Κυριακή της Ορθοδοξίας 1828: Όταν ο Πόρος υποδέχθηκε τον Καποδίστρια
Hταν το πρωινό της 12ης Φεβρουαρίου 1828 (24 Φεβρουαρίου με το νέο ημερολόγιο), Κυριακή της Ορθοδοξίας, όταν στο Μπογάζι του λιμανιού του Πόρου φάνηκε η νηοπομπή των μεγάλων πολεμικών ιστιοφόρων, η οποία είχε ξεκινήσει από την Αίγινα, με επιβάτη τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας.
Ακολουθούσαν τα πλοία της τιμητικής συνοδείας του: οι ρωσικές φρεγάτες ΕΛΕΝΗ και ΚΑΣΤΩΡ μαζί με τη γαλλική φρεγάτα ΗΡΑ, παραχωρημένη στην υπηρεσία του Καποδίστρια, με απόφαση του ναυάρχου Δεριγνύ. Οι «εκ Πόρου Ειδήσεις» στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με ημερομηνία 13 Φεβρουαρίου 1828, δίνουν το κλίμα της στιγμής: «Ο πολυπληθής λαός του Πόρου είδε μετ' αγαλλιάσεως ότι όλα τα ευρωπακά πολεμικά πλοία, καθ ην στιγμήν απέβη εις την γην του Πόρου ο Κυβερνήτης, τον εχαιρέτησαν με πολυάριθμον κανονιοβολισμόν και με την επί τας κεραίας (αντέννας εκάστου πλοίου) παράταξιν των ναυτών των τιμά, αι οποίαι δεν αφήνουν εις τους συμπολίτας μας να αμφιβάλουν ότι ο κυβερνήτης μας ανεγνωρίσθη ως αρχηγός λαού ελευθέρου…».
Τον Καποδίστρια υποδέχθηκε στον Πόρο, με ένα δάφνινο στεφάνι, ο διδάσκαλος και σχολάρχης του νησιού Νικηφόρος Παμπούκης, ο οποίος παρότρυνε τους συμπολίτες του: «Εν ολόκληρον έθνος δεν διαφέρει από μίαν οικογένειαν, ειμή κατά την ποσότητα των ατόμων. Διά τούτο το χρέος έχομεν απαραίτητον, καθώς τα τέκνα υποτάσσονται εις τους γονείς και όλοι ημείς να πειθώμεθα ευγνωμόνως εις τον εκλεχθέντα παρ ημών και παρά του Υίστου διορισθέντα σεβαστόν Κυβερνήτην μας...».
Ο Καποδίστριας την επόμενη ημέρα ρίχθηκε στη δουλειά. Προκειμένου να βάλει τάξη στο χάος που είχε παραλάβει, υπέγραε το πρώτο Διάταγμά του στον Πόρο, το υπ αριθμ. 279, με ημερομηνία «Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 1828», με το οποίο ουσιαστικά ιδρυόταν το πρώτο Υπουργείο Οικονομικών, ως συνέχεια της σύστασης της Εθνικής Χρηματιστηριακής Τραπέζης της Ελλάδος. Ενθουσιασμένοι οι προύχοντες του Πόρου, με επικεφαλής τον Χατζηαναστάση Μένεση, τους Δουζίνες κ.ά., έτρεξαν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του Κυβερνήτη. Συγκέντρωσαν λοιπόν «σε πρώτη γύρα» 3.000 δίστηλα, τα οποία κατέθεσαν –με ημερομηνία τοκισμού την 1η Μαρτίου– στην άδεια μπάνκα του κράτους για ενίσχυση. Ο Καποδίστριας φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Νικολάου Γκίκα, το οποίο, κατά διαβολική σύμπτωση, κάηκε από τα στρατεύματα του Κυβερνήτη λίγα χρόνια αργότερα, στα γεγονότα του 1831, όπως αναφέρει ο Νικόλαος Δραγούμης.
Ο Καποδίστριας επέδειξε ιδιαίτερη αγάπη για τον Πόρο. Iδρυσε την πρώτη Ιερατική σχολή και οργάνωσε ορφανοτροφείο στο Μοναστήρι του Πόρου, ενώ παράλληλα έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία του πρώτου Πολεμικού Ναυστάθμου, δημιουργώντας τις βασικές υποδομές των ναυτικών εγκαταστάσεων. Στα έγγραφα που έχουν διασωθεί στα Γ.Α.Κ., στη Γενική Εφημερίδα, αλλά και στην εργασία της Ελένης Κούκου «Το πολεοδομικό, αρχιτεκτονικό και εξυγιαντικό έργο του πρώτου Κυβερνήτου της Ελλάδος στον Πόρο (1828-1831)», γίνεται αναφορά και στα υπόλοιπα έργα που είχαν γίνει στο νησί από τον Καποδίστρια. Σύμφωνα με τις αναφορές, ο Κυβερνήτης μεταμόρφωσε ταχύτατα την πόλη του Πόρου: «... ως προς την καθαριότητα, τον καλλωπισμόν και την ευταξίαν...». Εξομαλύνθηκαν δρόμοι, λιθοστρώθηκε η προκυμαία του νησιού και κατασκευάστηκαν πλατείες, ενώ έργα καλλωπισμού έγιναν και στην απέναντι ακτή του Γαλατά.
Τον Σεπτέμβριο του 1828 διεξήχθησαν οι διαπραγματεύσεις με τους ξένους πρέσβεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας για την οριοθέτηση των συνόρων του ανατέλλοντος Ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους. Ένα γεγονός του οποίου η επέτειος γιορτάζεται τα τελευταία χρόνια στον Πόρο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, ως «Συνοριακά της Νεότερης Ελλάδας».
