Άγιε μου Μάμα, μελαγχολικέ - Από τον Κώστα Αργυρό
Σήμερα γιορτάζει ο Αγιος Μάμας, ο Μικρασιάτης. Οταν ήμασταν παιδιά το όνομά του μας φαινόταν λίγο αστείο. Πιστεύαμε ότι ήταν παρατσούκλι, ότι ένας Αγιος δε μπορούσε να μην έχει ένα όνομα πιο «βαρύγδουπο» πιο σοβαροφανές. Μετά διάβασα την ιστορία του ταλαιπωρημένου ανθρώπου, που το λιοντάρι τον ανέβασε στην πλάτη του για να τον σώσει από τους βασανιστές του και πείστηκα ότι το »Μάμας« ήταν αληθινό.
Γεννήθηκε στη Mικρά Ασία το 260 μ.Χ. από γονείς Χριστιανούς, οι οποίοι συνελήφθησαν για τη χριστιανική τους δράση και φυλακίστηκαν. Ο Άγιος γεννήθηκε στη φυλακή και επειδή οι γονείς του, ο Θεόδοτος και η Ρουφίνα, πέθαναν εκεί, ανέλαβε να τον μεγαλώσει κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Αμμία Ματρώνα. Σε αυτήν οφείλεται το όνομα του Αγίου. Η παράδοση λέει ότι ο μικρός συνήθιζε να τη φωνάζει «μάμα».
Αργότερα συνάντησα εκκλησίες και εκκλησάκια, ακόμα και χωριά σε όλη την Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο με το ίδιο όνομα. Αλλά για μένα ο Αγιος Μάμας είναι ένας: Το λευκό εκκλησάκι εκεί στην στροφή στο δρόμο για το παλιό λιμάνι είναι ένα από τα σύμβολα των Σπετσών, ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα σημεία τους. Η παράδοση λέει ότι το έκτισε ένας ναυτικός που μια τέτοια μέρα ξημερώματα 2 Σεπτεμβρίου σώθηκε εκ θαύματος με το καΐκι του από μια ξαφνική καταιγίδα στο στενό ανάμεσα στις Σπέτσες και την Κόστα. Αν και δεν γνώριζε ποιος Άγιος τιμόταν την επομένη, έταξε να του κτίσει μικρό ναό, πράγμα το οποίο έγινε.
Πολλοί επισκέπτες που έρχονται για πρώτη φορά στο νησί δεν ξέρουν το όνομά του. Ομως εμείς στην παραλία του Αγιου Μάμα μεγαλώσαμε. Οταν τον βλέπαμε ανοικτό ξέραμε ότι είναι μια μέρα σημαντικής γιορτής. Κάθε φορά που θα περάσω εκείνη τη στροφή περιμένω ότι θα αντικρύσω τον πατέρα μου με το τεράστιο καλάμι καθισμένο στο πεζούλι κάτω από τα πανύψηλα αρχοντικά να ψαρεύει τα απογεύματα, χωρίς να νοιάζεται ουσιαστικά αν θα πιάσει ψάρια. Αμέτρητες φορές έχω κάτσει κι εγώ στη μικρή αυλή του ή λίγο πιο πέρα στα... πόδια του και έχω αφήσει τη σκέψη να ταξιδέψει.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μάμας ήταν πάντα μετρημένος, ήσυχος, αθόρυβος. Ετσι γιόρταζε πάντα, χωρίς πανηγύρια και φανφάρες. Σήμερα γιορτάζει πάλι. 2 Σεπτεμβρίου. Τον θυμάμαι φρεσκοβαμμένο και φωτισμένο. Θυμάμαι παλιά κάποια «Σπετσόπουλα» να στέλνουν μικρά καραβάκια στη θάλασσα με ένα κερί στη μέση. Τους παλιούς αμαξάδες να φέρνουν τα άλογά τους για να τα αγιάσει ο προστάτης των οικόσιτων ζώων. Ηταν μια από τις τελευταίες μέρες των διακοπών. Ισως και το τελευταίο βράδυ πριν γυρίσουμε στην Αθήνα. Για αυτό τον λέω και μελαγχολικό. Δεν το εννοώ ακριβώς έτσι. Αλλά αυτός ξέρει.
