Ψαρεύοντας για κέρδη: Πώς η Amerra Capital της Νέας Υόρκης έφτασε να κυριαρχεί στη μεσογειακή υδατοκαλλιέργεια

Του Michael J. McDonald

Μετάφραση Φαίη Ορφανίδου

• Διαχειριστής χρημάτων με μέτριες επιδόσεις βλέπει μεγάλα κέρδη από την υδατοκαλλιέργεια
• Η Amerra επιδιώκει να κάνει περαιτέρω αύξηση κεφαλαίου πριν πουλήσει το μερίδιό της από τη μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια
• Η Amerraμετακινήθηκε από τα ιδιωτικά χρέη (private debt) στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity) εν μέσω αποτυχιών και κατηγοριών για απάτη
• Εταιρεία υδατοκαλλιέργειας συναντά αντίσταση από τοπικές κοινότητες σε Ελλάδα και Ισπανία
• Η επέκταση των ιχθυοκαλλιεργειών καταδεικνύει τη σύγκρουση της βιομηχανίας μεταξύ αειφορίας και μεγέθους
• Τα σχέδια επέκτασης θα μπορούσαν να εκτροχιαστούν από τα χρέη και τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα μετά την έξαρση του πληθωρισμού

Από την ίδρυσή της, το 2009, η Amerra Capital Management δεν μπορούσε να δείξει πολλές διακρίσεις ως διαχειριστής κεφαλαίων.

Η ειδικότητα της εταιρείας με έδρα τη Νέα Υόρκη ήταν η παροχή πιστώσεων σε παραγωγούς αγαθών στην αμερικανική ήπειρο, και εκθέσεις δείχνουν ότι η εταιρεία είχε ως επί το πλείστον υποδεέστερες αποδόσεις για τους επενδυτές της. Στην πραγματικότητα, η Amerra μπορεί να έχει κερδίσει περισσότερο την προσοχή για τα προβλήματά της με τον νόμο, καθώς φέρεται να επέτρεψε μια τραπεζική απάτη το 2016 που έστειλε στη φυλακή τρία στελέχη εταιρείας εμπορίας κακάο από το Νιου Τζέρσεϊ και να μηνύθηκε το 2021, μετά την κατάρρευση μιας εταιρείας αγοράς βιολογικών σιτηρών, που βοήθησε να ξεκινήσει στη Μινεάπολη.

Ωστόσο, την τελευταία πενταετία, η εταιρεία έχει αναδειχθεί σε βασικό παράγοντα μιας από τις σημαντικότερες βιομηχανίες της Μεσογείου, πρωτοστατώντας στην ενοποίηση εταιρειών σε Ελλάδα και Ισπανία το 2018, ώστε να δημιουργηθεί η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής ψαριών της περιοχής. Η Amerra, σε συνεργασία με ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο (sovereign wealth fund) που ονομάζεται Mubadala Investment Company, ελέγχει τώρα έναν οργανισμό που ονομάζεται Avramar και παράγει περισσότερους από 70.000 τόνους λαβράκι, τσιπούρα και άλλα λευκά ψάρια ετησίως, αρκετά για να καλύψουν περίπου το ένα τρίτο της ετήσιας ζήτησης θαλασσινών στις ΗΠΑ.

Η επένδυση χαιρετίστηκε αρχικά από κυβερνητικούς αξιωματούχους, ιδίως στην Ελλάδα, η οποία αγωνιζόταν να αναζωογονήσει την προβληματική βιομηχανία ιχθυοκαλλιέργειάς της. Θεωρήθηκε επίσης δυνητικά από ορισμένους παρατηρητές εκείνη την εποχή ως μια συμφωνία-ορόσημο, που ίσως προσέλκυε περισσότερους επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων, που θα επιθυμούσαν να ενώσουν μια παγκόσμια βιομηχανία υδατοκαλλιέργειας αξίας 290 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία, εκτός από τον τομέα της εκτροφής σολομού, είναι σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένη και η οποία αντιμετωπίζει απαιτήσεις για την κάλυψη της ζήτησης που δημιουργεί μια όλο και περισσότερο διαδεδομένη καταναλωτική διατροφή η οποία προϋποθέτει πιο υγιεινές πρωτεΐνες.

