Τουρκία χωρίς Ερντογάν; Η γενιά Ζ θα καθορίσει το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών
Έξι εκατομμύρια πολίτες, που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά, εκτιμάται ότι θα αποφασίσουν ουσιαστικά αν θα παραταθεί η παραμονή του προέδρου Ερντογάν στη εξουσία για τρίτη δεκαετία ή αν θα συμβεί κάτι που δεν έχουν ποτέ γνωρίσει, μια Τουρκία με έναν διαφορετικό ηγέτη.
Λιγότερο από 12 μήνες έχουν απομείνει μέχρι τις σημαντικότερες, ίσως, εκλογές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας και μεγάλη πλειοψηφία νεαρών Τούρκων λένε ότι επιθυμούν την αλλαγή, αλλά παραμένουν κατά κάποιο τρόπο επιφυλακτικοί για το αν η αντιπολίτευση μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση στον τομέα της απασχόλησης, της παιδείας και ελευθεριών όπως η ελευθερία του λόγου.
Με το 12% των ψηφοφόρων στις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο του 2023, να είναι νεαροί, αυτή η ηλικιακή ομάδα θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αναμενόμενη σκληρή μάχη για επικράτηση που θα δώσουν ο Ερντογάν και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚ), προβλέπουν οι δημοσκόποι.
Τι απασχολεί τους νέους
Από τις συνεντεύξεις με περίπου 12 Τούρκους ηλικίας 18 με 23 ετών από την μητροπολιτική Κωνσταντινούπολη ώς την κεντρική Ανατολία, προκύπτει ότι η δικαιοσύνη, η μετανάστευση, οι θέσεις εργασίας με αξιοκρατικά κριτήρια και οι διαφανείς οικονομικές πολιτικές είναι τα θέματα που τους απασχολούν περισσότερο.
«Δεν είμαι απόλυτα ευχαριστημένη από την απόφασή μου, αλλά νομίζω ότι θα επιλέξω το μη χείρον βέλτιστον (και θα στηρίξω την αντιπολίτευση)» λέει η 19χρονη Νταμλά, φοιτήτρια Ιστορίας στην Κωνσταντινούπολη, η οποία αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει το επίθετό της.
Η οικονομική αναταραχή και ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχουν αυξήσει τα έξοδα διαβίωσής της παρότι ζει με την οικογένειά της και δεν βγαίνει έξω με φίλους το ίδιο συχνά με παλιότερα.
«Αισθάνομαι ότι δεν ζω, απλώς προσπαθώ να επιβιώσω. Αν το κόμμα AK χάσει αυτές τις εκλογές, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να νιώθει την πίεση του λαού πάνω της» λέει.
Οι δημοσκοπήσεις αλλάζουν, αλλά δείχνουν ότι ο Ερντογάν θα χάσει τις εκλογές και ότι το κόμμα του θα απωλέσει την αυτοδυναμία στη βουλή.
Ωστόσο, μια ανεπίσημη συμμαχία της αντιπολίτευσης δεν έχει ανακοινώσει κάποιον προεδρικό υποψήφιο και δεν έχει πείσει κάποιους νεαρούς ψηφοφόρους την ώρα που ο αυταρχικός Ερντογάν έχει καταγράψει σερί από νίκες από το 2003 που ανήλθε στην εξουσία.
Ο πρόεδρος μετακίνησε προς μια ισλαμιστική κατεύθυνση μια παραδοσιακά κοσμική κοινωνία, μετέτρεψε την Τουρκία σε μια περιφερειακή στρατιωτική δύναμη και χρησιμοποίησε τα δικαστήρια για να καταστείλει τους διαφωνούντες.
Αντιμετωπίζει τώρα μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση κυρίως εξαιτίας των ίδιων των ανορθόδοξων οικονομικών πολιτικών του, περιλαμβανομένων των μειώσεων των επιτοκίων που έστειλαν την λίρα σε ιστορικά χαμηλά και τον πληθωρισμό σε ιστορικά υψηλό--78.62% --τον Ιούνιο.
