Το Μιλάνο το γνωρίζω καλά, καθώς το επισκέπτομαι εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια ως δημοσιογράφος μόδας. Κάθε φορά όμως με εκπλήσσει με τα μυστικά περάσματα, τις κρυμμένες αυλές και τα μικροσκοπικά μπαρ για aperitivo, χωμένα στα ιστορικά τείχη του. Φυσικά, δεν χρειάζεται να το επισκεφτεί κανείς για λόγους που σχετίζονται με τη μόδα προκειμένου να αντιληφθεί την πολυτέλεια που αποπνέει. Αρκεί ένα σύντομο ταξίδι και μια βόλτα στην Piazza del Duomo, που βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη της μιας ώρας από το αεροδρόμιο Linate.

Μια πρώτη γεύση

Βρέθηκα πρόσφατα στην πόλη, πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας που την έπληξε τόσο βαριά, και η χαρά μου που έβλεπα τους δρόμους της  να σφύζουν από ζωή, όπως ακριβώς τους θυμόμουν, ήταν μεγάλη. Μοντέλα έτρεχαν στα castings, επιχειρηματίες ντυμένοι με άψογα κοστούμια Brioni απολάμβαναν το παγωτό τους, κομψότατες κυρίες έβγαζαν βόλτα τα εγγόνια τους, χαζεύοντας τις βιτρίνες. 

Για τη διαμονή μου προτιμώ πάντα το κέντρο. Ένα από τα αγαπημένα μου ξενοδοχεία είναι το Hotel Spadari Al Duomo (Via Spadari, 11), μια οικογενειακή επιχείρηση που ασπάστηκε την ιδέα του design hotel όταν πρωτοξεκινούσε η επανάσταση στον τομέα της φιλοξενίας, με καλόγουστα και ήσυχα δωμάτια βαμμένα σε γαλαζοπράσινο χρώμα και μια προσεκτικά επιλεγμένη συλλογή σύγχρονης τέχνης. Προτιμήστε ένα από αυτά με τα ηλιόλουστα, γεμάτα φυτά μπαλκόνια, χαλαρώστε και απολαύστε τη ζεστή φιλοξενία. Το ξενοδοχείο βρίσκεται δίπλα σε ένα από τα πιο διάσημα deli της πόλης, το Peck (Via Spadari, 9), απ’ όπου σας συμβουλεύω να αγοράσετε τεράστια κομμάτια θεϊκής παρμεζάνας και λαχταριστό μπαλσάμικο για εσάς ή για τους φίλους σας. Επίσης, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο Giovanni Galli (Via Victor Hugo, 2). Τα διάσημα  φρουί γλασέ και οι σοκολάτες του διατίθενται σε  υπέροχες συσκευασίες  που μοιάζουν να έχουν βγει από εικονογράφηση παιδικού βιβλίου. Το αγαπημένο μου μέρος για φαγητό είναι το παραδοσιακό Alla Collina Pistoiese (Via Amedei, 1), που φημίζεται για την τοσκάνικη κουζίνα και βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση. Έχω περάσει εκεί αμέτρητα απογεύματα συζητώντας πάνω από ένα μπολ με πεντανόστιμη zuppa di farro (σούπα με πλιγούρι) ή ένα πιάτο spaghetti pomodoro e basilico (σπαγγέτι με ντομάτα και βασιλικό). Μια μέρα, μάλιστα, πέτυχα εκεί με την παρέα του τον σχεδιαστή του οίκου Gucci Alessandro Michele, ντυμένο απλά και με ένα καπέλο να κρύβει ελαφρά το πρόσωπό του. 

Τέχνη και μόδα

Ξεκινώντας την περιήγηση στην πόλη, πρώτη στάση πρέπει να είναι, φυσικά, η Piazza del Duomo. Προτιμώ να επισκέπτομαι τον καθεδρικό ναό το απόγευμα, γιατί το πρωί συγκεντρώνει πλήθος κόσμου. Είναι υπέροχο το ηλιοβασίλεμα από την ταράτσα του, το ωραιότερο ψηλό σημείο της πόλης. Στην ίδια πλατεία βρίσκεται το Museo del Novecento (Piazza del Duomo, 8), αφιερωμένο στην τέχνη του 20ού αιώνα. Λατρεύω αυτό το κτίριο με τις εντυπωσιακές διαστάσεις και τους κυματοειδείς σχηματισμούς που σχεδίασαν οι Griffini, Magistretti, Muzio και Portaluppi. Μεταξύ των τρεχουσών εκθέσεών του περιλαμβάνονται αυτή του πολυπράγμονα φωτογράφου, ζωγράφου, σκηνογράφου και σκηνοθέτη Luigi Veronesi, καθώς και μια αναδρομή στη ζωή και στο έργο του σπουδαίου αρχιτέκτονα Aldo Rossi, που εξετάζει την αλληλεπίδραση τέχνης και ζωής στο Μιλάνο (έως τις 2 Οκτωβρίου).