Ωστόσο, η συμφωνία έχει τεθεί υπό αυξανόμενο έλεγχο, εν μέσω αναφορών ότι η Avramar δυσκολεύεται να εξυπηρετήσει το σημαντικό χρέος της, εν μέσω της ραγδαίας αύξησης των τιμών των εισροών και της αποδυνάμωσης της ζήτησης για το προϊόν της. Παρόλα αυτά, η Amerra και η εταίρος της Mubadala έχουν μεγάλα σχέδια για το εγχείρημα. Σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει το θέμα, η Amerra έχει ζητήσει από επενδυτές να συγκεντρώσουν 40 εκατομμύρια δολάρια για ένα άλλο όχημα ιδιωτικών κεφαλαίων που θα χρηματοδοτήσει βελτιώσεις της αποδοτικότητας και της παραγωγής στις δραστηριότητες της Avramar. Η Amerra θέλει να πουλήσει τελικά την Avramar μέσω αρχικής δημόσιας προσφοράς στο Χρηματιστήριο του Όσλο, μετατρέποντάς την σε εισηγμένη εταιρεία μέχρι το 2026, δήλωσε η πηγή.

"Αυτό που θέλουν να ξέρουν είναι πώς μπορείς να αυξήσεις τις ταμειακές ροές και να διπλασιάσεις ή να τριπλασιάσεις τα χρήματά σου σε πέντε έως επτά χρόνια", λέει ο Jim Baker, εκτελεστικός διευθυντής μιας ομάδας παρακολούθησης του χρηματοπιστωτικού κλάδου.

Εάν μπορέσουν να ξεπεράσουν την τρέχουσα αναταραχή στην αγορά, μια αρχική δημόσια προσφορά (IPO) θα μπορούσε να αποδειχτεί χρυσωρυχείο για την Amerra και τη Mubadala, η οποία εδρεύει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και εποπτεύει περιουσιακά στοιχεία περίπου 284 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κυβέρνηση του Αμπού Ντάμπι. Το χρηματιστήριο του Όσλο φιλοξενεί λίγες τεράστιες εταιρείες εκτροφής σολομού, που εκβιομηχάνισαν και συνένωσαν τη βιομηχανία των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς η ζήτηση αυξήθηκε παγκοσμίως τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρέχοντας ένα μοντέλο για τη μετατροπή της επιχειρηματικής αξίας της Avramar σε οικονομικά κέρδη.

Κανένας εκπρόσωπος της Amerra και της Mubadala δεν απάντησε σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που ζητούσαν σχολιασμό.

Οι γίγαντες ιχθυοκαλλιεργητές του Όσλο

Πηγή: Εταιρεία και ειδησεογραφία

Οι φιλοδοξίες της Amerra αποκαλύπτουν επίσης μια ευρύτερη σύγκρουση που απασχολεί τη βιομηχανία υδατοκαλλιέργειας, καθώς, με την ανάπτυξη που έχει, αντιπροσωπεύει περίπου το μισό της παγκόσμιας τρέχουσας κατανάλωσης θαλασσινών. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να βγάλουν χρήματα τα ιχθυοτροφεία είναι να κλιμακώσουν την παραγωγή τους. Όμως η κλιμάκωση συνοδεύεται με μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, από τα απόβλητα που παράγονται στα συνωστισμένα πλωτά θαλάσσια κλουβιά όπου εκτρέφονται τα ψάρια μέχρι τις ασθένειες και τις προσβολές από παράσιτα, όπως οι θαλάσσιες ψείρες, που απαιτούν θεραπεία με αντιβιοτικά και χημικές ουσίες.

Η εκτροφή σαρκοφάγων ψαριών, όπως το λαβράκι ή ο σολομός, έχει επίσης τεράστιο αντίκτυπο σε άλλα είδη. Οι πληθυσμοί μικρότερων άγριων ιχθυοαποθεμάτων έχουν αφανιστεί, καθώς αλιεύονται και μετατρέπονται σε ιχθυάλευρα απαιτούμενα για τη διατροφή των -πιο πολύτιμων- εκτρεφόμενων πληθυσμών. Εκτός από τις ασθένειες, οι άγριοι πληθυσμοί, οι οποίοι ήδη μειώνονται δραματικά λόγω της υπεραλίευσης και της κλιματικής αλλαγής, μπορούν να υποστούν βλάβη από την αναπαραγωγή με πιο αδύναμα εκτρεφόμενα είδη τα οποία διαφεύγουν από τις ιχθυοκαλλιέργειες.