Κίνητρο
Η αποκαλούμενη «γενιά Ζ», οι νεαροί δηλαδή Τούρκοι που γεννήθηκαν στην πλειονότητά τους μετά την καμπή της νέας χιλιετίας, αριθμεί περίπου 13 εκατομμύρια από τους 62,4 εκατομμύρια Τούρκους που αναμένεται ότι θα ψηφίσουν τον επόμενο χρόνο, όπως προκύπτει από στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας και από εταιρείες δημοσκοπήσεων.
Έξι εκατομμύρια Τούρκοι θα δικαιούνται να ψηφίσουν για πρώτη φορά.
Ο Μουράτ Γκεζιτσί, ο επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Gezici, λέει ότι οι νεαροί ψηφοφόροι είναι σε γενικές γραμμές ενοχλημένοι από την κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία ούτε εμπιστεύονται πλήρως την αντιπολίτευση.
Οι δημοσκοπήσεις της εταιρείας δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι της Gen Z, ηλικίας 18 με 25 ετών, αντιτίθενται σφόδρα στην καταστολή του τρόπου ζωής τους, της ελευθερίας στην έκφραση και των μέσων ενημέρωσης: «Το 80% από την γενιά αυτή δεν θα ψηφίσει το ΑΚΡ» λέει ο Γκεζιτσί.
Ο 18χρονος Γιουσούφ, ένας άλλος νεαρός που θα ψηφίσει για πρώτη φορά, λέει ότι οι περισσότερες παγκόσμιες οικονομίες έχουν πληγεί έντονα στον απόηχο της πανδημίας του κορονοϊού και εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
«Νομίζω ότι ο ηγέτης της χώρας μας αυτή τη στιγμή είναι ο καλύτερος και ο καταλληλότερος αρχηγός...Θα ψηφίσω το AK γιατί κάνει σχέδια για να είναι πιο άνετα ο λαός. Η οικονομία μπορεί να μην είναι σε καλή κατάσταση, αλλά αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες» λέει.
Το ποσοστό της ανεργίας μεταξύ των νέων στη χώρα ανερχόταν τον Απρίλιο σε 20%, δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 10,87%.
Οι δημοσκόποι λένε ότι το κίνητρο των νεαρών ψηφοφόρων είναι μπαλαντέρ και αυτό προστίθεται στην δυσκολία πρόβλεψης του εκλογικού αποτελέσματος.
Θα μπορούσε να εξαρτάται από το ποιόν θα επιλέξει μια ομάδα έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, που έχει συμφωνήσει σε κοινή πολιτική, για να αντιπαρατεθεί στον Ερντογάν.
«Οι νέοι θέλουν αλλαγή» λέει ο Μεχμέρ Αλί Κουλάτ, ο πρόεδρος της εταιρείας MAK Consulting , της οποίας μια έρευνα έδειξε ότι το 70% των ψηφοφόρων από 18 ως 29 ετών στηρίζει την αντιπολίτευση.
Ο ίδιος λέει ότι οι νεότεροι ψηφοφόροι τείνουν να συγκρίνουν τις οικονομικές προοπτικές τους με τους συνομηλίκους τους από άλλες χώρες, ενώ οι μεγαλύτεροι ηλικιακά ψηφοφόροι ενδιαφέρονται περισσότερο για επενδύσεις σε υποδομές, όπως οι δρόμοι και τα νοσοκομεία.
Η 21χρονη Ελίν λέει ότι οι συνθήκες ζωής της έχουν επιδεινωθεί εξαιτίας των κυβερνητικών πολιτικών και έτσι θα ψηφίσει την αντιπολίτευση. Ωστόσο ανησυχεί επειδή οι προτάσεις της αντιπολίτευσης πιθανόν να μην αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τα προβλήματα της παρούσας μεταναστευτικής πολιτικής ή τα δικαιώματα των μειονοτήτων.
«Πιστεύω ότι μια αλλαγή στην εξουσία τουλάχιστον θα λύσει τα επείγοντα ζητήματα» εκτιμά μιλώντας τηλεφωνικώς στο Ρόιτερς από την Άγκυρα.