Ερμιονίδα: Πασχαλινές σταλαγματιές μνήμης
Σταχυολογώντας μερικά από τα παραδοσιακά έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης. (στη φωτογραφία ο δάσκαλος Μιχάλης Παπαβασιλείου με μαθητές και μαθήτριες του). Γράφει η Παρασκευή Σκούρτη H πασχαλινή ατμόσφαιρα γιορταστική μέσα στον θρίαμβο της άνοιξης, ξεπροβάλλει και πάλι, με τις πρώτες ανθισμένες παπαρούνες να μεταφέρουν το μήνυμά της, καθώς εμείς ανασύρουμε πασχαλινές αναμνήσεις αλλοτινών καιρών. Μιλώ για τις μέρες που χόχλαζε στον τενεκέ με το ξύλινο χερούλι ο σβησμένος ασβέστης, και η κάθε νοικοκυρά φρεσκάριζε το σπίτι της, άσπριζε την αυλή και τους γύρω δρόμους.[caption id="attachment_32083" align="alignnone" width="471"] Η νεωκόρος κ. Ελένη, η Μαρία Χόντα -Παυλίδου και ο Φωτάκης Παπαβασιλείου[/caption]Το Σάββατο του Λαζάρου τα μικρά παιδιά με το ομοίωμα του Λάζαρου τραγουδούσαν λαζαρίσματα και οι νοικοκυρές τούς έδιναν αυγά για βάψιμο. Το έθιμο τούτο το αναβιώνουμε κάθε χρόνο καλώντας τους μικρούς λαζαριστές στο Μουσείο των Παιχνιδιών της Ερμιόνης. Ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων. Όλες οι οικογένειες με τα γιορτινά τους εκκλησιάζονται και παίρνουν από το χέρι του παπά τα βάγια, που η καπετάνισσα στη συνέχεια θα τοποθετήσει στο μπαουλάκι του καπετάνιου, δίπλα στην εικόνα του Αγίου και προστάτη των θαλασσινών, καθώς ετοιμάζεται για το μπαρμπαριώτικο ταξίδι. Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, γυναίκες και παιδιά με τη Σύνοψη στα χέρια. Κατανυκτική ψαλμοί από τα χείλη των δικών μας ψαλτάδων. Ζωντανές θρησκευτικές γιορτές.[caption id="attachment_32084" align="alignnone" width="628"] Οι μπουρλοτιέριδες: Κοσμάς Κοτταράς, Μιχάλης Ασλάνης, Ησαΐας Κουβαράς, Πάνος Γιαννάκος[/caption]Μεγάλη Πέμπτη, το αποκορύφωμα του Θείου Δράματος, ο θρηνώδης ψαλμός «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» από το στόμα του παπα-Μιχάλη. Μυσταγωγία ο στολισμός του Επιταφίου και των δύο εκκλησιών μας.Η παράδοση θέλει τα άνθη να κόβονται από τους ολάνθιστους κήπους και να προσφέρονται για τον στολισμό. Οι κοπέλες με βελόνες και κλωστές στα χέρια περνούν μαργαρίτες, άνθη πορτοκαλιάς και νεραντζιάς, φτιάχνοντας γιρλάντες. Υπάρχει μια άμιλλα ποιος θα είναι ο ωραιότερος Επιτάφιος, της Παναγίας ή του Ταξιάρχη; Πάντα όμως –ή τουλάχιστον πάντα– υπερτερεί της Παναγίας σε αισθητική. Την επιμέλεια έχει ο Φωτάκης.Τη Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα της αποκορύφωσης των Παθών, οι καμπάνες των εκκλησιών μας χτυπούν πένθιμα. Το φαγητό της λιτό, ντοματόσουπα χωρίς λάδι ή πατάτες βραστές. Το μεσημέρι μαζεύονται οι νέοι –αγόρια και κορίτσια– σε διαφορετικό αναλόγιο και ψάλλουν εναλλάξ τα εγκώμια. Μυσταγωγία η περιφορά τους, που γίνεται με τη συνοδεία των προσκόπων, με τα εξαπτέρυγα, τις υπέροχες ψαλμωδίες των εγκωμίων και τις τρεμάμενες φλόγες των κεριών που τα συνοδεύουν. Η Ενορία της Παναγίας θα περάσει από τον αυλόγυρο του Ταξιαρχιού με όλο της το εκκλησίασμα. Όλοι κρατούν τις πένθιμες λαμπάδες σφιχτά, γιατί συνηθίζεται –ένα δικό μας παλιό έθιμο– να τους τις κλέβουν, ενώ κάποιοι για να αποφύγουν τον επίδοξο κλέφτη βάζουν σταυρωτά καρφίτσες.[caption id="attachment_32082" align="alignnone" width="628"] Μέλη του Δ.Σ. του ΛΑΣΟΥ, οι Παντελής Φοίβας, Ανδρέας Στάικος και Αντώνης Πάλης, τοποθετούν τον Ιούδα.[/caption]Το Σάββατο φθάνει, μέρα χαράς, γιορτής, ελπίδας. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα οι πιστοί συγκεντρώνονται. Πλημυρίζουν με το άγιο φως ο περίβολος της εκκλησίας, το εσωτερικό του ναού και ολόγυρα η εξέδρα. Έρχεται η αναγγελία της Ανάστασης μέσα από τα χείλη του ιερέα, ανάμεσα στο χαρμόσυνο χτύπημα της αναστάσιμης κωδωνοκρουσίας, για να ακολουθήσει ανάμεσα σε κροτίδες και χειροποίητα τρίγωνα, ενώ ανταλλάσσονται ευχές πασχαλινές απλές, γεμάτες αλήθεια κι αγάπη. Η γιορτινή ατμόσφαιρα κυριαρχεί σε κάθε γωνιά. Το βράδυ της Κυριακής έχει καθιερωθεί, μετά τη Μεταπολίτευση, να καίγεται ο Ιούδας στο λιμάνι, και μαζί του η μιζέρια, η μικροκαρδία, η προδοσία, η υποκρισία, η εχθρότητα – συμβολισμοί που καθορίζουν τον καθένα μας. Σε παλαιότερους χρόνους καιγόταν το απόγευμα ανήμερα της Λαμπρής έξω από την εκκλησία το αχυρένιο ομοίωμα του Ιούδα, κάτι σαν σκιάχτρο. Το έθιμο για πολλά χρόνια υπηρετήθηκε από τον Π.Σ.Ν. «ΛΑΣΟΣ», με πλούσιο πολιτιστικό περιεχόμενο, σε συνεργασία με τον σύλλογο των αλιέων μας. Τέλος, μοναδική ήταν η εμπειρία του Εσπερινού της Αγάπης, που ο παπα-Μιχάλης έψαλλε το Ευαγγέλιο και στα αρβανίτικα.