Η τεράστια διώροφη στοά Galleria Vittorio Emanuele II (Piazza del Duomo) με τις αριστουργηματικές γυάλινες οροφές είναι η αρχαιότερη σκεπαστή αγορά στην Ιταλία –χτισμένη από τον αρχιτέκτονα Giuseppe Mengoni μεταξύ 1865 και 1877–, με το μεγαλείο και την ομορφιά της να καταφέρνουν να λυγίζουν ακόμα και τους πλέον ένθερμους πολέμιους του καταναλωτισμού! Οι περίτεχνες κολόνες και οι αψιδωτές βιτρίνες των καταστημάτων είναι εξαιρετικά συντηρημένες. Εκεί αγόρασα το πρώτο μου ζευγάρι παπούτσια Prada, στην μπουτίκ που πρωτοάνοιξε το 1913. Σήμερα ο οίκος έχει επεκταθεί στη στοά, με μια γκαλερί στον πέμπτο όροφο, το Osservatorio Fondazione Prada, όπου αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται η τολμηρή έκθεση Role Play, που έχει επιμεληθεί η Melissa Harris, με θέμα την έννοια της ταυτότητας και τη σύγχρονη φωτογραφία (έως 26 Σεπτεμβρίου). Αφού χορτάσετε τέχνη, κατεβείτε με το ασανσέρ στο ισόγειο και αναζητήστε το νέο υποκατάστημα της αλυσίδας Marchesi 1824, το φημισμένο μιλανέζικο ζαχαροπλαστείο που αγόρασε η Prada το 2015, για να απολαύσετε ένα παγωτό ή ένα aperitivo στον απίστευτο αρ ντεκό χώρο με τις παστέλ αποχρώσεις.

Αφήνοντας τη στοά, συνήθως κατευθύνομαι στην Piazza della Scala –με την περίφημη Σκάλα του Μιλάνου– και στη συνέχεια στη Via Alessandro Manzoni 5, όπου βρίσκεται το The Manzoni, ένας συναρπαστικός χώρος που άνοιξε ο cult Βρετανός σχεδιαστής Tom Dixon και είναι ταυτόχρονα εστιατόριο και showroom. Εκεί θα θαυμάσετε χαρακτηριστικά έργα σύγχρονου design, απολαμβάνοντας παράλληλα εξαιρετικά πιάτα ιταλικής κουζίνας. Στη στάση του μετρό Montenapoleone –όπου στέκει αγέρωχο το λιτό κτίριο του αρχιτέκτονα Enrico Agostino Griffini, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1930 και στεγάζει το ξενοδοχείο, την μπουτίκ και το εστιατόριο του Giorgio Armani–, στρίβοντας δεξιά πέφτεις πάνω στον θρυλικό ομώνυμο εμπορικό δρόμο. Πριν από χρόνια, όταν πρωτοανέλαβα τη θέση της διευθύντριας σύνταξης στο περιοδικό ELLE, ο fashion director μου με συμβούλευσε να ακυρώσω κάποια πρωινά ραντεβού και να πάω για καφέ στο ζαχαροπλαστείο-κόσμημα Cova (Via Montenapoleone, 8). Εκεί, όπως με ενημέρωσε, στα τραπέζια με τα κολλαριστά δαμασκηνί τραπεζομάντιλα, ακούγοντας τις ζωηρές συζητήσεις των κομψά ντυμένων θαμώνων, θα καταλάβαινα τον «ιταλικό τρόπο ζωής». Είχε δίκιο.

