Διονύσης Παναγιωτάκης, θεατρικός παραγωγός: Επιστροφή σε προ κρίσης ρυθμούς την άνοιξη του 2021

Ειρήνη Ορφανίδου

Οι ανακοινώσεις της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, για τα νέα μέτρα στήριξης των εργαζομένων στον Πολιτισμό, αλλά και τη σταδιακή επανεκκίνηση της πολιτιστικής ζωής από τα μέσα Ιουλίου (με εντελώς νέα δεδομένα και όρους), συνέπεσαν χρονικά με την επιστολή των οκτώ θεατρικών παραγωγών της ΟΜΘΕΑ -με αλφαβητική σειρά, Μιχάλης Αδάμ, Γιώργος και Τάκης Γεώργας, Γιώργος Ισαάκ, Πάνος Κατσαρίδης, Θέμης Μουμουλίδης, Διονύσης Παναγιωτάκης, Μίλτος Σωτηριάδης- με την οποία δήλωναν τη στήριξη τους στον αγώνα των εργαζομένων, καλώντας «την πολιτεία να αναλάβει, για πρώτη  φορά, την ιστορική επιλογή να στηρίξει το σύνολο του ελληνικού σύγχρονου πολιτισμού».

Πέραν της αυτονόητης παραδοχής ότι «οι διάφοροι τομείς του πολιτισμού και ιδιαίτερα ο χώρος του θεάτρου πλήττονται ήδη δραματικά από τον περιορισμό και την αναστολή των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, με ανυπολόγιστες συνέπειες  για τους δημιουργούς, για τους εργαζόμενους στο θέατρο και για όλες τις συνδεόμενες με αυτό ειδικότητες και επιχειρήσεις» στην επιστολή αναφέρεται επίσης και μεταξύ άλλων:

«Οφείλουμε με ειλικρίνεια να παραδεχτούμε πως, ακόμη κι αν βρεθεί τους επόμενους μήνες το φάρμακο για την αντιμετώπιση του ιού, δεν μπορούμε να αναμένουμε επιστροφή στους προ κρίσης ρυθμούς πριν από την άνοιξη του 2021».

Οι οκτώ παραγωγοί της ΟΜΘΕΑ διαχειρίζονται συνολικά περί τις 30 αθηναϊκές σκηνές, αριθμός που μεταφράζεται σε άνω του 60% των θεατρικών εισιτηρίων της πρωτεύουσας κατά τη χειμερινή περίοδο.

H HuffPost επικοινώνησε με έναν της ομάδας των οκτώ, τον κ. Διονύση Παναγιωτάκη («Αθηναϊκά Θέατρα») ζητώντας το σχόλιο του τόσο για τις ανακοινώσεις του ΥΠΠΟΑ, όσο και για τον συλλογισμό πίσω από τη δήλωση περί ουσιαστικής επανεκκίνησης των θεάτρων την άνοιξη του 2021.

«Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές με αυτό που συμβαίνει» ήταν η πρώτη αντίδραση του αναφορικά με τον χρονικό ορίζοντα.

-Κατ’ αρχάς, το σχόλιο σας για τις ανακοινώσεις Μενδώνη.

Σε πρώτη φάση είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι περισσότεροι άνθρωποι από τον Πολιτισμό εντάσσονται στο έκτακτο επίδομα. Η φύση της δουλειάς μας είναι άναρχη –το πότε ξεκινάμε, πότε σταματάμε, πότε γίνονται οι παραστάσεις, ποιες πάνε καλά και ποιες όχι, που τελικά κατεβαίνουν.

Συμβαίνουν τόσο πολλά και οι άνθρωποι του θεάτρου εργάζονταν σε τόσο ειδικές συνθήκες, που εάν κάποια στιγμή μείνουν χωρίς ένσημα και άρα αδυνατούν να λάβουν ένα επίδομα, αυτό μπορεί να δημιουργήσει πάρα πολλά προβλήματα. Όπως συνέβη τώρα. Οπότε η κίνηση ήταν πάρα πολύ καλή.