Κίνητρα για τις εταιρείες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων

Ο κλάδος έχει επίγνωση αυτών των διλημμάτων και, εμπνεόμενος από ομάδες όπως η Nature Conservancy, πολλοί επενδυτές έχουν συρρεύσει στην υδατοκαλλιέργεια, επιδιώκοντας να χρηματοδοτήσουν καινοτομίες που αλλάζουν τα δεδομένα, όπως εναλλακτικές ιχθυοτροφές και εμβολιασμούς κατά των ασθενειών. Ωστόσο, πρόκειται για ένα πολύπλοκο πρόβλημα, που δεν λύνεται στα γρήγορα. Αυτό μπορεί να συγκρούεται με τα μικρά χρονικά περιθώρια των ιδιωτικών επενδυτών κεφαλαίων, τα οποία επιδιώκουν να αυξήσουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων που αποκτούν και να τα μετατρέψουν σε χρηματικά κέρδη εντός 10 ετών, στοχεύοντας σε διψήφια επενδυτικά οφέλη για τους χρηματοδότες τους.

«Έχουν κίνητρο για να κάνουν ακριβώς το αντίθετο» από αυτό που μπορεί να χρειάζεται ένας κλάδος όσον αφορά την εξισορρόπηση της ανάπτυξης και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, λέει ο Jim Baker, εκτελεστικός διευθυντής του Private Equity Stakeholder Project, μιας ομάδας παρακολούθησης του χρηματοπιστωτικού κλάδου με έδρα το Σικάγο. «Αυτό που θέλουν να ξέρουν είναι πώς μπορείς να αυξήσεις τις ταμειακές ροές και να διπλασιάσεις ή να τριπλασιάσεις τα χρήματά σου σε πέντε έως επτά χρόνια».

Ακόμη και οι διαχειριστές κεφαλαίων που δημιουργήθηκαν για να βρουν λύσεις στα βαθιά ριζωμένα προβλήματα του κλάδου έχουν θέσει υψηλά τον πήχυ των επιδόσεων. Η εταιρεία κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου Aqua-Spark, η οποία χρηματοδοτεί καινοτομίες για τη μείωση των αποβλήτων και τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των υδατοκαλλιεργειών, έχει ως στόχο την παραγωγή ετήσιων επενδυτικών αποδόσεων άνω του 20%. Η 8F Asset Management, η οποία επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση εναλλακτικών χερσαίων λύσεων αντί για τους προβληματικούς ιχθυοκλωβούς υδατοκαλλιέργειας ανοικτής θάλασσας, έθεσε στόχο κέρδη 30% όταν έκανε αύξηση κεφαλαίου το 2017, σύμφωνα με ένα πρόγραμμα παρακολούθησης του κλάδου.

Επίμονες ανησυχίες

Ενώ η κερδοφορία είναι πρωταρχική, η Avramar λέει ότι η ευημερία των ψαριών αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα και η υιοθέτηση υπεύθυνων πρακτικών υδατοκαλλιέργειας από μέρους της έχει επιβεβαιωθεί μέσω πιστοποιήσεων από διεθνείς ομάδες για την αειφορία, όπως η GlobalG.A.P., η Friend of the Sea και το Aquaculture Stewardship Council. Εκτός από τη μείωση των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων, η εταιρεία αναφέρει σε εκθέσεις ότι στοχεύει σε πιο αειφόρο ανάπτυξη μειώνοντας την ποσότητα των επεξεργασμένων άγριων ψαριών που χρησιμοποιεί στα ιχθυοτροφεία, διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα και την απόδοση.

Η Amerra είπε επίσης στους επενδυτές της ότι η Avramar δημιούργησε μια επιτροπή αειφορίας και πέρυσι προσέλαβε μια εξωτερική εταιρεία συμβούλων για να επισημοποιήσει τη στρατηγική της.

«Έχουμε μάθει πολλά μέσα στα χρόνια από τη βιομηχανία σολομού: τεχνολογία, γενετική, διαδικασίες διαχείρισης, βιοτεχνολογίες», δήλωσε στο Bloomberg TV το 2022 ο Craig Tashjian, διευθύνων εταίρος και συνιδρυτής της Amerra. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία δημιουργίας μιας εταιρείας μεγάλης κλίμακας χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους τεχνικές γενετικές επενδύσεις και πιστεύουμε ότι ο κόσμος θα εξαρτηθεί πολύ από την υδατοκαλλιέργεια για να τραφεί στο μέλλον».

Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τα ψάρια που παράγει. Το πρόγραμμα Seafood Watch του Monterey Bay Aquarium αναφέρει ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να αναζητούν πιο υγιεινές εναλλακτικές αντί για λαβράκι και άλλα λευκά ψάρια που εκτρέφονται σε ανοιχτούς ιχθυοκλωβούς στην Ελλάδα, την Ισπανία και τις γειτονικές χώρες, επικαλούμενο αναφορές για υπερβολική χρήση αντιβιοτικών από τους παραγωγούς της περιοχής. Η Avramar έχει δηλώσει ότι το ποσοστό των αντιβιοτικών στις ζωοτροφές της δεν υπερβαίνει ποτέ το 1%.

Αν οι πρακτικές αειφορίας της Avramar θα αποτελέσουν ζήτημα για τους δυνητικούς επενδυτές θα φανεί. Αυτό που είναι πιο ξεκάθαρο είναι ότι η Amerra έχει ποντάρει ένα τεράστιο ποσό στην υδατοκαλλιέργεια. Η δραστηριότητά της ως εταιρεία δανεισμού στον γεωργικό τομέα μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη: Η Amerra έχει συγκεντρώσει πάνω από $4,5 δισεκατομμύρια σε δεσμεύσεις από το 2009, χρηματοδοτώντας την παραγωγή προϊόντων όπως σόγια, ζάχαρη, κακάο και αιθανόλη, σύμφωνα με τον ιστότοπό της. Όμως οι νομικές της αντιπαραθέσεις φαίνεται να έχουν υπονομεύσει την απόδοση των επενδύσεων.

Η εταιρεία φάνηκε πολλά υποσχόμενη όταν ιδρύθηκε, συγκεντρώνοντας περίπου $570 εκατομμύρια για τη δεύτερη εμβληματική της επένδυση, το Amerra Agri Fund II, το 2013, και στη συνέχεια το Amerra Agri Fund III, το οποίο προσέλκυσε κεφάλαια ύψους $820 εκατομμυρίων το 2016. Οι τρεις ιδρυτικοί εταίροι, ο Tashjian, η Nancy Obler και ο Pat Morabito, ήταν βετεράνοι των πιστωτικών αγορών αγαθών σε τράπεζες της Νέας Υόρκης και ξεκίνησαν την Amerra με την υποστήριξη του αυστραλιανού γίγαντα χρηματοδότησης έργων Ομίλου Macquarie και του πρωτοπόρου των αντισταθμιστικών κεφαλαίων M.D. Sass.

Υποδεέστερη απόδοση του κεφαλαίου

Αν και τα στοιχεία είναι περιορισμένα, όσα είναι διαθέσιμα δείχνουν ότι οι επενδύσεις αγροτικού δανεισμού έχουν κακές έως μέτριες επιδόσεις, με το Amerra Agri Fund II να αποδίδει κατά μέσο όρο περίπου 6% ετησίως και το Amerra Agri Fund III λιγότερο από 2%. Η εταιρεία δεν έχει κάνει αύξηση πρόσθετων κεφαλαίων ιδιωτικού χρέους τα τελευταία χρόνια. Ενώ οι δικαστικές διαμάχες μπορεί να θεωρηθούν τίμημα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ειδικά για μια εταιρεία που έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 300 συμφωνίες ιδιωτικού χρέους σε περισσότερες από 20 διαφορετικές χώρες, είναι επίσης ενδεικτικό ότι ορισμένες σημαντικές επενδύσεις απλώς κατέρρευσαν.

Ίσως η πιο γνωστή νομική διένεξη από την αγροτική της δραστηριότητα είναι μια αγωγή που κατέθεσε μια ομάδα τραπεζών το 2019, κατηγορώντας την Amerra ότι υπήρξε συνένοχος σε απάτη μιας εταιρείας εμπορίας κακάο με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ, την Transmar Commodity Group, η οποία χρεοκόπησε το 2016. Η Amerra ήταν εμπορικός εταίρος της εταιρείας και κάτοχος του μη εξασφαλισμένου χρέους της. Από τη διαδικασία πτώχευσης της Transmar προέκυψαν λεπτομέρειες που φαίνεται να δείχνουν ότι η Amerra και η ιδρύτρια Nancy Obler συμμετείχαν στην απάτη.

