Το Λιμάνι στο επίκεντρο
Από την πώληση στην πρόταση για Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και την σχέση με την πόλη.
Γράφει ο Νότης Ανανιάδης
Το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης το τελευταίο διάστημα και, κατά τα φαινόμενα, θα εξακολουθήσει να βρίσκεται για έναν σημαντικό ακόμη χρόνο. Μάλιστα, ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυτή τη συζήτηση την τροφοδοτούν γεγονότα και πρωτοβουλίες που προέρχονται από διαφορετικές πλευρές.
Καταρχήν, φυσικά, είναι η προγραμματισμένη πώληση του ΟΛΠ. Το ΤΑΙΠΕΔ (το οποίο κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών του) σχεδιάζει να προχωρήσει στη δεύτερη και τελική φάση του διαγωνισμού πώλησης, του 66% των μετοχών της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο ΟΛΠ ΑΕ. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι ο ένας κυβερνητικός εταίρος, το ΠΑΣΟΚ αντιδρά, ενώ ο πρόεδρος και ισχυρός άνδρας του ΟΛΠ Γ. Ανωμερίτης, προερχόμενος φυσικά από το ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζει την είσοδο ιδιωτών μέσω παραχώρησης, κατά το μοντέλο της COSCO στο ΣΕΜΠΟ, και όχι την απ' ευθείας πώληση μετοχών. Σε κάθε περίπτωση, οι Κινέζοι της COSCO θεωρείται πως είναι εκείνοι οι ιδιώτες που έχουν το προβάδισμα για την επόμενη ημέρα στο λιμάνι του Πειραιά.
Αλλά ποιο θα είναι αυτό; Ως κεραυνός εν αιθρία έπεσε στο Λιμάνι η πρόταση της νέας δημοτικής αρχής Μώραλη να διχοτομηθεί ουσιαστικά το Λιμάνι και να περιέλθει το κεντρικό του τμήμα, που εξυπηρετεί την κρουαζιέρα και την ακτοπλοΐα –και σε γενικές γραμμές συμπίπτει με τα γεωγραφικά όρια του Δήμου Πειραιά, εκτός από την Ακτή Βασιλειάδη, που βρίσκεται στη Δραπετσώνα–, στην ιδιοκτησία ενός Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου. Η πρόταση στηρίζεται στην απλή λογική ότι έτσι διασφαλίζεται ο δημόσιος (δημοτικός) χαρακτήρας του δήμου, αφήνοντας τις εμπορικές δραστηριότητες για μια πιθανή αξιοποίηση – πώληση. Παρά το γεγονός ότι τεχνοκράτες από πολλούς χώρους αμφιβάλλουν για την επιστημονική και λειτουργική συγκρότηση της πρότασης (η ακτοπλοΐα είναι ζημιογόνος δραστηριότητα και χρηματοδοτείται ως «κοινωνικό αγαθό» από την κερδοφορία του ΣΕΜΠΟ και τις άλλες εμπορικές χρήσεις και λειτουργίες του ΟΛΠ), είναι προφανές ότι η δημοτική αρχή Πειραιά επιχειρεί να ανοίξει τη συζήτηση από μέρους της για το μέλλον του Λιμανιού. Και ίσως να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση, σε μια μελλοντική διεκδίκηση ενός πακέτου οικονομικών ωφελημάτων από το Λιμάνι έναντι των τεράστιων χρεών του δήμου.
Η κρουαζιέρα, η «Πολιτιστική Ακτή» και ο νέος παίχτης
Στο σύνθετο αυτό σκηνικό σημαντικό ρόλο παίζει η εντυπωσιακή αύξηση της κρουαζιέρας, σε συνδυασμό με τα παλαιότερα σχέδια για την ανάπτυξη της «Πολιτιστικής Ακτής», αλλά και την άφιξη του νέου «παίκτη», που δεν είναι άλλος από τον νεοεκλεγέντα αντιπεριφερειάρχη Πειραιά Γιώργο Γαβρίλη.
