ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

H «φουρτούνα» του κορωνοιού» …προσβάλλει και τους Ωκεανούς

 

Συγκλονιστικό ρεπορτάζ  στο  Marine Executive για το πώς η πανδημία «μπλοκάρει» τα σχέδια για την προστασία των θαλασσών

 

Αν ακούσετε ότι η μόλυνση «σκοτώνει» εδώ και δεκαετίες τους ωκεανούς του πλανήτη δεν θα εκπλαγείτε.

Η είδηση λοιπόν δεν είναι αυτή. Η είδηση είναι, ότι ενώ όλες οι χώρες το γνωρίζουν και έχουν εκφράσει την πρόθεση να κάνουν κάτι για αυτό, οι περισσότερες έχουν μείνει απλά στο στάδιο των διακηρύξεων. Η σημαντικότερη διακήρυξη είχε βαφτιστεί «30 by 30». Το 2003 σε μια σύνοδο για τη βιοποικιλότητα στο Ντερμπάν της Νότιας Αφρικής οι κυβερνήσεις (σχεδόν) όλου του κόσμου συμφωνούσαν να καταστεί το 30% των παγκόσμιων θαλάσσιων προστατευόμενες περιοχές (MPA) έως το 2030.

 

Ο στόχος αυτός αποδείχτηκε ιδιαίτερα φιλόδοξος. Ο πήχης άρχισε να χαμηλώνει. Το 2010 γινόταν πλέον λόγος για 10% των θαλασσών. Τελικά η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης υπολόγισε από εθνικά δεδομένα ότι μόνο το 7,43% του ωκεανού παγκοσμίως τέθηκε υπό καθεστώς προστασίας ως τα μέσα Απριλίου 2020.

 

Τώρα ο στόχος ξαναμπαίνει στο τραπέζι, αλλά θα πρέπει πρώτα να ξεπεράσει τη «φουρτούνα» του κορωνοϊού. Η 15η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα ήταν προγραμματισμένη να γίνει στο Κουνμίνγκ της Κίνας τον Οκτώβριο, με εξίσου φιλόδοξα σχέδια, αλλά θα πρέπει να περιμένει για ένα χρόνο, καθώς η επιδημία του κορονωϊού ήδη ακύρωσε ή καθυστέρησε ορισμένες προπαρασκευαστικές συναντήσεις.

 

Την ίδια στιγμή πολλοί θέτουν το ερώτημα: Με τις οικονομίες να υποφέρουν, πόσα χρήματα θα υπάρχουν για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα; Αλλά μερικοί βλέπουν και μια ευκαιρία. Οι πρόσφατες επιδημίες φέρνουν στο προσκήνιο τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία, που προκύπτουν όταν η σχέση μεταξύ ανθρωπότητας και φύσης δεν είναι ισορροπημένη. Όμως, ο αργός ρυθμός προόδου των σχετικών συνομιλιών κατά την τελευταία δεκαετία, η  ανεπαρκής θαλάσσια προστασία, και η επισφαλής παγκόσμια κατάσταση υποδηλώνουν τις τεράστιες δυσκολίες επίτευξης του στόχου.

 

Δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα ποσοστών. Μιλάμε για τη διάσωση τέτοιων περιοχών μέσω αποτελεσματικής και δίκαιης διαχείρισης, οικολογικά μελετημένων και συνδεδεμένων συστημάτων.  Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι οι MPA ωφελούνται μόνο όταν απαγορεύονται οι εξορυκτικές πρακτικές, όπως η αλιεία και η εξόρυξη.

 

Σήμερα πολλές MPA είναι «χάρτινα πάρκα», που υπάρχουν μόνο σε κυβερνητικά έγγραφα. Μερικές είναι απλώς προτάσεις, χρόνια μακριά από την εφαρμογή.  Αφού εξέτασε τα δεδομένα, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Διατήρησης διαπίστωσε ότι μόνο το 2,5% του ωκεανού μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εξαιρετικά προστατευμένο, εκεί δηλαδή που επιτρέπονται μόνο ελαφρές εξορυκτικές δραστηριότητες.

 

Υπάρχει και ένα καθαρά πρακτικό πρόβλημα. Οι υπογράφοντες - κυρίαρχα κράτη - μπορούν να κηρύξουν προστατευόμενες περιοχές μόνο εντός της δικαιοδοσίας τους, όχι για την ανοικτή θάλασσα. Δεν είχε διευκρινιστεί εάν το 10% θα ήταν σε θαλάσσιες περιοχές, που υπάγονται στην εθνική δικαιοδοσία ή θα καλύπτει την ανοικτή θάλασσα. Επί του παρόντος, η συντριπτική πλειονότητα των MPA εμπίπτουν στις εθνικές δικαιοδοσίες. Αλλά μόνο το 39% του ωκεανού εμπίπτει στην εθνική δικαιοδοσία, ενώ το υπόλοιπο 61% είναι διεθνή ύδατα.