Το ότι η εταιρεία εμπορίας κακάο διέπραξε απάτη δεν αμφισβητείται. Τα τρία κορυφαία στελέχη της δήλωσαν ένοχα σε δικαστήρια της Νέας Υόρκης και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης. Ακόμη και μια μονάδα ενός από τους αρχικούς χρηματοδότες της Amerra, του Ομίλου Macquarie, που εξακολουθεί να κατέχει σημαντικό μερίδιο στην εταιρεία, συνεργάστηκε με τις τράπεζες στην αγωγή επειδή έχασε επίσης χρήματα από την πτώχευση. Η υπόθεση εκκρεμεί ακόμη στα δικαστήρια της Νέας Υόρκης, αφού η Amerra δεν κατάφερε να απορριφθούν όλες οι κατηγορίες.

Η πρώτη προσπάθεια της Amerra στην υδατοκαλλιέργεια την έφερε επίσης στο επίκεντρο δικαστικής διαμάχης, αφού παρείχε πίστωση σε μια επιχείρηση εκτροφής τόνου με δραστηριότητες στο Μεξικό, η οποία αργότερα κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να καταστρέψει την επιχείρηση ενός ανταγωνιστή της. Τόσο η Amerra όσο και η πελάτισσά της, η Umami Sustainable Seafood, μηνύθηκαν το 2014 για αθέτηση συμβολαίου, αθέτηση υποχρεώσεων προς μετόχους, απάτη και άλλους ισχυρισμούς. Οι αξιώσεις κατά της Amerra τελικά απορρίφθηκαν.

Ενώ η αρχική εστίαση της Amerra ήταν η συγκέντρωση των λεγόμενων ιδιωτικών χρεωστικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων δανείων σε παραγωγούς αγαθών, το 2016 είχε αποφασίσει να επεκταθεί στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, συγκεντρώνοντας κεφάλαια για την αγορά περιουσιακών στοιχείων. Κανένας από τους ιδρυτές της δεν είχε εμπειρία σε αυτές τις αγορές, οπότε προσέλαβαν τον Thor Talseth, ένα στέλεχος του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας από τη Νορβηγία, για να ηγηθεί του εγχειρήματός της στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας, και τον Robert Hodgen, ένα στέλεχος με προϋπηρεσία στον τομέα των ζωοτροφών, για να ηγηθεί των γεωργικών συναλλαγών.

Η στροφή στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια

Το πλεονέκτημα για την Amerra ήταν προφανές: θα μπορούσε δυνητικά να αποκομίσει μεγαλύτερα κέρδη στις αγορές ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, αγοράζοντας και μεταπωλώντας αργότερα εταιρείες, αντί να χορηγεί βραχυπρόθεσμα δάνεια σε παραγωγούς αγαθών. Με τα ιδιωτικά χρέη, ιδίως με τα εξασφαλισμένα δάνεια με εξοφλητική προτεραιότητα που ωριμάζουν σε λιγότερο από τρία χρόνια, στα οποία ειδικεύεται, μεταξύ άλλων, η απόδοση περιορίζεται τουλάχιστον θεωρητικά από τα επιτόκια που χρεώνονται.

Η Amerra εξασφάλισε το πρώτο της ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο το 2016, συγκεντρώνοντας περισσότερα από $100 εκατομμύρια από επενδυτές για έναν οργανισμό που ονομάστηκε Amerra Agri PE Fund. Οι επενδυτές σε αυτό και σε συναφή κεφάλαια συνεπένδυσης περιλάμβαναν τα αμερικανικά συνταξιοδοτικά προγράμματα του Mass General Brigham, του μεγαλύτερου νοσοκομειακού συστήματος της Μασαχουσέτης, που συνδέεται με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, την Allstate Insurance, τον πάροχο ενέργειας Eversource, τη Wespath, μια οικονομική μονάδα της Ενωμένης Εκκλησίας Μεθοδιστών, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα του Μίσιγκαν που ονομάζεται Kresge Foundation και το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα BJC, το οποίο συνδέεται με την Εθνική Ένωση Αγροτικών Ηλεκτρικών Συνεταιρισμών στο Σεντ Λούις.

Τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια της Amerra

Πηγή: Αρχείο Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ΗΠΑ

Οι επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων της Amerra είτε δεν απάντησαν σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που τους ζητούσαν σχολιασμό είτε αρνήθηκαν να σχολιάσουν.

Με το πρώτο κεφάλαιο που συγκέντρωσε, η Amerra απέκτησε τον έλεγχο ενός ελληνικού παραγωγού λαβρακιού, τσιπούρας και άλλων λευκών ψαριών με την επωνυμία Όμιλος Ανδρομέδα το 2016. Η Ανδρομέδα είχε ιδρυθεί το 1998 και ελεγχόταν από μια εταιρεία ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων με έδρα την Αθήνα, την Global Finance, η οποία επεδίωκε να ενοποιήσει τον κλάδο, ο οποίος έπασχε ως αποτέλεσμα της κρίσης του ελληνικού δημόσιου χρέους και της οικονομικής ύφεσης.

Δύο χρόνια αργότερα, η Amerra σύναψε μια συνεργασία για να επεκτείνει σημαντικά το εγχείρημά της στις υδατοκαλλιέργειες. Συμφώνησε να συνεργαστεί με το κρατικό επενδυτικό ταμείο Mubadala, το οποίο απέκτησε το 50% των μετοχών της Ανδρομέδας. Στη συνέχεια, οι δύο εταιρείες εξαγόρασαν τη Σελόντα και τη Νηρεύς, οι οποίες καλλιεργούσαν τα ίδια είδη με την Ανδρομέδα στη Μεσόγειο, αλλά είχαν αναλάβει υπερβολικά πολλή μόχλευση (leverage) και εξαναγκάστηκαν σε πτώχευση. Στη συνέχεια, η Ανδρομέδα αγόρασε μια παραγωγό ιχθυοτροφών στην Ελλάδα με την ονομασία Περσεύς.

Οι εταιρείες ενώθηκαν σε έναν πλήρως συγχωνευμένο οργανισμό που μετονομάστηκε σε Avramar, με συνολικά έσοδα περίπου $500 εκατομμύρια ετησίως και περισσότερους από 2.000 υπαλλήλους. Τα περιουσιακά της στοιχεία περιλαμβάνουν 72 εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας στις ελληνικές και ισπανικές ακτές, 12 εγκαταστάσεις συσκευασίας ψαριών, 10 εκκολαπτήρια, τρία εργοστάσια επεξεργασίας και τρία εργοστάσια παραγωγής ιχθυοτροφών. Η αρχική συγχώνευση ήταν τόσο μεγάλη που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε εντολή στην Avramar να εκποιήσει ορισμένα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία πωλήθηκαν σε μια άλλη εταιρεία ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων με την επωνυμία Diorasis Capital.

Υπερβολικά πολλή μόχλευση;

Για να προσελκύσει δυνητικούς επενδυτές για την αρχική δημόσια προσφορά (IPO), η Avramar πρέπει να κλιμακώνει συνεχώς τις δραστηριότητές της. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολο από ό,τι αναμενόταν. Σύμφωνα με τον ισπανικό ειδησεογραφικό ιστότοπο El Confidencial, η ιχθυοκαλλιεργητική εταιρεία δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις, αποτέλεσμα της εκτίναξης του κόστους εισροών, που οδήγησε σε υψηλότερες τιμές για τα προϊόντα της και σε ασθενέστερη ζήτηση. Η συμφωνία στην οποία πρωτοστάτησε η Amerra τη φόρτωσε με χρέος που είναι σχεδόν ίσο με τα $500 εκατομμύρια των ετήσιων εσόδων της, συνθλίβοντας την εταιρεία, ανέφερε ο ειδησεογραφικός ιστότοπος.

Ο ειδησεογραφικός ιστότοπος ανέφερε επίσης ότι η Amerra και η Mubadala προσέλαβαν μια επενδυτική τράπεζα για να προσπαθήσουν να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους των σημαντικών δανείων της Avramar με τους Έλληνες δανειστές. Ανώτατο στέλεχος της Amerra αμφισβήτησε το δημοσίευμα και επέμεινε ότι τα έσοδα και τα λειτουργικά κέρδη της εταιρείας είναι αυξημένα. Ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα επιτόκια έχουν εκτοξευθεί από εκεί που ήταν μηδαμινά, το ίδιο και ο πληθωρισμός στην Ευρώπη, δημιουργώντας πολύ πιο δύσκολες συνθήκες για τους παραγωγούς αγαθών με υψηλή μόχλευση.

