Επέστρεψαν τα φρουτοκάικα στην Αίγινα

Στην εκπνοή του έτους, την τελευταία ημέρα του 2016, άνοιξαν και πάλι τα παραδοσιακά φρουτοκάικα της Αίγινας στην παραλία του νησιού, παράγοντας την πιο ζεστή είδηση στην καθ' όλα παγωμένη αγορά και ατμόσφαιρα του νησιού. Η παύση λειτουργίας τους λύπησε τους πολυπληθείς φίλους του μοναδικού αυτού παραδοσιακού αξιοθέατου, αλλά ήταν προσωρινή και διήρκησε έως την ανανέωση των αδειών των δύο καϊκιών. Της Σίλας Αλεξίου Ηταν Δευτέρα πρωί 21 Νοεμβρίου 2016, όταν η χειμωνιάτικη ρουτίνα της Αίγινας διαταράχθηκε από μια χαρακτηριστική απουσία. Τα δύο πλωτά μανάβικα –σημεία αναφοράς του λιμανιού του νησιού– ήταν κλειστά. Η αιφνιδιαστική παύση των παραδοσιακών πλωτών φρουταγορών πυροδότησε μια σειρά σεναρίων που, όσο διαδίδονταν από τα μέσα ενημέρωσης της Αθήνας, τόσο πλήθαιναν τα ερωτηματικά. Τι είχε συμβεί; Οι πρώτες φήμες ήθελαν τον Δήμο της Αίγινας να κλείνει τα πλωτά μανάβικα για άγνωστους λόγους, καταφέροντας ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα σε μια παράδοση 74 χρόνων. Η εξήγηση που δόθηκε στη συνέχεια ήταν διαφορετική. Αρμοδιότητα για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας των πλωτών μανάβικων –σε ό,τι αφορά το καΐκι και μόνο, τον θαλάσσιο χώρο δηλαδή– έχει το Λιμεναρχείο. Της παύσης λειτουργίας τους είχε προηγηθεί έλεγχος από το Λιμεναρχείο της Αίγινας, το οποίο ζήτησε από τους δύο επιχειρηματίες να προσκομίσουν τις άδειές τους. Δεδομένου ότι οι άδειες δεν είχαν ανανεωθεί, οι ιδιοκτήτες των φρουταγορών προτίμησαν να κλείσουν προκειμένου να εκδώσουν τα απαραίτητα έγγραφα, ώστε να αιτηθούν της νόμιμης άδειας. Στο μεταξύ, όμως, είχε προκύψει ένα ακόμη ζήτημα. Τα τελευταία χρόνια οι φρουταγορές δεν λειτουργούσαν μέσα στα καΐκια, αλλά έξω, στο πεζοδρόμιο, καταλαμβάνοντας με τα εμπορεύματά τους μεγάλο χώρο, ως μη όφειλαν. Αρμόδιος φορέας επ’ αυτού είναι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο, το οποίο με πρόσφατη απόφασή του συναινεί επικουρικά στη λειτουργία δύο πλωτών μανάβικων, καθώς δεν είναι αρμόδιο για την έκδοση άδειας. Ωστόσο θέτει κάποιους όρους ως προς την οριοθέτηση της τοποθέτησης των προϊόντων επί του πεζοδρομίου, προκειμένου να μην εμποδίζεται η διέλευση των πεζών. Αρμόδια αρχή για την έκδοση άδειας λειτουργίας επί του πεζοδρομίου (άδεια μικροπωλητή) είναι η Περιφέρεια Αττικής. Για την ιστορία Από το ξεκίνημά τους, το 1942, τα καΐκια αυτά –12 τον αριθμό την εποχή εκείνη– δεν ήταν μονίμως αραγμένα στο λιμάνι της Αίγινας, όπως είναι σήμερα. Ταξίδευαν καθημερινά στην Πελοπόννησο και προμήθευαν το νησί με φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Μόλις έφταναν στο λιμάνι, μοίραζαν προμήθειες στα λίγα τότε μανάβικα, τακτοποιούσαν τα καφάσια και ξεκινούσε η δουλειά πάντα μέσα στο καΐκι. Ο εκσυγχρονισμός της γραμμής με τα οχηματαγωγά –στα μέσα της δεκαετίας του ‘60– αποδυνάμωσε σταδιακά τη χρησιμότητα των καϊκιών. Τα προϊόντα έφταναν στην Αίγινα με τα φεριμπότ, και έτσι τα καΐκια έπαψαν να αποτελούν μέσο μεταφοράς φρούτων και λαχανικών. Παρέμειναν όμως στο λιμάνι, ως πλωτές αγορές, όπου –από συνήθεια– όλοι εξακολούθησαν να πηγαίνουν το πρωί για ψώνια. Το 1992 το Λιμεναρχείο της Αίγινας τους αφαίρεσε τις άδειες. Οι ίδιοι ωστόσο –τα παιδιά πλέον των εμπνευστών αυτού του μοναδικού φαινομένου– δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια. Αντέδρασαν, συνελήφθησαν, παραπέμφθηκαν στο Αυτόφωρο, όπως μας λέει ο Σπύρος Λορέντζος, γιος του Μήτσου Λορέντζου, ο οποίος ήταν από τους πρώτους ιδιοκτήτες καϊκιού-μανάβικου. Λίγα χρόνια μετά την εκδίκαση της υπόθεσης, τα πλωτά μανάβικα βγήκαν δικαιωμένα. Η ταλαιπωρία όμως απογοήτευσε αρκετούς, οι οποίοι στράφηκαν σε άλλες δραστηριότητες. Ωστόσο, η Αίγινα δεν στερήθηκε το... χρώμα που στολίζει το λιμάνι, καθώς μέχρι σήμερα –έως τη μοιραία Δευτέρα δηλαδή– λειτουργούν δύο πλωτές φρουταγορές. Του Γιώργου και της Νεκταρίας Κακούση η μία και του Νεκτάριου Γκαρή η άλλη. Πρόκειται για την τρίτη γενιά ιδιοκτητών πλωτών οπωροπωλείων, που μάχονται κάθε μέρα, από το πρωί έως το βράδυ, με ήλιο και βροχή, να κρατήσουν την παράδοση, βγάζοντας έτσι το ψωμί τους...