«Παρήγγειλέ μου έναν καφέ…» - Άρθρο της Σίλας Αλεξίου
Της Σίλας Αλεξίου -
Βαρύ το ατόπημα των Ελλήνων δασκάλων με την λανθασμένη προστακτική του ρήματος «αποσύρω». «Aπέσυρε τώρα» έγραφε το πανό διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή. Ποιος απέσυρε; Μάλλον εννοούσαν «απόσυρε» ή να αποσύρεις. Μικρό το κακό;
Καθόλου. Οι αντιδράσεις ωστόσο (απολύτως δικαιολογημένες) άνοιξαν έναν διάλογο που …πονάει. Πονάει την πολύπαθη ελληνική γλώσσα, πονάει όσους από μας προσπαθούμε να την υπηρετούμε με σεβασμό, πονάει την ιστορία της …
Η αλήθεια είναι ότι η γλώσσα μας έχει δυσκολίες. Αν δεν την έχεις διδαχθεί σωστά αδυνατείς να κατανοήσεις τους δαιδαλώδεις γραμματικούς κανόνες. Αν μάλιστα δεν έχεις μάθει την αρχαία της εκδοχή, ώστε να είσαι σε θέση να εξηγήσεις την κρισιμότητα των τυχόν λαθών, τα …μαργαριτάρια σου δεν θα περάσουν απαρατήρητα.
Το ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι ποιοι και σε ποιο βαθμό έχουμε δικαίωμα στα λάθη της γλώσσας; Ουδείς είναι η σωστή απάντηση. Αλλά για να μην είμαστε απόλυτοι ας περιορίσουμε το πεδίο της υποχρεωτικής γνώσης της ελληνικής γλώσσας σε εκείνους που την χειρίζονται δημόσια. Που διδάσκουν, γράφουν ή ομιλούν διαμορφώνοντας (θεωρητικά) το πνευματικό μας επίπεδο.
Για τους εκπαιδευτικούς είναι προφανές ότι δεν χρειάζεται να αιτιολογήσουμε γιατί είναι απαγορευτικό να κάνουν λάθη. Κι αν στην προκειμένη περίπτωση αποτέλεσαν στόχο με την κραυγαλέα αστοχία τους, μην παραβλέπουμε τα εκατοντάδες λάθη που βλέπουμε και ακούμε καθημερινά στους τηλεοπτικούς σταθμούς και στις ενημερωτικές ιστοσελίδες κυρίως, με … δράστες δημοσιογράφους.
Τους λεγόμενους και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, κάποιοι από τους οποίους, εν τη ρύμη του γραπτού ή του προφορικού τους λόγου μας …βγάζουν το μάτι. Φταίνε οι πιεστικοί ρυθμοί, αντιτείνουν οι υπερασπιστές αυτής της σχολής (της σχολής που σνομπάρει την ορθή χρήση της γλώσσας). Φταίει η έλλειψη παιδείας επιμένουν οι περισσότεροι. Ίσως φταίνε και τα δύο.
Το βέβαιο είναι πως αν βιάζεσαι θα σου βγει ατόφιο, όπως το ξέρεις. Δεν θα έχεις την πολυτέλεια να ζητήσεις μια συμβουλή, στη σπάνια περίπτωση που θα νιώσεις ότι την χρειάζεσαι. Αν πάντως, φωνάζοντας ταυτόχρονα «παρήγγειλέ μου έναν καφέ», σου πουν ότι η προστακτική δεν παίρνει αύξηση στα σύνθετα ρήματα, θα απαντήσεις «επέτρεψέ μου να ξέρω καλύτερα». Όσο για το επίμαχο «απέσυρε» των δασκάλων, ούτε που θα το πρόσεχες.
Η κατηγορία αυτή ευτυχώς δεν αποτελεί την πλειονότητα των δημοσιογράφων. Ούτε των εκπαιδευτικών. Να ελπίσουμε ότι το ποσοστό θα μηδενιστεί; Δύσκολο…