Μεταξύ aperitivo και tagliolini

Τα καταστήματα κατά μήκος του δρόμου, καθώς και τα μικροσκοπικά εστιατόρια και μπαρ για aperitivo στα κάθετα στενά, με γεμίζουν αναμνήσεις. Στη Via Borgospesso κάνω πάντα μια στάση σε ένα από τα αγαπημένα εστιατόρια του κόσμου της μόδας, το Bice (Via Borgospesso, 12), όπου κάποτε είδα την Isabella Blow –την εκλιπούσα fashion director και μούσα του Alexander McQueen– να δειπνεί μόνη, φορώντας ένα περίτεχνο καπέλο και το μεσοφόρι της. Κρυμμένη σε έναν άλλο μικρό δρόμο, τη Via Gesu, θα βρείτε τη διακριτική πλάγια είσοδο του The Four Seasons Hotel –μοναστήρι κάποτε–, όπου πρέπει οπωσδήποτε να παραγγείλετε ένα ποτό στον ευωδιαστό κήπο. Λίγες πόρτες παραδίπλα βρίσκεται το ιδιωτικό Palazzo Versace – θα το καταλάβετε από τα κεφάλια της Μέδουσας στις πόρτες, τις οποίες είχα την ανέλπιστη χαρά να περάσω, καλεσμένη σε κάποια πάρτι με χορό μέχρι πρωίας στα υπέροχα μωσαϊκά δάπεδα, αλλά και για συζήτηση κάνα δυο φορές με την ίδια την Donatella, πίνοντας τσάι και τρώγοντας σαντουιτσάκια, πάντα με τη συντροφιά της Audrey, της σκυλίτσας της.

Μια και ο λόγος για την Donatella Versace, καθώς ανεβαίνω τη Via Montenapoleone συλλογίζομαι τις εκπληκτικές γυναίκες που ηγούνται των ιταλικών οίκων μόδας – εκείνη, την Angela Missoni, τη Miuccia Prada, τη Silvia Fendi… Προορισμός μου είναι το πανέμορφο εστιατόριο Bacaro Montenapoleone (Via Montenapoleone, 13), όπου συναντώ για φαγητό την JJ Martin, τη χαρισματική δημιουργό της μάρκας La DoubleJ, με έδρα το Μιλάνο. Καθόμαστε στη μικρή, με τους τοίχους στο χρώμα της ώχρας, αυλή και με τα τραπέζια σχεδόν κολλητά μεταξύ τους, σε σημείο που μπορούμε –και το κάνουμε πράγματι!– να πιάσουμε συζήτηση με τους διπλανούς μας. Κατόπιν υπόδειξης της JJ, παραγγέλνω tagliolini με σάλτσα από λεμόνι και ροζ πιπέρι, που με στέλνει στα ουράνια! Η Martin, ντυμένη με ένα φόρεμα μακρύ μέχρι το πάτωμα που έχει σχεδιάσει η ίδια, με το σκυλάκι της Pepper στα πόδια της, είναι η προσωποποίηση του παιχνιδιάρικου brand το οποίο ίδρυσε το 2015, πουλώντας αρχικά διαδικτυακά vintage ρούχα και κοσμήματα από ορισμένες από τις πιο κομψές γκαρνταρόμπες στο Μιλάνο.

Πρώην δημοσιογράφος, με καταγωγή από τις Ηνωμένες Πολιτείες, βάζει τη δική της συναρπαστική πινελιά στη fashion σκηνή της πόλης, γεμάτη χιούμορ και χαρά για ζωή. Μπαίνοντας κανείς στην μπουτίκ La DoubleJ (Via Sant’Andrea, 10/A), χάνεται μέσα στα χρώματα. Το εσωτερικό της κοσμούν τοιχογραφίες που απεικονίζουν θεές, καθώς κι ένα τεράστιο «Δέντρο της ζωής» του Ρουμάνου καλλιτέχνη Aitch, που εξισορροπεί τη «θεία θηλυκή» και τη «θεία αρσενική» ενέργεια, ενώ τα δοκιμαστήρια –όπου φιλοξενούνται κατά καιρούς εκδηλώσεις και διεξάγονται εργαστήρια ευεξίας? έχουν το όνομα «Η Σπηλιά της Θεάς»! Την ίδια παιχνιδιάρικη διάθεση έχουν και τα είδη σπιτιού του brand, με τη συλλογή Flora & Fauna να φέρει τον μυστικιστικό συμβολισμό του έργου του Aitch. Στο κατάστημα μπορείτε επίσης να βρείτε ιδιαίτερα πολύχρωμα σκεύη που καταργούν τους συμβατικούς κανόνες και έχουν δημιουργηθεί για ένα από τα πιο πρόσφατα projects του La DoubleJ, την ανακαίνιση της πισίνας και του μπαρ του ιστορικού ξενοδοχείου της λίμνης Como, Villa Passalacqua (passalacqua.it).

