Ποιό τουριστικό νησί του Βορρά αυτοανακηρύχθηκε ως γεωγραφικό κέντρο της Ευρώπης!
Το Ζάαρεμα το μεγαλύτερο νησί της Εσθονίας αυτοανακηρύχθηκε ως «γεωγραφικό κέντρο της Ευρώπης», τίτλος που μπορεί να μην έχει καμιά ιδιαίτερη πρακτική σημασία, αλλά ωστόσο διεκδικείται ήδη από τουλάχιστον, άλλα πέντε σημεία σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Το 2004 με αφορμή την διεύρυνση της ΕΕ, είχα ταξιδέχει μεταξύ άλλων και στη Λιθουανία. Τότε κάποιοι συνάδελφοι από τη χώρα της Βαλτικής επέμεναν να με ξεναγήσουν σε ένα πάρκο στο χωριό Girijos, περίπου 26 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Βίλνιους, όπου είχαν στηθεί διάφορα αγάλματα από Λιθουανούς καλλιτέχνες, εκπροσώπους της μοντέρνας γλυπτικής. Ενα από αυτά υποτίθεται ότι βρισκόταν ακριβώς στο σημείο, όπου σύμφωνα με τις μελέτες του Ινστιτούτου Γεωγραφίας της χώρας βρίσκεται το «κέντρο της Ευρώπης». Οι Λιθουανοί δήλωναν ιδιαίτερα περήφανοι για αυτό και έλπιζαν σε πρόσθετα έσοδα από αυτή την μοντέρνα τουριστική ατραξιόν.
Ομως Ινστιτούτα Γεωγραφίας υπάρχουν και σε άλλες χώρες. Από την άλλη, το πού καθορίζει κανείς τα σύνορα της Ευρώπης, βασισμένος σε αυτό το παλιότερο σλόγκαν «από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια» είναι μάλλον κάτι υποκειμενικό και καμιά φορά και αυθαίρετο. Ετσι στο μεταξύ και άλλες χώρες και συγκεκριμένα οι Ουκρανία, Σλοβακία, Λευκορωσία και Πολωνία διεκδικούν για το δικό τους έδαφος το μεσαίο σημείο της ηπείρου μας.
Τώρα στο... χορό μπήκε και ένα νησί της Εσθονίας το Ζάαρεμα (Saaremaa) το οποίο επίσης φιλοδοξεί να εκμεταλλευτεί τουριστικά αυτόν τον τίτλο, αλλά να θυμίσει και στον υπόλοιπο κόσμο ότι η χώρα όχι μόνο αποτελεί συστατικό της Ευρώπης, αλλά βρίσκεται και στην «καρδιά» της.
Ετσι λοιπόν οι νησιώτες αποφάσισαν εν μέσω καραντίνας να ξεκινήσουν μια εκστρατεία ενημέρωσης, αυτοανακηρυσσόμενοι σε «κέντρο της Ευρώπης» Η δήμαρχος του χωριού επιμένει ότι πλέον πολλοί ταξιδιώτες, που φτάνουν στο νησί το κάνουν ακριβώς για να μεταβούν στο συγκεκριμένο σημείο και να βγάλουν τις σχετικές φωτογραφίες.
Ο τοπικός οργανισμός τουριστικής ανάπτυξης το προβάλει και το διαφημίζει σχετικά, ενώ έχει φροντίσει και για τα ανάλογα σουβενίρ μπλουζάκια, φούτερ, κονκάρδες και άλλα μικροπράγματα. Για τους περίπου 36.000 κατοίκους του νησιού η ιδέα είναι φυσικά καλοδεχούμενη, αφού το νησί, στα δυτικά της Εσθονίας αποτελεί έτσι κι αλλιώς έναν τουριστικό προορισμό, τόσο για τους Εσθονούς, όσο και για επισκέπτες από τις χώρες της Βαλτικής ή της Σκανδιναβίας. Με μια ακτογραμμή περίπου 1.300 χιλιομέτρων και κύριο χαρακτηριστικό την επίπεδη μορφολογία του, το νησί είναι αρκετά εκτεθιμένο στους ανέμους, αλλά έχει ένα σχετικά ήπιο κλίμα. Η σχετική του απόσταση από την ενδοχώρα, το προστάτευσε κατά τα χρόνια της σοβιετικής κυριαρχίας από τη «ρωσοποίηση». Σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα εδώ ο πληθυσμός είναι αμιγώς εσθονικός, με ποσοστό πάνω από 98%. Μέχρι την κατάκτηση της ανεξαρτησίας της Εσθονίας το 1991, υπήρχαν εκεί φυσικά σοβιετικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις με περίπου 4.000 προσωπικό, το οποίο όμως αποχώρησε στο σύνολό του.
Πάντως λόγω της στρατηγικής του θέσης στην Ανατολική Θάλασσα το νησί υπέφερε κατά τη διάρκεια και των δύο παγκόσμιων πολέμων. Ειδικά κατά τη διάρκεια του Β' Πολέμου ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά από τους Γερμανούς που το είχαν καταλάβει πριν αποχωρήσουν τελικά το 1944.
