Ο Άγιος Δημήτριος της Παλιαχώρας και ο πειρατής Μπαρμπαρόσσα
"Ο Μπαρμπαρόσας κούρσεψε την Παλιαχώρα και ξεντέριασε τους Λαδαίους"
Μια επιγραφή που μαρτυρεί τη καταστροφική επιδρομή του Μπαρμπαρόσα στην Παλιαχώρα της Αίγινας. Βρίσκεται πάνω από το παράθυρο της νότιας πλευράς του ναού και αποτελεί ιστορικό τεκμήριο για τη ζωή του οικισμού. Όμως δεν είναι μόνο αυτή η επιγραφή που κεντρίζει το ενδιαφέρον σε αυτό το ναό.
Ο Άγιος Δημήτριος της Παλιαχώρας, ένας από τους δύο ναούς που είναι αφιερωμένοι στη μνήμη του Αγίου, είναι ίσως από τους λίγους ναούς που παρουσιάζουν ενδιαφέρον στο εξωτερικό τους.
Με συντροφιά το πανάρχαιο κυπαρίσσι και με μικρό προαύλιο ο ναός βρίσκεται υπερυψωμένος σε σχέση με το καλντερίμι που περνά ακριβώς δίπλα του. Κτισμένος σε επικλινές έδαφος αποκτά μια επιβλητική μορφή και επιβάλλεται με τη σιλουέτα του στον διαβάτη.
Αν όμως κάποιος πλησιάσει κοντά θα διακρίνει τον ανάγλυφο σταυρό στο επιστύλιο και μικρά ανάγλυφα τριαντάφυλλα (ρόδακες). Ακολουθεί προς τα πάνω ανάγλυφη η εικόνα του Αγίου Δημητρίου έφιππου και μια ανορθόγραφη επιγραφή που αναφέρεται στην ανακαίνιση της εκκλησίας.
Ο εξωτερικός διάκοσμος έχει μεγάλο ενδιαφέρον σε σχέση με το εσωτερικό του ναού στο οποίο δεν σώζονται τοιχογραφίες.
Η εκκλησία σύμφωνα με τον κ. Σοφοκλή Δημητρακόπουλο κτίστηκε το 1619 και το 1972 πραγματοποιήθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία προστατευτικές εργασίες. Ένα δεύτερο ναό του Αγίου Δημητρίου συναντάμε στην κορυφή του λόφου στο κάστρο. Για την ακρίβεια αναφερόμαστε στο δίδυμο ναό των Αγίων Δημητρίου και Γεωργίου, ο οποίος εσωτερικά παρουσιάζει μεγάλες φθορές και σημάδια εγκατάλειψης.
Οι τέσσερις φωτογραφίες στο μέσον ανήκουν στην κ. Καλλιρρόη Μπέση.
