Ο Πειραιάς «δείχνει» τον δρόμο της ανάπτυξης
Τα λιμάνια μπορούν να αποτελέσουν τον «δρόμο» που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει έκθεση της Εθνικής Τράπεζας που ουσιαστικά αποτελεί επιβεβαίωση αυτών που υποστηρίζουν οι χρήστες των λιμενικών εγκαταστάσεων αλλά και κύκλοι των παραγωγικών τάξεων περί ανάπτυξης μέσω των λιμένων. Σύμφωνα με τη μελέτη, μόνο ο Πειραιάς με ορίζοντα το 2018 μπορεί να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία ύψους 5,1 δισ. ευρώ -που αντιστοιχεί στο 2,5% του ΑΕΠ της Ελλάδας- και 125.000 νέες θέσεις εργασίας, αναπτύσσοντας περαιτέρω ο Πειραιάς το κέντρο διακίνησης κοντέινερ προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι τα μεσογειακά λιμάνια διατηρούν το μερίδιο του 9% σταθερό στην παγκόσμια αγορά διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, ενώ αντίθετα τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης φθίνουν και είδαν το μερίδιό τους να συρρικνώνεται από το 20% το 1990 στο 10% το 2011.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις κύκλων των χρηστών των λιμενικών εγκαταστάσεων αποτελεί «μονόδρομο» καθώς η επικείμενη ιδιωτικοποίηση σειράς λιμένων σε όλη τη χώρα και η ορθολογική διασύνδεσή τους με βιομηχανικές ζώνες και φυσικά το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, εμφανίζει ξεκάθαρα το εύρος των δυνατοτήτων ανάπτυξης του λιμενικού cluster και συνακόλουθα των θετικών επιπτώσεων στις τοπικές αλλά και εν γένει την εθνική οικονομία.
Ο Πειραιάς
Ο Πειραιάς επιδεικνύει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης τρία χρόνια μετά τη συμφωνία παραχώρησης στην Cosco, αναφέρεται σε μελέτη της Εθνικής Τράπεζας.
Συγκεκριμένα, η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ ) στον Πειραιά (ο οποίος καλύπτει σχεδόν το 90% της ελληνικής αγοράς) υπερδιπλασιάστηκε την τελευταία τριετία (προσεγγίζοντας τα 2,7 εκατ. TEUs (μονάδα μέτρησης της ποσότητας των εμπορευμάτων) το 2012 από 0,85 εκατ. TEUs το 2010), όταν η διακίνηση στα υπόλοιπα ανταγωνιστικά Μεσογειακά λιμάνια αυξήθηκε μόνο κατά 20% κατά την ίδια περίοδο. Έτσι, τα ελληνικά λιμάνια διαχείρισης Ε/Κ απορρόφησαν το 5,5% της μεσογειακής διακίνησης το 2012 (από 2% κ.μ.ο. την περίοδο 2008-2010), αναφέρεται στη μελέτη της τράπεζας.
Συγκεκριμένα, oι εντυπωσιακές επιδόσεις στο λιμάνι του Πειραιά την τελευταία τριετία οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη μεταφόρτωση Ε/Κ που καλύπτει πλέον περίπου τα ? της διακίνησης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, ο Πειραιάς συνεχίζει να έχει σημαντικό περιθώριο περαιτέρω ανόδου όσον αφορά αυτό τον τύπο διακίνησης Ε/Κ. Ειδικότερα, βάσει υποδείγματος που λαμβάνει υπόψη i) τη γεωγραφική θέση του λιμανιού του Πειραιά (μικρή απόκλιση από την κεντρική ναυτιλιακή γραμμή που συνδέει το Σουέζ με το Γιβραλτάρ) καθώς και ii) τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση υποδομών και εξοπλισμού (αύξηση δυναμικότητας κατά 60%), εκτιμάμε ότι η μεταφόρτωση Ε/Κ στο λιμάνι του Πειραιά θα αυξηθεί σε 2,5 εκατ. TEU το 2015 (7,6% της μεσογειακής μεταφόρτωσης) από 2 εκατ. TEU το 2012 (6,8% της μεσογειακής μεταφόρτωσης). Η εξέλιξη αυτή προϋποθέτει ότι η χωρητικότητα του Πειραιά θα αυξηθεί σε 5,7 εκατ. TEUs το 2015 από 3,6 εκατ. TEUs το 2012, σύμφωνα με τα επιχειρηματικά σχέδια της Cosco.
Παράλληλα με τις υπηρεσίες μεταφόρτωσης Ε/Κ, τα ελληνικά λιμάνια έχουν σημαντικές προοπτικές όσον αφορά τη διέλευση φορτίων (transit) προς αγορές της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης - δραστηριότητα που δημιουργεί πολύ μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία σε σχέση με την απλά μεταφόρτωση. Συγκεκριμένα, η δημιουργία σταθμού μεταφόρτωσης στην περιοχή του Θριασίου - συνδεδεμένου με το σιδηροδρομικό δίκτυο αναμένεται να καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά διαμετακομιστικό κέντρο για φορτία Ε/Κ από την Ασία προς την Κεντρική Ευρώπη. Παράλληλα, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έχει σημαντικό γεωγραφικό πλεονέκτημα το οποίο, με σημαντική αναβάθμιση υποδομών, θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί, αυξάνοντας σημαντικά τη διέλευση Ε/Κ.
Βάσει εκτιμήσεών μας για τις μελλοντικές ανάγκες διακίνησης Ε/Κ στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη (3,3 εκατ. TEUs το 2015) και υποθέτοντας ότι τα ελληνικά λιμάνια θα λάβουν το μερίδιο που αντιστοιχεί στο σχετικό τους μέγεθος έναντι ανταγωνιστικών λιμανιών της Νότιοανατολικής Ευρώπης, η διέλευση Ε/Κ μέσω ελληνικών λιμανιών θα φτάσει τα 1,2 εκατ. TEU το 2015 (από μόλις 45,000 TEU το 2012).
Συνεπώς, συνδυάζοντας τις δυνατότητες στους τομείς μεταφόρτωσης και διέλευσης Ε/Κ, η συνολική διακίνηση Ε/Κ από ελληνικά λιμάνια αναμένεται να αυξηθεί σε 4,7 εκατ. TEU το 2015 από 3 εκατ. TEU το 2012.
