Γράφει ο Μπάμπης Ανδιανόπουλος -
1η Αυγούστου 1831
Η πυρπόληση του ελληνικού στόλου από τον Ανδρέα Μιαούλη στα στενά του Πόρου
Η ΕΛΛΗΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ
"Επειδή η νεοελληνική ιστορία έχει και μπόλικες μελανές σελίδες τις οποίες, ως συνήθως, τις παρακάμπτουμε με αποτέλεσμα να απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό μια στοιχειώδης εθνική αυτογνωσία με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα."
(Βασίλη Ραφαηλίδη «ΙΣΤΟΡΙΑ (ΚΩΜΙΚΟΤΡΑΓΙΚΗ) ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ»)
Το παρακάτω αποτελεί τμήμα της επετειακής συγγραφής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική επανάσταση.
Γράφει η ομάδα εργασίας του Δήμου Πόρου:
Μπάμπης Ανδριανόπουλος, Μπάμπης Κανατσίδης, Σπύρος Μάνεσης, Γιάννης Μανιάτης
Πόρος, Άυγουστος 2021
"... Μετά από κάθε επανάσταση (Αμερικανική, Γαλλική, Ρωσική), ακολουθούν εμφύλιες συγκρούσεις οι οποίες καθοδηγούνται από αντίρροπες δυνάμεις όσον αφορά τη νομή της εξουσίας.
Για την έκρηξη, την πραγμάτωση και την επιτυχία μιας επανάστασης εναρμονίζονται διαφορετικοί πόλοι ισχύος στα πλαίσια επίτευξης του κοινού σκοπού. Τούτο δεν σημαίνει ότι στην εξέλιξη της επαναστατικής διαδικασίας ομογενοποιούνται.
Όταν η επανάσταση εμφανίζει αποτελέσματα, εδαφικά, πολιτικά, οικονομικά κ.α. αρχίζουν και οι σχετικές αποκλίσεις οι οποίες κορυφώνονται με την λήξη της καθώς ανακύπτει πλέον ανάγλυφο το ζήτημα της εξουσίας.
Οι εμφύλιοι επομένως δεν είναι αποτέλεσμα διχαστικών συνδρόμων, προσωπικών επιδιώξεων ή παρεμβάσεων ξένων δυνάμεων. Είναι όλα αυτά και άλλα ενδεχομένως τα οποία όμως τίθενται στην υπηρεσία της ασίγαστης μάχης για το είδος και τη νομή της εξουσίας.
Στην περίπτωσή μας έχουμε την σύγκρουση δύο πόλων. Του Καποδίστρια και της αντιπολίτευσης της Ύδρας. Ο Κυβερνήτης επιθυμούσε τη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους, με ισχυρή κεντρική εξουσία, σύμφωνα με τα πρότυπα των ανεπτυγμένων κρατών της Δύσης.
Στην προσπάθειά του να εφαρμόσει εκείνες τις μεθόδους που θα οδηγούσαν στην πραγματοποίηση του σχεδίου του, οδηγήθηκε σε αναπόφευκτη διάσταση και ρήξη με τις εξουσιαστικές δομές που ήλεγχαν έως τότε τον τόπο αλλά και με Έλληνες φιλελεύθερους δημοκράτες και διανοούμενους εντός και εκτός της χώρας.
Οι παραπάνω είχαν συγκροτήσει ετερόκλητη αλλά αρκούντως ισχυρή και αποφασισμένη αντιπολίτευση.
Στην αναπόδραστη αυτή σύγκρουση αποτυπώνεται με σαφήνεια η αντιπαράθεση που αναδύεται μεταξύ της προσπάθειας εφαρμογής σύγχρονων θεσμών και διοίκησης της χώρας και της δομημένης με παραδοσιακούς τρόπους κοινωνίας (κοτσαμπάσηδες, προύχοντες, προεστοί, πρόκριτοι, καραβοκυραίοι, κοινότητες, φατρίες).
Η συγκεντρωτική πολιτική του Καποδίστρια, αναγκαία για τις συνθήκες, επέφερε ισχυρές ανατροπές σε περιοχές όπου έως τότε η εξουσία ασκούνταν από τους τοπικούς ηγετικούς παράγοντες οι οποίοι όχι μόνο επιθυμούσαν την διατήρησή τους αλλά επιδίωκαν να διαδραματίσουν ρόλο στην μορφή της κεντρικής εξουσίας.
Ακόμη σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να μας διαφεύγει η έντονη και δραστική παρεμβατικότητα των Μεγάλων Δυνάμεων οι οποίες προωθούσαν τα ευρύτερα γεωπολιτικά τους συμφέροντα στις ολοένα και μεταβαλλόμενες συνθήκες στην περιοχή. Τα τρία κόμματα της περιόδου (Αγγλόφιλο, Γαλλόφιλο, Ρωσόφιλο) ήταν χαρακτηριστικό της έντονης διείσδυσής τους στα ελληνικά πράγματα και στην εξέλιξή τους.
Τέλος, τα δραματικά γεγονότα του Πόρου επιβεβαιώνουν ότι η μετάβαση από μία ιστορική περίοδο σε μία άλλη νεότερη και με διαφορετικά χαρακτηριστικά δεν συντελείται ούτε αυτόματα ούτε και ανώδυνα.
Εν προκειμένω η διαδρομή από την παράδοση στην νεοτερικότητα που συνοψίζεται στην υπαγωγή και ενσωμάτωση μιας νεοελληνικής κοινωνίας πολυδιασπασμένης με κέντρα και παράκεντρα σε μια ενιαία και ομογενοποιημένη κρατική υπόσταση με αντίστοιχη εξουσία ήταν το ζητούμενο της εποχής και παραμένει, τηρουμένων των αναλογιών, ως ζητούμενο και σε επόμενες ιστορικές περιόδους. ..."
Μ.Α.
Στη χαλκογραφία η πυρπόληση του Στόλου από τον Μιαούλη. Πόρος 1η Αυγούστου 1831.
Έργο του Ποριώτη χαράκτη Δ. Κοντολέων στη Σύρο. Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος.
Στη φωτογραφία το νησί Μπούρτζι όπου υπήρχε παλιό βυζαντινό οχυρό από την εποχή του αυτοκράτορα Κώνστα του Β΄, το οποίο ανακατασκεύασε με εντολή του Κυβερνήτη ο Βαυαρός συνταγματάρχης Χάιντεκ το 1828 σε ναυτικό οχυρό για την προστασία του ναυστάθμου και του εκεί ναυλουχούντος ελλ. εθνικού στόλου.
Την περίοδο της ανταρσίας της Ύδρας το είχε καταλάβει ο Μιαούλης για τον έλεγχο του στενού.
Στην εικόνα η φρεγάτα ΕΛΛΑΣ. Είίχε ναυπηγηθεί στη Ν. Υόρκη και βυθίστηκε μόλις πέντε χρόνια μετά την παραλαβή της. Στον Πόρο μαζί με την κορβέτα ΥΔΡΑ. Από τον Μιαούλη και το ΚΟΙΝΟΝ της Ύδρας.
Ο Κοντόσταυλος, ο άνθρωπος που διαπραγματεύτηκε την αγορά της κατηγορήθηκε για χρηματισμό και διώχθηκε. ...
Τίποτα δεν διδαχθήκαμε...