 

Πολλοί αμφισβητούν γενικώς τους «αριθμητικούς» στόχους. Κατά την τελευταία δεκαετία, ορισμένες χώρες έχουν δημιουργήσει βιαστικά MPA, αλλά με κακή προστασία.

Οι επιστήμονες ωστόσο έχουν δημιουργήσει μεθόδους για την καλύτερη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας στην προστασία μιας περιοχής. Αλλωστε ποιο είναι το νόημα ενός στόχου όταν δεν υπάρχει τρόπος να μετρήσεις την επιτυχία;  Έτσι, ενώ οι αριθμητικοί στόχοι μοιάζουν με ένα στομωμένο μαχαίρι, αυτό είναι και το πλεονέκτημά τους. 

 

Μια συνθήκη χωρίς δόντια

 

Το πιο σημαντικό είναι πώς θα υλοποιηθεί ο στόχος. Η αδυναμία της συνθήκης είναι ότι δεν έχει δόντια. Αφού ανακοινώθηκε ο στόχος του 10%, οι ίδιες οι χώρες αποφάσισαν τι ενέργειες θα έκαναν και στη συνέχεια υπέβαλαν σχετικές αναφορές. Είναι σαν οι μαθητές να υποβάλλουν κάποια γραπτά που ποτέ δεν ελέγχονται, αλλά απλώς αφήνονται σε ένα γραφείο για ανάγνωση από οποιονδήποτε μπορεί να ενδιαφέρεται. Αυτό οδήγησε πολλούς να μιλήσουν για μια σύνοδο χωρίς δόντια. Χρειάζεται λοιπόν ένας συνδυασμός ποιότητας και ποσότητας στον καθορισμό στόχων για την θαλάσσια προστασία μετά το 2020.

 

Οπως επισημαίνει ο Enric Sala, θαλάσσιος οικολόγος «ο COVID-19 έχει ήδη αλλάξει τον κόσμο και όλοι μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η σχέση μας με τη φύση έχει διαραγεί και ότι πρέπει να τη διορθώσουμε». Γι 'αυτό μετά τους φιλόδοξους στόχους για την προστασία της φύσης, απαιτείται η δημιουργία μηχανισμών βελτιστοποίησης και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων. Αλλιώς οι μεγάλες ανακοινώσεις θα παραμείνουν φούσκες.

 

 

Με στοιχεία από το περιοδικό Marine Executive

Διαβάστε επίσης

H ψαραγορά της Αλτόνα στο Αμβούργο ζητά το τέλος της καραντίνας - Ρεπορτάζ του Κώστα ΑργυρούΝαυτιλία

  Γράφει ο Κώστας Αργυρός   Παρά τη σταδιακή άρση των απαγορευτικών μέτρων η πιο «θαλασσινή» ατραξιόν της χανσεατικής πόλης παραμένει κλειστή μέχρι τέλος του μήνα   «Αν δεν ανοίξει...

Είναι τεράστια..Τα 10 μεγαλύτερα φορτηγά πλοία του κόσμου! (φωτογραφίες)Ναυτιλία

  Τα 10 μεγαθήρια των θαλασσών εντυπωσιάζουν με τον όγκο τους και την χωρητικότητά τους. Αρκεί να σας πούμε πως το μεγαλύτερο φορτηγό πλοίο… λόγω του όγκου του δεν μπορούσε να περά...

Θεσπρωτία: Η θάλασσα ξέβρασε αυτό το φίδι! Αναστάτωση σε παραλία στα Σύβοτα (Φωτό)Ναυτιλία

  Ένα φίδι Λαφιάτη ξέβρασε νεκρό η θάλασσα, στην παραλία Μέγα Άμμος στα Σύβοτα της Θεσπρωτίας το μεσημέρι του Σαββάτου (23-05-2020).     Το ολικό μήκος του συγκεκριμένου είδους φιδ...

ΕΕΚΦΝ: 100 χρόνια από το πρώτο συλλογικό Όργανο εκπροσώπησης των κλάδων της επιβατηγού ναυτιλίας!Ναυτιλία

Με τη συμπλήρωση 10 χρόνων από της ιδρύσεως της Ενώσεως Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ), φορέα συνεχιστή της πορείας και μακράς ιστορίας των 100 ετών από τ...