Αρχαιολογική "κατοχή" στον Πειραιά!

Στρατηγικής σημασίας περιοχές της πόλης, απαξιωμένες πλέον, ρημάζουν εξαιτίας της αβελτηρίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.  Γράφει ο Νότης Ανανιάδης Θρυλείται ότι υπάρχει μια ρήση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα έχει δύο πληγές: τη Δασική και την Αρχαιολογική Υπηρεσία! Στην περίπτωση του Πειραιά, η φράση αυτή επιβεβαιώνεται διαχρονικά. Και, αν η Δασική Υπηρεσία έχει μικρή επιρροή στη λειτουργία της πόλης του Πειραιά (π.χ. Πηγάδα), η Αρχαιολογική έχει –δυστυχώς– πολύ μεγάλη. Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, είναι πραγματικότητα: Η Αρχαιολογική Υπηρεσία εδώ και χρόνια «κατέχει» δύο τουλάχιστον στρατηγικής σημασίας περιοχές της πόλης του Πειραιά. Την Πειραϊκή, στην περιοχή της ξεχασμένης πλατείας Νίκης, και την ευρύτερη περιοχή του Αρχαίου Δίπυλου, στην είσοδο της πόλης. Επιπλέον, δε, η λειτουργία της και οι εκ του νόμου αρμοδιότητες που έχει συνιστούν έναν διαρκή ανασταλτικό παράγοντα για τη ζωή της πόλης, αφού από την αναστήλωση ενός σύγχρονου μνημείου –όπως είναι όντως η Παγόδα στο λιμάνι– μέχρι την αδειοδότηση μιας καντίνας στα Βοτσαλάκια ή στη Φρεαττύδα η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει κυρίαρχο και συχνά χρονοβόρο ρόλο. Αν σταθεί πάντως κανείς στα σημαντικότερα δύο σχετικά θέματα, διαπιστώνει ότι, για 12-15 χρόνια τώρα, δύο εξαιρετικά σημεία της πόλης έχουν απαξιωθεί ακριβώς, λόγω της αβελτηρίας, της καθυστέρησης της Αρχαιολογικής. Πριν από 25 χρόνια περίπου, στην περιοχή του Αρχαίου Δίπυλου, στην αρχή της 34ου Πεζικού Συντάγματος, στην είσοδο του κέντρου του Πειραιά, το κλασικό για την εποχή εστιατόριο «Δίπυλο», λίγο μετά το θρυλικό «Καρπούζι», στη συνέχεια το «Βαρελάδικο», το «Μεξικάνικο», το «Βαρούλκο», το «Silo» και αρκετά άλλα –μικρότερα ή μεγαλύτερα– κέντρα διασκέδασης μετέτρεψαν την περιοχή σε έναν υπερτοπικό πόλο αναψυχής. Από ολόκληρη την Αττική συνέρρεαν επισκέπτες, που κατέβαιναν στον Πειραιά για να διασκεδάσουν και να καταναλώσουν, στηρίζοντας έτσι επιχειρήσεις που προσέφεραν θέσεις εργασίας, αλλά και έσοδα στον Δήμο. Την περίοδο 2000-2003, μέσα στο ευρύτερο πρόγραμμα της προ-Ολυμπιακής Ενοποίησης Αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, προωθήθηκε η κατασκευή Μουσείου για την ιστορικότητα της περιοχής (ορθώς, αν και δεν λειτουργεί!) και παράλληλα εξοβελίστηκαν από το σημείο όλα τα κέντρα διασκέδασης! Προσοχή! Όχι όλες οι επιχειρήσεις, όχι οι καταφανώς οχλούσες επιχειρήσεις, όπως τα συνεργεία αυτοκινήτων, αλλά μόνο εστιατόρια και μπαρ. Λες και η μουσική θα πείραζε τα αρχαία. Το αποτέλεσμα είναι, ύστερα από 12-15 χρόνια, το μεν Μουσείο να είναι εκεί αλλά να μη λειτουργεί, όπως αναφέραμε, στην ευρύτερη περιοχή να υπάρχουν συνεργεία και άλλες οχλούσες και ρυπογόνες επιχειρήσεις, και φυσικά να μη λειτουργούν κέντρα ψυχαγωγίας, ενώ δύο μεγάλες περιοχές, που όντως είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, να είναι δεσμευμένες, εγκαταλελειμμένες και βρόμικες. Πρώην δήμαρχος του Πειραιά εξηγούσε ότι τυπικά παρανομούσε όταν έστελνε συνεργεία να καθαρίσουν τον χώρο, χωρίς την άδεια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας! Το 2005 η Αρχαιολογική Υπηρεσία «κατέλαβε» την πλατεία Νίκης στην Πειραϊκή. Πρόκειται για τον ευρύτερο χώρο του «Διρού», που διαμορφώθηκε σε προσβάσιμη πλατεία-αλσύλλιο επί Σκυλίτση, αλλά και την προέκτασή της προς τη Φρεαττύδα, όπου είχε φτιαχτεί μια συμπαθητική πλατεία επί Παπασπύρου. Ήταν το μοναδικό σημείο της Πειραϊκής Ακτής όπου μπορεί να κάνει κανείς άνετα περίπατο. Όμως, οι αρχαιολόγοι αποφάσισαν ότι ο χώρος θα έπρεπε να δεσμευθεί για να αναδειχθούν σημαντικά τμήματα του Κονώνειου Τείχους, που –ως γνωστόν– περικλείει την Πειραϊκή. Δέκα χρόνια μετά, το τείχος δεν έχει αναδειχθεί και οι πολίτες έχουν αποστερηθεί ενός υπέροχου περιπάτου. Ο σχετικός κατάλογος θα μπορούσε να μην τελειώσει. Θα μπορούσε να αναφερθεί κανείς στο Ρωμαϊκό Τετράγωνο, όπου θα κτιζόταν το Δικαστικό Μέγαρο, η τύχη του οποίου ακόμη ταλανίζει τον Πειραιά. Αλλά και λίγο πιο κοντά στην πλατεία Τερψιθέας, δίπλα στην Αγγλικανική Εκκλησία, ο χώρος του Υδραγωγείου της Κλασικής Αρχαιότητας έχει δικαίως ίσως δεσμευθεί, αδίκως όμως αφεθεί στο έλεος του χρόνου και των χόρτων. Εκεί θα κτιζόταν η Ράλλειος... Τα αρχαία κλέη και μνημεία είναι, αναμφισβήτητα, σημαντικά για κάθε πόλη, για κάθε κοινότητα – εφόσον όμως αναδεικνύονται. Όταν είναι επί χρόνια ξεχασμένα και εγκαταλελειμμένα, συνιστούν απλώς μια διαρκή απαξίωση για την πόλη που τα φέρει. Ας μας πουν, λοιπόν, οι αρχαιολόγοι, με βάση τα κονδύλια που έχουν ή δεν έχουν, μέχρι πότε μπορούν να διατηρούν δεσμευμένους αυτούς τους χώρους, πότε επιτέλους θα τους παραδώσουν στην πόλη και στους πολίτες. Μέχρι και για την αδειοδότηση μιας καντίνας στα Βοτσαλάκια ή στη Φρεαττύδα η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει κυρίαρχο και συχνά χρονοβόρο ρόλο!