O Τραμπ, ο τραμπισμός και η επόμενη μέρα - Ρεπορτάζ του Κώστα Αργυρού

Το πρώτο σοκ από τα όσα συνέβησαν την περασμένη Τετάρτη στο Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον έχει αρχίσει να υποχωρεί. Αλλά τα ερωτήματα που άφησε πίσω του είναι πολλά και εξαιρετικά περίπλοκα.

Το πρώτο και πρακτικό ερώτημα έχει σίγουρα να κάνει με τις μελλοντικές φιλοδοξίες του απερχόμενου προέδρου. Θα συνεχίσει να αναστατώνει την πολιτική ζωή με τις παρεμβάσεις του, θα επιμείνει να δηλητηριάζει την πολιτική ατζέντα με ακραίες θέσεις οι οποίες όπως φαίνεται έχουν εμποτίσει ένα σημαντικό κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας; Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι αυτό θα εξαρτηθεί και από την στάση των αντιπάλων του. Η επιμονή ορισμένων Δημοκρατικών να προχωρήσουν σε μια διαδικασία αποπομπής του φαίνεται να διχάζει ακόμα και τους ίδιους. Μερικοί πιστεύουν ότι έτσι θα δώσουν ένα καλό μάθημα παραδειγματισμού σε επίδοξους μιμητές και παράλληλα θα αποτρέψουν οριστικά τον Τραμπ, από οποιοδήποτε σχέδιο για ανάληψη δημόσιου αξιώματος στο μέλλον. Στον αντίποδα δεν είναι λίγοι αυτοί που προειδοποιούν ότι μια αποπομπή του λίγα εικοσιτετράωρα πριν και την οριστική και τυπική αποχώρησή του από το αξίωμα, απλώς θα οδηγούσε στην «μαρτυροποίηση» του και θα του επέτρεπε να συνεχίζει να διακινεί θεωρίες συνωμοσίας για σκοτεινούς εκπροσώπους του κατεστημένου, που τον κυνηγούσαν κατά τη διάρκεια της θητείας του και θα συνεχίσουν να τον κυνηγούν ακόμα και τώρα που του έχουν «κλέψει» τη νίκη.

Με όπλο τη μετριοπάθεια

Στο περιβάλλον  του Τζο Μπάιντεν φαίνεται να υπερισχύει η άποψη ότι ο επόμενος Πρόεδρος θα πρέπει να ασχοληθεί με το μέλλον και όχι με το παρελθόν. Να προσπαθήσει δηλαδή να αφοπλίσει την ρητορική του στρατοπέδου Τραμπ με έργα, αλλά και με έναν ήπιο, συμφιλιωτικό λόγο, που δεν θα ξεχωρίζει τους Αμερικανούς σε κατηγορίες.

Αυτό φυσικά είναι πολύ εύκολο να το λες, αλλά εξαιρετικά δύσκολο να το επιτύχεις, όπως φάνηκε ακόμα και στην εποχή Ομπάμα. Ολοι οι ψύχραιμοι αναλυτές συμφωνούν ότι η επιτυχία του Τραμπ στηρίχτηκε στο ότι εκμεταλλεύτηκε τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, που πλήττουν ένα σημαντικό κομμάτι και του λευκού πληθυσμού των ΗΠΑ. Οσο αυτές οι ανισότητες συνεχίζουν να αποτελούν τον κανόνα σε πάρα πολλές πολιτείες των ΗΠΑ ο ξενοφοβικός, εθνικιστικός, ακραίος λόγος, o οποίος προβάλει όχι απαραίτητα λύσεις, αλλά «ενόχους» θα συνεχίσει να έχει μεγάλη πέραση.

Εχει τη δύναμη να κάνει κάτι για αυτό ο Τζο Μπάιντεν ή τελικά θα λειτουργήσει με την λογική ότι το επεισόδιο Τραμπ θα θεωρηθεί μια ανωμαλία (έστω τετραετής), που πέρασε και πάει; Η απάντηση είναι δύσκολο να δοθεί αυτή τη στιγμή. Αλλά το ερώτημα είναι κρίσιμο για το μέλλον των ΗΠΑ. Επειδή ακριβώς, το «στρατόπεδο» που δημιούργησε ο απερχόμενος πρόεδρος αποδείχτηκε ότι είναι και αρκετά συμπαγές, έστω και αν αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την εργαλειοποίησή του από ακραίους, που καταφέρνουν να βρίσκουν έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή περιθωριακών ή περιθωριοποιημένων ομάδων και να τους δίδουν μια αίσθηση ισχύος και υπεροχής. Σημαντικό θα είναι φυσικά και το αν τελικά οι «σοφοί γέροντες» του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος θα αποταχθούν τον τραμπισμό και θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν την ερχόμενη τετραετία ως μια περίοδο αποτοξίνωσης από αυτόν. Ισως τα παρατράγουδα της Τετάρτης να είναι η ευκαιρία που δεν βρήκαν τα τελευταία πέντε με έξι χρόνια... Και η απαρχή ανανέωσης για ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα, που απέπνεε από καιρό άρωμα παρακμής.

Ας διαβάσουν το μήνυμα

Η «εισβολή στο Καπιτώλιο» φυσικά και δεν ήταν προσπάθεια κάποιου έστω ερασιτεχνικά οργανωμένου πραξικοπήματος. Ηταν περισσότερο το αποχαιρετιστήριο μήνυμα, μια επίδειξη ισχύος των φανατικών, των πραγματικά ηττημένων της εκλογικής μάχης του Νοεμβρίου, οι οποίοι ήθελαν να αφήσουν σε ένα συμβολικό χώρο το επισκεπτήριο τους που θα μπορούσε να περιγραφεί κάπως έτσι «Είμαστε εδώ, είμαστε αποφασισμένοι και θα συνεχίζουμε να σας έχουμε στο στόχαστρο. Αν χρειαστεί θα κατέβουμε ξανά στους δρόμους, αυτή τη φορά ίσως και όχι άοπλοι». Οτι τις κρίσιμες ώρες της Τετάρτης ο Τραμπ ζητούσε από τους «πατριώτες» οπαδούς του να παραμείνουν «ειρηνικοί», ήταν και μια έμμεση υπενθύμιση προς κάθε ενδιαφερόμενο ότι αυτό δεν ήταν και αυτονόητο...

Συνεπώς θα είναι λάθος να θεωρήσει η πολιτική και μιντιακή ελίτ των ΗΠΑ ότι αυτό που έζησε η χώρα και ο πλανήτης ήταν απλώς μια δυσάρεστη παρένθεση, η οποία έστω στο φινάλε της κατέληξε και ντροπιαστική. Ο τραμπισμός δεν έχει ηττηθεί οριστικά. Αν ο Τραμπ δεν είναι απλώς ένας ημίτρελος, που παρασύρεται από τις ορμές του, όπως τείνει να υποστηρίξει ο απλοϊκός νους, τότε οι στόχοι του για το επόμενο διάστημα θα πρέπει να είναι σε πρακτικό επίπεδο να αποφύγει τις όποιες πιθανές ποινικές διώξεις μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσει, αλλά και μεσοπρόθεσμα να αρχίσει να χτίζει μια διάδοχη κατάσταση. Το χωράφι είναι απέραντο, οργωμένο και σπαρμένο. Αυτό που απομένει είναι να βρεθεί ο κατάλληλος θεριστής. Στο χέρι των δημοκρατικών δυνάμεων και στα δύο μεγάλα κόμματα είναι να μην τον αφήσουν να εισέλθει ανεμπόδιστος στο χωράφι αυτό.