Ο συνδυασμός μόδας, interior design και art-of-living συναντάται και σε άλλη μία από τις αγαπημένες μου γειτονιές, το Corso Como κοντά στην Porta Nuova, και ειδικότερα στο concept store 10 Corso Como της πρώην editor, γευσιγνώστριας και πρέσβειρας του ιταλικού πολιτισμού Carla Sozzani. Εδώ, πάντα υπάρχει μια έκθεση ή ένα βιβλίο που θα με συναρπάσει. Η καταπράσινη αυλή του εστιατορίου είναι το τέλειο μέρος για να χαθείτε στις σκέψεις σας ένα απόγευμα συντροφιά με ένα ποτήρι κρασί κι ένα πιάτο antipasti, ενώ στην μπουτίκ φιλοξενούνται υπέροχες και πολύ προσεκτικά επιλεγμένες συλλογές των Comme des Garcons, Maison Margiela και Alaia, μεταξύ άλλων. Αν ποτέ έχανα την πίστη μου στη δύναμη της μόδας να κάνει τη ζωή πιο όμορφη και αισιόδοξη, εδώ θα ερχόμουν για να εμπνευστώ και να την ανακτήσω.

Η τελευταία «πινελιά»

Άλλο ένα κέντρο πολιτισμού που ξυπνά τον νου και τις αισθήσεις είναι το Fondazione Prada (Largo Isarco 2), σε μια βιομηχανική ζώνη στο νότιο τμήμα της πόλης, κοντά στο πανεπιστήμιο Bocconi. Στεγάζεται σε ένα πρώην αποστακτήριο τζιν και έλαβε τη σημερινή του μορφή από τον αρχιτέκτονα και επί χρόνια συνεργάτη της Miuccia Prada, Rem Koolhaas. Τόσο οι εκθέσεις που φιλοξενεί όσο και η μόνιμη συλλογή του είναι φανταστικά. Ένα από τα αγαπημένα μου σταθερά εκθέματα είναι το installation της Louise Bourgeois μέσα σε έναν βιομηχανικό πύργο με τίτλο The Haunted House (Το Στοιχειωμένο Σπίτι), το εξωτερικό του οποίου είναι ντυμένο με ένα φύλλο χρυσού 24 καρατίων. 

Μπορεί να έχετε ακούσει για την καφετέρια Bar Luce που σχεδίασε ο Wes Anderson και στεγάζεται εντός του Fondazione Prada. Με τα τραπέζια από φορμάικα σε παστέλ αποχρώσεις, τους σερβιτόρους με τις κατάλευκες ποδιές και ένα νοσταλγικό μενού με ασφυκτικά γεμάτα πανίνι, παγωτά και old-school κοκτέιλ, ο χώρος είναι ένας ινσταγκραμικός παράδεισος. Ωστόσο, για να τον απολαύσετε στο έπακρο, πιάστε ένα τραπέζι έξω την ώρα που αρχίζει να δύει ο ήλιος και θαυμάστε το φως που αντανακλάται στο επιχρυσωμένο εξωτερικό του Haunted House. Δεν υπάρχει καλύτερο μέρος για να επικεντρωθείτε στην αστείρευτη γοητεία αυτής της τόσο ενδιαφέρουσας, τολμηρής πόλης, που δεν παύει να εκπλήσσει.

ME ΜIA MΑTIA

Κάντε κράτηση Οργανωθείτε εγκαίρως αν θέλετε να θαυμάσετε τον «Μυστικό Δείπνο» του Leonardo Da Vinci στο Museo Cenacolo Vinciano (cenacolovinciano.org), εξασφαλίζοντας ηλεκτρονικά το εισιτήριό σας. 
Για φαγητό Παραδοσιακή μιλανέζικη κουζίνα, όμορφα ζωγραφισμένοι χώροι και ένας τεράστιος κήπος για ευχάριστες βραδιές, στο Osteria del Binari (via Tortona 1, osteriadelbinari.it). 
Ένα κρυμμένο «διαμάντι» Το Il Salumaio είναι ένα fine dining εστιατόριο σε μια αυλή της ιστορικής Casa Bagatti Valsecchi, ωδή στη μιλανέζικη κομψότητα (Via Gesu, 5, ilsalumaiodimontenapoleone.it).
Μη χάσετε Επισκεφθείτε το αρ ντεκό κόσμημα της δεκαετίας του 1930, τη Villa Necchi Campiglio, που διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο με τους ηθοποιούς στην ταινία «Είμαι ο έρωτας» (Via Mozart, 14, casemuseo.it).