσει να σκιαγραφήσει τα αγωνιώδη βλέμματα και τις μορφές του εγκλεισμού, την απομόνωση και τον περιορισμό, τα όνειρα, τις ιδέες, τους αγώνες, τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις πολιτικών, κυρίως, κρατουμένων.
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στην εικαστική εκδήλωση και να έρθουν σε επαφή με ιστορίες που είναι χαραγμένες στους τοίχους, να αναζητήσουν τα ίχνη της ιστορικής μνήμης και τα βιώματα που βρίσκονται πίσω από τις άλλοτε βαριές σιδερένιες πόρτες. Ο διακεκριμένος εικαστικός, έχοντας ρίζες στο νησί, έχει επισκεφθεί πολλές φορές τον συγκεκριμένο χώρο και έχει εμπνευστεί από τις εκεί συνθήκες εγκλεισμού. Συνέλεγε αντικείμενα, παρατηρούσε τους χώρους τιμωρίας και με το εικαστικό του έργο επιδιώκει να συμβάλει στην επαναλειτουργία αυτού του εμβληματικού κτιρίου ως τόπου πολιτισμού.
Ένα σημαντικό μνημείο της νεότερης ιστορίας του τόπου μας θα καλύψει τις πολιτιστικές ανάγκες του νησιού, ενώ το αίτημα της τοπικής κοινωνίας γίνεται πλέον πραγματικότητα και απ’ αυτό το καλοκαίρι το κτίριο θα είναι επισκέψιμο.
ΥΓ Το Saronic Magazine αναδημοσιεύει το ρεπορτάζ της LIFO με απόλυτο σεβασμό στην ειδησεογραφία αλλά και τον μεγάλο δημιουργό Γιώργο Ξένο, η μεγάλη έκθεση του οποίου στον χώρο του Ορφανοτροφείου θα τιμήσει την Αίγινα και θα συμβάλλει στην πολιστική της ανάπτυξη και την διεθνή προβολή της. Όμως, δεν μπορούμε να μην εκφράσουμε την απορία μας για αυτή την αιφνίδια και απροειδοποίητη, αν και ευχάριστη έναρξη λειτουργίας του χώρου, που μας επιφύλαξε η υπουργός Πολιτισμού κ Μενδώνη. Ας σημειωθεί ότι το SM έχει επιχειρήσει - ακόμη και σχετικά πρόσφατα - να πληροφορηθεί το τι ακριβώς συμβαίνει πίσω από τις ερμητικά κλειστές σιδερένιες πόρτες του ιστορικού αυτού κτηρίου, αλλά συναντούσε απροθυμία και άρνηση. Εν πάσει περιπτώσει, επειδή το Ορφανοτροφείο δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, έστω και τώρα, καιρός είναι να έχουμε, και εμείς οι ταπεινοί ...αυτόχθονες εδώ στην Αίγινα, μια ενδελεχή ενημέρωση από το υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με τις εργασίες στον ιστορικό αυτόν χώρο και τις προοπτικές λειτουργίας του.
Γιάννηε Προβής