Την περασμένη χρονιά, το 2013, το λιμάνι του Πειραιά επισκέφθηκαν σχεδόν 2 εκατομμύρια επιβάτες κρουαζιέρας! Φέτος ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί εντυπωσιακά. Η μόνιμη «γκρίνια» επιχειρηματιών της πόλης είναι ότι όλοι καταλήγουν στην Ακρόπολη και ελάχιστοι «αφήνουν κάτι» στον Πειραιά. Έτσι είναι, αλλά η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί και στους φορείς της πόλης. Καταρχήν, από στοιχεία που έχουν οι ίδιες οι εταιρείες, σχεδόν το 50% των επιβατών δεν αγοράζουν τα (ακριβά) πακέτα εκδρομών και προτιμούν να μείνουν στο πλοίο. Επιπλέον, κάθε κρουαζιερόπλοιο έχει πλήρωμα που αντιστοιχεί περίπου στο 1/3 των επιβατών. Δηλαδή, σε ένα μεσαίο κρουαζιερόπλοιο 3.000 επιβατών υπάρχουν περίπου 1.000 άτομα πλήρωμα. Αυτοί ανά βάρδιες βγαίνουν στα λιμάνια, και φυσικά δεν ακολουθούν τα εκδρομικά πακέτα. Γίνεται σαφές ότι υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης αυτού του τεράστιου αγοραστικού κοινού, ενώ, αν ο Πειραιάς εγγραφόταν στον χάρτη των home porting, των λιμανιών δηλαδή απ' όπου ξεκινάνε οι κρουαζιέρες, οι δυνατότητες να αυξηθεί η τοπική οικονομία από τους τουρίστες θα εκτοξεύονταν.
Με αυτά ως δεδομένα, η διοίκηση του ΟΛΠ παρουσίασε προ 5ετίας –και επανέφερε εκ νέου– έναν οραματικό σχεδιασμό ανάπτυξης ενός δικτύου Μουσείων και Πολιτιστικών δράσεων στη δυτική ακτή, που θα μπορούσε να μετατρέψει τον Πειραιά σε πόλο έλξης, κυρίως των επιβατών της κρουαζιέρας. Το σχέδιο δεν έχει προχωρήσει, αντιμετωπίζοντας προβλήματα τόσο χρηματοδότησης όσο και λειτουργικής φύσεως. «Ποιος θα είναι ο φορέας διαχείρισης της ''Πολιτιστικής Ακτής'' αν ο ΟΛΠ πουληθεί στους Κινέζους;» είναι ένα ερώτημα που τίθεται από την πλευρά του Γ. Γαβρίλη. Ο νέος αντιπεριφερειάρχης εμφανίζεται θετικά διακείμενος να βοηθήσει η Περιφέρεια, μέσω ΕΣΠΑ ή άλλων μορφών χρηματοδότησης, την ανάπτυξη ενός δικτύου Πολιτιστικών δράσεων, όπως αυτές που περιγράφονται στην «Πολιτιστική Ακτή» του «οράματος Ανωμερίτη». Στην κατεύθυνση, όπως εξηγεί, της σύνδεσης της πόλης με το Λιμάνι, μιας σχέσης που σήμερα δεν υπάρχει. Αλλά στον βαθμό που θα μπορέσει να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας της «Πολιτιστικής Ακτής», κάτι που σήμερα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο. Άλλωστε, οι Κινέζοι έχουν δείξει ότι είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν στρατηγικά στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά δεν έχουν δεσμευτεί ότι θα χρηματοδοτήσουν λειτουργίες τους από τις οποίες δεν προσδοκούν κέρδος, όπως είναι η ακτοπλοΐα ή οι Πολιτιστικές δράσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το «λιμενικό σταυρόλεξο» θα λυθεί (;) και υπό το πρίσμα των πολιτικών εξελίξεων. Ο χρόνος των εκλογών, η στάση του ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές και της κυβέρνησης που θα προκύψει έναντι της πώλησης, αν έχει αυτή ολοκληρωθεί στο μεταξύ, η νέα δημοτική αρχή Πειραιά και η Αντιπεριφέρεια (που είναι ΣΥΡΙΖΑ), αλλά και οι δημοτικές αρχές Δραπετσώνας - Κερατσινίου και Περάματος, που επίσης πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι οι παράγοντες που θα συμβάλουν στη διαμόρφωση της μίας ή της άλλης προοπτικής για το Λιμάνι και τη σχέση του με την πόλη του Πειραιά.
