Μια πρόσφατη έκθεση της Booking.com αποκαλύπτει ότι το 84% των ταξιδιωτών παγκοσμίως θεωρούν την αειφορία βασικό παράγοντα στις επιλογές τους. Ωστόσο, η πορεία προς τον οικοτουρισμό παραμένει θολή για πολλούς. Σύμφωνα με έρευνα της Trip.com, σχεδόν οι μισοί ταξιδιώτες δεν κατανοούν πλήρως τι σημαίνει «βιώσιμο ταξίδι», ενώ έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού για το 2025 υπογραμμίζει το κόστος ως σημαντικό εμπόδιο. Καθώς ο τουρισμός ανακάμπτει και οι περιβαλλοντικές πιέσεις αυξάνονται, το 2025 αποτελεί μια κρίσιμη χρονιά για πιο υπεύθυνα ταξίδια. Ακολουθούν πρακτικοί τρόποι για να κάνετε τις διακοπές σας πιο βιώσιμες, χωρίς να θυσιάσετε την απόλαυση ή την άνεση.
1. Επιλέξτε ταξίδια με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο
Όταν σχεδιάζετε το ταξίδι σας για το 2025, αναρωτηθείτε: θέλετε να είστε απλός τουρίστας ή επισκέπτης που αφήνει θετικό αποτύπωμα; Επιλέξτε εμπειρίες αναγεννητικού τουρισμού, όπως εθελοντική εργασία σε οικολογικό καταφύγιο στον Ισημερινό ή πεζοπορία στην Αυστραλία που στηρίζει τον πολιτισμό των Αβορίγινων. Στα Φίτζι, η πρωτοβουλία Ώρα Λολόμα προτρέπει τους επισκέπτες να αφιερώνουν μία ώρα σε δράσεις με περιβαλλοντικό ή κοινωνικό όφελος, ενώ στη Χαβάη, οι εμπειρίες Μαλάμα ενθαρρύνουν δραστηριότητες όπως καθαρισμός παραλιών και αποκατάσταση οικοτόπων.
«Δεν αρκεί πια να διατηρούμε απλώς τον τουρισμό», λέει ο David Leventhal, συνιδρυτής της Regenerative Travel. «Πρέπει να αναγεννήσουμε ολόκληρα συστήματα, ενσωματώνοντας καλύτερα τους ανθρώπους και τον πλανήτη».
2. Σκεφτείτε πέρα από το Περιβάλλον
Το 2025, οι ταξιδιώτες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τις κοινωνικές και πολιτιστικές επιπτώσεις του τουρισμού. Η Έκθεση Βιωσιμότητας της Booking.com δείχνει ότι πάνω από το 50% των ταξιδιωτών γνωρίζουν πώς ο τουρισμός επηρεάζει τις τοπικές κοινότητες. Με τις διαμαρτυρίες για τον υπερτουρισμό και την έλλειψη προσιτής στέγασης σε δημοφιλείς προορισμούς να κλιμακώνονται, η ανάγκη για πιο προσεκτικά ταξίδια είναι επιτακτική.
«Η μείωση εκπομπών και πλαστικών παραμένει κρίσιμη, αλλά ο τουρισμός πιέζει τις κοινότητες σε σημείο που ορισμένες δεν τον αντέχουν πια», εξηγεί η Δρ. Susanne Becken, καθηγήτρια βιώσιμου τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Griffith. Αποφύγετε πολυσύχναστους προορισμούς σε περιόδους αιχμής, σεβαστείτε τους τοπικούς πολιτισμούς, προσλάβετε ντόπιους οδηγούς και επιλέξτε τοπικά προϊόντα. Δοκιμάστε το Δίκτυο Κοινοτικών Διακοπών του Νεπάλ, που προσφέρει νέα δρομολόγια στο ανατολικό Νεπάλ, ή το ταξίδι της Intrepid Travel στη «Χαμένη Πόλη» της Κολομβίας, που συνδέει τους επισκέπτες με αυτόχθονες κοινότητες.
3. Αναζητήστε καταλύματα με υψηλά πρότυπα αειφορίας
Τα ξενοδοχεία συμβάλλουν σημαντικά στις εκπομπές του τουρισμού, αλλά νέες επιλογές αναδύονται. Το Populus στις ΗΠΑ, το πρώτο ξενοδοχείο με θετικές εκπομπές άνθρακα, άνοιξε το 2024, ενώ το voco Zeal Exeter Science Park της IHG στο Ηνωμένο Βασίλειο έγινε το πρώτο ξενοδοχείο μηδενικών εκπομπών της αλυσίδας το 2025. Στη Νότια Αφρική, το Few & Far Luvhondo, που λειτουργεί με ανανεώσιμες πηγές και μηδενικά απόβλητα, αναγεννά 50.000 εκτάρια υποβαθμισμένης γης.
