Ο ταχυδρόμος ερχόταν με γράμματα από παιδιά που δούλευαν στην ξενιτιά, με συντάξεις, με ευχές, με νέα από τον έξω κόσμο. Τον περίμεναν όλοι, όχι μόνο για το γράμμα, αλλά γιατί έφερνε μαζί του μια μικρή δόση ανθρώπινης επαφής στις μικρές δικές μας κοινωνίες.
Τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025, 204 από τα 456 γραφεία των ΕΛΤΑ σε όλη την Ελλάδα βάζουν λουκέτο.
Άλλη μια δημόσια υπηρεσία που κάποτε ένωνε τη χώρα, εγκαταλείπεται στη λογική του “κόστους” και της “αποδοτικότητας” και της απαξίωσης. Οι ηλικιωμένοι στα χωριά μένουν χωρίς τακτική εξυπηρέτηση, οι μικρές κοινωνίες χάνουν ακόμη έναν κρίκο από την αλυσίδα που τις κρατούσε ζωντανές.
Από τον ταχυδρόμο με το ποδήλατο, φτάσαμε στα αυτοματοποιημένα emails, στις ειδοποιήσεις χωρίς ψυχή και —τελικά— στο τίποτα. Το γράμμα αντικαταστάθηκε, αλλά η ανθρώπινη παρουσία κι ένα χαμόγελο δεν αντικαθίσταται ποτέ. Προχωρούμε με ακόμα ένα βήμα προς την αποξένωση.
Η Ελλάδα ήταν πάντα μια χώρα με ρίζες και πρόσωπα. Η ταυτότητά της, ο πολιτισμός της, η οικονομία και η φυσική της ομορφιά πηγάζουν από αυτήν την ποικιλομορφία. Οι υπηρεσίες της δεν ήταν απλώς «μηχανισμοί», αλλά κομμάτι της κοινωνικής συνοχής. Ο ταχυδρόμος δεν ήταν υπάλληλος, ήταν ο άνθρωπος που ήξερε ποιος έχασε τον πατέρα του, ποια γιαγιά περίμενε τη σύνταξη για να αγοράσει ψωμί, ποιο παιδί έστειλε γράμμα από τη Γερμανία.
Η απομάκρυνση αυτών των ανθρώπων από τον δημόσιο βίο δεν θα είναι απλώς διοικητική πράξη, είναι πολιτισμική απώλεια. Η ίδια λογική που αποδυνάμωσε τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τα ΚΤΕΛ, τώρα φτάνει στα ΕΛΤΑ. Αποδυναμώνουμε πρώτα μια υπηρεσία, χάνεται η τεχνογνωσία και το ανθρώπινο κεφάλαιο, την απαξιώνουμε στη συνείδηση των πολιτών και στο τέλος τη «μεταρρυθμίζουμε» με το γνωστό αποτέλεσμα: κλείσιμο ή ιδιωτικοποίηση.
Η «ψηφιακή εποχή» προβάλλεται ως πανάκεια — και πράγματι, φέρνει ευκολία και ταχύτητα. Όμως δεν μπορεί να είναι το μόνο μέτρο. Όχι σε μια χώρα που δεν είναι μόνο αστικά κέντρα, αλλά και βουνά, νησιά, χωριά και άνθρωποι που ζουν ακόμη με ρυθμούς πιο ανθρώπινους.
Η επικοινωνία δεν είναι μόνο ανταλλαγή δεδομένων, είναι και ανταλλαγή ματιάς, φωνής, καλημέρας. Όταν όλα γίνονται «ηλεκτρονικά», κάτι βαθιά ανθρώπινο και κοινωνικό χάνεται. Οι πολίτες που πλέον στέκονται στις ουρές των τηλεφωνικών κέντρων, που προσπαθούν να εξηγήσουν το πρόβλημά τους σε ένα chatbot, δεν ζητούν τεχνολογία, ζητούν κατανόηση και λύσεις.
Ίσως, λοιπόν, να χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει «εξυπηρέτηση». Όχι μόνο ταχύτητα και κόστη, αλλά και παρουσία, ενσυναίσθηση, εγγύτητα. Γιατί η Ελλάδα δεν είναι μόνο δεδομένα και κουτάκια σε μια πλατφόρμα. Είναι άνθρωποι, τόποι, συνήθειες, φωνές.
Ο ταχυδρόμος μπορεί να μη χτυπήσει πια το κουδούνι — αλλά ίσως, αν το θελήσουμε, να μη χαθεί το πνεύμα που έφερνε μαζί του: η απλή, ανόθευτη επαφή του ενός ανθρώπου με τον άλλον.
