"Μπλε υπερπανσέληνος": Το εντυπωσιακότερο φεγγάρι του Αυγούστου

Tον Αύγουστο, ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας τροχιάς του στον ουρανό, ενώ αντίθετα η Σελήνη βρίσκεται πιο κοντά στον ορίζοντα. Είναι ο λόγος για τον οποίο το αυγουστιάτικο φεγγάρι φαντάζει μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο. Σήμερα η «μπλε υπερπανσέληνος» η δεύτερη του φετινού Αυγούστου θα είναι η μεγαλύτερη και φωτεινότερη πανσέληνος του 2023 και αυτό πέραν των άλλων είναι το αποτέλεσμα τριών σεληνιακών φαινομένων που συμβαίνουν ταυτόχρονα.
Υπάρχουν δύο τύποι μπλε φεγγαριού, αναφέρει το livescience.com. Η μπλε υπερπανσέληνος του Αυγούστου ανήκει στην πρώτη κατηγορία («ημερολογιακό μπλε φεγγάρι»), όπου έχουμε δύο πανσελήνους μέσα στον ίδιο μήνα. Αυτό συμβαίνει περίπου κάθε δύο ή τρία χρόνια καθώς μια νέα πανσέληνος ανατέλλει κάθε 29,5 ημέρες. Το επόμενο μπλε φεγγάρι θα το δούμε στις 31 Μαΐου 2026.

Ο δεύτερος τύπος μπλε φεγγαριού, που ονομάζεται «εποχιακό μπλε φεγγάρι», περιγράφει την τρίτη πανσέληνο από τις τέσσερις κατά τη διάρκεια μιας αστρονομικής περιόδου. Αυτό συμβαίνει όταν ένα ημερολογιακό έτος έχει 13 πανσέληνους αντί για 12. Το επόμενο εποχιακό μπλε φεγγάρι, το οποίο επίσης συμβαίνει κάθε δύο ή τρία χρόνια, θα ανατείλει στις 19 Αυγούστου 2024.

Ο όρος «υπερπανσέληνος» συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη. Η τροχιά του φεγγαριού γύρω από τη Γη είναι ελλειπτική, οπότε κάθε μήνα φτάνει σε ένα κοντινότερο σημείο (περίγειο) και ένα πιο μακρινό (απόγειο). Το φεγγάρι που βρίσκεται στο περίγειο ή εντός 90% του περιγείου σε ένα δεδομένο μήνα, ονομάζεται υπερ-σελήνη.

• Η δεύτερη πανσέληνος του Αυγούστου είναι η τρίτη και πλησιέστερη από τις τέσσερις υπερπανσέληνους του 2023. Σε απόσταση 357.344 χιλιομέτρων από τη Γη, θα είναι η μεγαλύτερη και φωτεινότερη υπερπανσέληνος του 2023. 

Είναι ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο, αλλά όχι ασυνήθιστο. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση «Οnce in a blue moon», που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Μπλε Φεγγάρι έχουμε κάθε δύο με τρία χρόνια, όταν αθροίζονται οι 11 ημέρες που περισσεύουν από τους 12 σεληνιακούς κύκλους του χρόνου

• Η φράση δεν έχει να κάνει με το χρώμα του φεγγαριού, αλλά με τη σκόνη που συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα από κάποια μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη με την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, όταν το φεγγάρι φαινόταν μπλε για τουλάχιστον δύο χρόνια.

Το Υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει, και φέτος -23η χρονιά- τις εκδηλώσεις της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου υπό τον συντονισμό της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσφέροντας ελεύθερη είσοδο για το κοινό σε επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, ιστορικούς τόπους και μνημεία, την Πέμπτη 31 Αυγούστου, σύμφωνα με το αναρτημένο πρόγραμμα.