Από την άλλη, στο θέατρο μπορείς να δημιουργείς σε οποιαδήποτε συνθήκη. Συνεπώς, υπό αυτήν την έννοια, στην παρούσα φάση κάποιοι άνθρωποι από τον χώρο του θεάτρου θα μπορέσουν πιθανώς να δουλέψουν. Γιατί οι δημοτικοί πολιτιστικοί χώροι, στους οποίους θα δίνονται οι παραστάσεις, θα παραχωρούνται δωρεάν.

Διονύσης Παναγιωτάκης

Όμως ουσιαστική δουλειά δεν μπορεί να γίνει με το όριο πληρότητας του 40%. Αυτά γίνονται μόνο όταν υπάρχει κρατική επιχορήγηση. Κατά τη γνώμη μου, ο Πολιτισμός αυτή τη στιγμή και μέχρι την άνοιξη του 2021, μπορεί να κινηθεί μόνο σε ο,τιδήποτε μπορεί να επιδοτήσει το κράτος. Δεν νομίζω ότι ένας ιδιώτης είναι σε θέση να αναλάβει το ρίσκο της παραγωγής μίας παράστασης, η οποία θα αλλάζει χώρους στο πλαίσιο περιοδείας. Αν νοσήσει ένας ηθοποιός ή ένας τεχνικός θα μπουν όλοι σε καραντίνα, θα σταματήσει η παράσταση, θα κλείσει ο χώρος ή, πιθανώς μπουν σε καραντίνα και οι θεατές που είδαν την παράσταση. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα σταματήσει ο κόσμος να πηγαίνει ακόμη και σε παραστάσεις που δεν είχαν κρούσμα. Γιατί θα φοβάται. Είναι μία επιδημία.

Στις παρούσες συνθήκες η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν μπορεί να αναπτυχθεί.

-Η ΟΜΘΕΑ εκπροσωπεί μερικές από τις πιο σημαντικές θεατρικές σκηνές της Αθήνας -μόνο εσείς, έχετε επτά συν μία μουσική σκηνή.

Οι υπογράφοντες διακινούμε πάνω από το 60% των εισιτηρίων που κόβονται κατά τη χειμερινή περίοδο στην Αθήνα. Είμαστε αυτοί που κάνουμε τα περισσότερα θεάματα –μιλώ για μικρές και μεγάλες παραστάσεις. Ξέρετε, στην Αγγλία έχουν ήδη πει ότι τα θέατρα δεν θα λειτουργήσουν μέχρι το τέλος του έτους Αναφέρομαι πάντα σε παραγωγές ιδιωτικές.

-Πριν λίγες ημέρες, ο παραγωγός των μιούζικαλ σερ Κάμερον Μάκιντος δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC ότι θεωρεί απίθανο τα θέατρα στο West End να επαναλειτουργήσουν πριν από τις αρχές του 2021.

Μέχρι τέλος του χρόνου δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Και το εμβόλιο να ανακοινωθεί, μέχρι να γίνουν οι δοκιμές και όσα ορίζουν τα πρωτόκολλα, πάλι δεν προλαβαίνουμε. Πάμε με τον καινούργιο χρόνο.

-Η κ. Μενδώνη έδωσε ένα πλαίσιο για τον τρόπο που θα γίνονται οι πρόβες.

Όσον αφορά το θέατρο, μόνο μονόλογος μπορεί να γίνει. Ούτε καν δύο άτομα μπορούν να παίξουν. Δεν υπάρχει θέατρο χωρίς σωματική επαφή -να μαλώνουν, να γελάνε, να αγκαλιάζονται. Πώς θα υπάρξει αυτή η επαφή; Κάποια στιγμή, ο Βασίλης Παπαβασιλείου είχε πει ότι το θέατρο είναι μεταδοτικό. Ακόμη και ο περιορισμένος αριθμός των θεατών είναι ζήτημα. Ο ηθοποιός δημιουργεί απευθυνόμενος στο κοινό, περιμένοντας το χειροκρότημα του. Οι χώροι –αναγκαστικά- θα φαίνονται άδειοι. Προ πανδημίας, όταν ένας χώρος είχε πληρότητα 40% λέγαμε ότι πάει για αποτυχία, ότι η παράσταση θα κατέβει. Ήταν αδύνατο να την κρατήσουμε. Και κάτι ακόμα: Πρέπει να προστατέψουμε τη δουλειά μας. Να μην απομυθοποιήσουμε το θέατρο. Είναι καλύτερα να περιμένει ο κόσμος να δει ουσιαστικά σωστές παραστάσεις παρά να απομυθοποιηθεί το θέατρο.