Για πιο προσιτές επιλογές, δοκιμάστε τα Earthships στις ΗΠΑ ή το The Social Hub στη Ρώμη και το Πόρτο, που συνδυάζουν κοινωνικό αντίκτυπο με προσιτό κόστος. Η Becken προτείνει να ελέγχετε για πιστοποιήσεις όπως B Corp, EarthCheck ή Green Key. Αν δεν υπάρχουν, αναζητήστε ουσιαστικές πολιτικές βιωσιμότητας στον ιστότοπο του καταλύματος ή επικοινωνήστε απευθείας.
4. Επιλέξτε πράσινα μέσα μεταφοράς
Η μετάβαση στον προορισμό σας είναι συχνά το πιο επιβαρυντικό κομμάτι του ταξιδιού. Τα αεροπορικά ταξίδια παραμένουν υψηλής έντασης άνθρακα, και τα «βιώσιμα» καύσιμα δεν επαρκούν ακόμη. Εξετάστε το τρένο: το 2025, το Indian Pacific της Αυστραλίας επεκτείνει το ταξίδι Περθ-Σίδνεϊ, ενώ το La Dolce Vita Orient Express στην Ιταλία και η γραμμή Έβορα-Έλβας στην Πορτογαλία προσφέρουν νέες, χαμηλού αντικτύπου επιλογές.
Αν πρέπει να πετάξετε, επιλέξτε απευθείας πτήσεις και οικονομική θέση μέσω πλατφορμών όπως το Google Flights, που δείχνει τις εκπομπές ανά διαδρομή. Αεροπορικές όπως η Air New Zealand και η Alaska Airlines μειώνουν το πλαστικό μιας χρήσης, ενώ η αντιστάθμιση άνθρακα μέσω επαληθευμένων προγραμμάτων είναι καλύτερη από την αδράνεια.
5. Συνδεθείτε βαθιά με τον προορισμό
Όπως είπε ο Άντονι Μπουρντέν, «το ταξίδι είναι εκπαίδευση για τη ζωή». Επιλέξτε ξεναγήσεις από ιθαγενείς, όπως η πεζοπορία αφήγησης στο Byron Bay της Αυστραλίας ή το Πολιτιστικό Κέντρο Chickasaw στην Οκλαχόμα. Συμμετέχετε σε δράσεις διατήρησης, όπως το Kenya Rhino Conservation Safari ή το πρόγραμμα Eyesea της Aurora Expeditions, που χαρτογραφεί τη θαλάσσια ρύπανση.
6. Χρησιμοποιήστε τεχνολογία για υπευθυνότητα
Υπολογίστε το αποτύπωμα άνθρακα με το CoolClimate Calculator, εξερευνήστε μονοπάτια με το AllTrails, βρείτε vegan επιλογές με το Happy Cow ή γεμίστε το μπουκάλι σας με το Droply, που χαρτογραφεί 800.000 πηγές νερού. Μοιραστείτε τις βιώσιμες εμπειρίες σας στα κοινωνικά δίκτυα για να εμπνεύσετε άλλους, όπως την επίσκεψη στο Βίλνιους, την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2025.
7. Αποφύγετε το Greenwashing
Το «πράσινο ξέπλυμα» είναι συχνό στον τουρισμό, με εταιρείες όπως η Air France και η Booking.com να δέχονται κριτική για παραπλανητικούς ισχυρισμούς. Η νέα ευρωπαϊκή Οδηγία Πράσινων Ισχυρισμών θα περιορίσει τέτοιες πρακτικές, αλλά μέχρι τότε, ελέγξτε κριτικές σε πλατφόρμες όπως η Google και συμβουλευτείτε οδηγούς από το Sustainable Travel International για να ξεχωρίσετε τις γνήσιες προσπάθειες.
8. Αξιοποιήστε το ταξιδιωτικό σας προνόμιο
Το ταξίδι είναι προνόμιο λίγων, και φέρει ευθύνη. Επιλέξτε εμπειρίες που σέβονται τις κοινότητες, όπως φιλικές προς τα ζώα δραστηριότητες ή πρωτοβουλίες που προστατεύουν τα παιδιά και τον πολιτισμό. «Το προνόμιο μας δίνει τη δύναμη να κάνουμε το καλό», λέει ο Leventhal. Ξοδέψτε τα χρήματά σας σε εμπειρίες που ενισχύουν τον πλανήτη και τους ανθρώπους.
Με αυτές τις στρατηγικές, το 2025 μπορεί να γίνει η χρονιά που τα ταξίδια σας δεν απλώς μειώνουν τη ζημιά, αλλά αφήνουν τον κόσμο καλύτερο.