Η επέκταση δημιουργεί άλλες εντάσεις. Στη μικρή, ιστορική πόλη Κάλπε, σε ένα τμήμα της ισπανικής ακτογραμμής που είναι γνωστό ως Κόστα Μπλάνκα, ντόπιοι και δημοτικοί αξιωματούχοι αντιδρούν σε ένα σχέδιο που εγκρίθηκε από την περιφέρεια και επιτρέπει στην Avramar να προχωρήσει στην παραγωγή 5.000 επιπλέον τόνων ψαριών ετησίως σε δεκάδες νέους ιχθυοκλωβούς ανοιχτής θαλάσσης. Ενώ το Κάλπε είναι γνωστό για την αλιευτική του βιομηχανία, είναι και δημοφιλής τουριστικός προορισμός, διάσημος για τις παραλίες και τις αλυκές του.

Παρόμοιες εντάσεις σημειώνονται και αλλού στη Μεσόγειο. Στο ελληνικό νησί του Πόρου, το οποίο απέχει λιγότερο από τρεις ώρες οδικώς και με πλοίο από την Αθήνα, δημοτικές αρχές και ντόπιοι προσπαθούν να σταματήσουν σχέδια για σημαντική επέκταση ενός μικρού ιχθυοτροφείου που εγκαταστάθηκε πριν από χρόνια κοντά στην ακτογραμμή. Εκτός από τον αντίκτυπο στον τουρισμό, οι ντόπιοι ανησυχούν για τα απόβλητα από τη δραστηριότητα και λένε ότι ο οικονομικός αντίκτυπος θα είναι αρνητικός, παρά την υπόσχεση για νέες θέσεις εργασίας στην υδατοκαλλιέργεια.

«Δεν θέλουμε ιχθυοκαλλιέργειες στις ακτές μας», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Ανδρέας Καΐκας, ο οποίος εκπροσωπεί την Τουριστική Επιτροπή του Πόρου. «Αναπόφευκτα οι τουρίστες δεν θα έρχονται πλέον για να απολαύσουν τα καθαρά νερά, τη θάλασσα και το πευκοδάσος του νησιού».

Στην πρώτη γραμμή της διαχείρισης αυτών των συγκρούσεων βρίσκεται ο Thor Talseth, το πρώην στέλεχος της νορβηγικής υδατοκαλλιέργειας που προσλήφθηκε για να ηγηθεί των συμφωνιών της Amerra για τις ιχθυοκαλλιέργειες. Μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης, διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος της Avramar. Σε συνεντεύξεις, ο Talseth δήλωσε ότι εμπνέεται από την επιτυχία της βιομηχανίας καλλιέργειας σολομού και κατανοεί πως η υδατοκαλλιέργεια στη Μεσόγειο μπορεί να ανθίσει με το σωστό επιχειρησιακό σχέδιο και τη σωστή ομάδα διαχείρισης.

Αυτό σημαίνει όχι μόνο τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και τη δημιουργία μιας πλήρως καθετοποιημένης αλυσίδας προστιθέμενης αξίας, από το αβγό του ψαριού ως το πιάτο, όπως λένε, αλλά και την επέκταση των προϊόντων με την προστιθέμενη αξία σε μορφές φιλικές προς τον καταναλωτή, που πωλούνται καλύτερα σε αγορές όπως η Βόρεια Αμερική, όπου οι άνθρωποι δεν συνηθίζουν τόσο να αγοράζουν ολόκληρα ψάρια. Υπό τον Talseth, η Avramar αυξάνει την πυκνότητα παραγωγής στις υπάρχουσες τοποθεσίες, ενώ παράλληλα έχει επαναφέρει την εμπορική στρατηγική της εταιρείας, αναδιοργανώνοντας τις ομάδες πωλήσεων και μάρκετινγκ και προσπαθώντας να επιταχύνει την ανάπτυξη σε στρατηγικές αγορές και κανάλια.

«Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν τόσο λίγες εταιρείες θαλασσινών με διαθέσιμο κεφάλαιο για την ανάπτυξη καταναλωτικών προϊόντων», δήλωσε ο Τάλσεθ σε εξ αποστάσεως συνέδριο για τη βιομηχανία θαλασσινών το 2020.

Η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη

Η έμπνευση από τη βιομηχανία σολομού είναι τόσο αποκαλυπτική όσο και ανησυχητική. Επιβεβαιώνει την κεντρική θέση του μεγέθους στη στρατηγική της Amerra, η οποία είναι απολύτως εντάξει από επιχειρηματική άποψη. Αλλά δεν λαμβάνει υπόψη βαθύτερα, μακροπρόθεσμα ζητήματα που μαστίζουν την υδατοκαλλιέργεια. Ο σολομός απέδειξε ότι υπάρχουν πολλά λεφτά στην εκτροφή ψαριών, αλλά οδήγησε επίσης τη βιομηχανία σε έναν αγώνα για να βρει λύσεις ώστε είτε να κάνει τη θαλάσσια εκτροφή πιο αειφόρα είτε να αποδείξει ότι οι εναλλακτικές, όπως η χερσαία εκτροφή, είναι λειτουργικές.

«Έχουμε μάθει πολλά μέσα στα χρόνια από τη βιομηχανία σολομού», λέει ο Craig Tashjian, διευθύνων εταίρος και συνιδρυτής της Amerra.

Ενώ ο κλάδος προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να προχωρήσει προς το μέλλον, η Avramar προσπαθεί να βελτιώσει την κερδοφορία και να υλοποιήσει ένα πολύ πιο βραχυπρόθεσμο σχέδιο, μια αρχική δημόσια προσφορά μέχρι το 2026. Και ακόμη και αυτό δεν είναι εγγυημένο, όπως έδειξε η υποτιθέμενη αναδιάρθρωση του χρέους της. Στην πραγματικότητα, η εξάντληση της υπομονής των δανειστών ήταν αυτή που οδήγησε στην κατάρρευση του άλλου μεγάλου στοιχήματος της Amerra με τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, όταν χρηματοδότησε μια εταιρεία εφοδιαστικής αλυσίδας βιολογικών δημητριακών με την ονομασία Pipeline Foods, η οποία χρεοκόπησε το 2021.

Δανειστές της Pipeline Foods κατέθεσαν αγωγή κατά της Amerra πέρυσι, ισχυριζόμενοι ότι η εταιρεία τούς παραπλάνησε σκόπιμα σχετικά με την οικονομική κατάσταση της νεοφυούς επιχείρησης, προκαλώντας τους «ζημιές εκατομμυρίων δολαρίων με τη μορφή χαμένων περιουσιακών στοιχείων, χαμένων εσόδων, χαμένων επιχειρηματικών ευκαιριών, αυξημένων υποχρεώσεων και λειτουργικών δαπανών». Η υπόθεση, όπως και άλλες εναντίον της Amerra, εκκρεμεί.

Σημείωση: Από τότε που ολοκληρώθηκε αυτό το ρεπορτάζ, είδαν το φως της δημοσιότητας νέα για περαιτέρω οικονομικά προβλήματα της Avramar. Από τις 11 Ιουλίου, το Euro2day ανέφερε ότι η εταιρεία δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αποπληρωμής των δανείων της προς τις ελληνικές τράπεζες και ότι οι σημερινοί μέτοχοι δεν είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν να τους δανείζουν. Περισσότερα αναμένεται να γίνουν γνωστά για την οικονομική τους βιωσιμότητα τον επόμενο μήνα, όταν ολοκληρωθεί ένας απαιτούμενος διαχειριστικός έλεγχος".

Michael McDonald – Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Ο Michael είναι συγγραφέας, συγγραφέας-φάντασμα και συντάκτης με έδρα τη Βοστώνη και μεγάλη εμπειρία στην παραγωγή αναγνωρισμένου επιχειρηματικού και οικονομικού ρεπορτάζ, με 16 χρόνια εμπειρίας στο Bloomberg. Εκτός από το οικονομικό ρεπορτάζ, ο Michael έχει εμπειρία στην παραγωγή πρωτοπορίας της σκέψης (thought leadership) και άλλου περιεχομένου μάρκετινγκ υψηλού επιπέδου για εταιρείες και θεσμικούς πελάτες.