-Άρα, το πλάνο σας αυτή τη στιγμή, πρώτη εβδομάδα του Μαΐου, για τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο είναι ένα άγραφο χαρτί;

Ναι. Θα επανεξετάσουμε τα δεδομένα μέσα στο καλοκαίρι. Σίγουρα δεν θα γίνουν κανονικές παραγωγές -επαναλαμβάνω, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Ακούω τον κ. Τσιόδρα και την επιτροπή Υγείας του ΕΟΔΥ, που λένε ότι τον Σεπτέμβριο - Οκτώβριο θα έχουμε νέα μέτρα. Άρα, ποιος θα διακινδυνεύσει να αρρωστήσει πηγαίνοντας σε μία κλειστή αίθουσα; Κι αν κυκλοφορήσει η φήμη ότι σε αυτήν την αίθουσα κόλλησε τον ιό, νομίζετε ότι θα ξαναπατήσει μέσα άνθρωπος;

-Η εκτίμηση σας για την οικονομική ζημία;

Καταλαβαίνετε ότι όταν μία επιχείρηση έχει μηδέν έσοδα από τις 12 Μαρτίου –και αυτό συνεχίζεται και θα συνεχιστεί- η ζημιά είναι της τάξης του 100%. Από κει και πέρα, πρέπει να βρεις πόρους για να κρατήσεις την επιχείρηση έως ότου ανοίξεις πάλι κανονικά και να σε βοηθήσει το κράτος. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει διάφορα προγράμματα, στα οποία βεβαίως, υπάρχουν κάποια προβλήματα. Για παράδειγμα, μπορείς να επιδοτηθείς αρκεί να κρατήσεις τους εργαζόμενους που είχες τον Μάρτιο -προκειμένου να πάρεις το δάνειο από την τράπεζα ή την επιστρεπτέα προκαταβολή. Εγώ δηλαδή, που είχα 270 εργαζόμενους (δηλωμένους στην ΕΡΓΑΝΗ) πρέπει να τους κρατήσω μέχρι τον Οκτώβριο του 2021. Δηλαδή, να πληρώνω ηθοποιούς και τεχνικούς η συνεργασία με τους οποίους ούτως ή άλλως θα τελείωνε με το τέλος της χειμερινής σεζόν, στις 12 Απριλίου και ενώ το καλοκαίρι ίσως έπαιρνα κάποιους από αυτούς ίσως και κανέναν, καθώς ενδεχομένως οι ίδιοι οι ηθοποιοί θα πήγαιναν αλλού. Η δουλειά μας στο θέατρο δεν είναι καν εποχική, αφορά συγκεκριμένο έργο. Το βασικό μας προσωπικό είναι 30 άτομα. Όλοι οι άλλοι είναι συμβάσεις έργου. Συνεπώς, δεν μπορώ να κάνω αυτή τη στιγμή χρήση των ευεργετικών μέτρων.

-Να κλείσουμε με μία πρόβλεψη: Θα αντέξουν μόνο οι πιο δυνατοί -μιλώντας για το θέατρο;

Δυστυχώς. Θα αντέξουν επίσης και όσοι θα έχουν βοήθεια από το κράτος. Η ελεύθερη αγορά θα δεινοπαθήσει, όπως και όλη η ελεύθερη οικονομία. Ξεκινώντας από τα καταστήματα.

Πηγή: huffingtonpost.gr