Ο άνθρωπος πίσω από τον φωτισμό της Αφαίας

Ο Αιγινήτης ξενοδόχος Σταύρος Καλαμάκης, με πείσμα και διορατικότητα, κυνηγάει στόχους για την αναβάθμιση της Αίγινας, χωρίς ποτέ να κάνει πίσω. Κι ας του παίρνει κάποιες δεκαετίες για να τους πετύχει…

Της Σίλας Αλεξίου

Μια χαρμόσυνη είδηση, που αφορά την ανάδειξη του πολιτιστικού μας πλούτου όπως του αξίζει, ήρθε να «φωτίσει» τη μελαγχολία που έσπειρε η πανδημία στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη.
Ο ηλεκτροφωτισμός του Ναού της Αφαίας στην Αίγινα, ενός σπουδαίου, πλην εγκαταλελειμμένου, μνημείου του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, απαλλαγμένος από αγκυλώσεις δεκαετιών, βαίνει προς υλοποίηση! Που σημαίνει πολύ απλά ότι σε διάστημα ενός έτους από τώρα θα ξεκινήσουν οι εργασίες, οι οποίες –θέλουμε να πιστεύουμε– δεν θα αργήσουν να ολοκληρωθούν.
Η είδηση είναι γνωστή. Αυτό που δεν είναι γνωστό στους περισσότερους είναι ότι πίσω από τις πολυετείς προσπάθειες για την υλοποίηση του έργου –από το 1985 μέχρι σήμερα– βρίσκεται ένα πρόσωπο με πείσμα, ικανότητες και διορατικότητα. Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αίγινας και μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής, Αργοσαρωνικού, Σταύρος Καλαμάκης, ο οποίος είχε βάλει στοίχημα με τον εαυτό του να πετύχει αυτό τον στόχο, αλλά και μία σειρά άλλων. Να συμβάλει με όσες δυνάμεις διαθέτει
στην αναβάθμιση του Ναού της Αφαίας, στην ανάδειξη της εθνικής μας κληρονομιάς.
Την ανάγκη φωταγώγησης του Ναού της Αφαίας είχε αντιληφθεί πρώτη η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη το 1985, ως υπουργός Πολιτισμού, εγκρίνοντας μάλιστα (με παρότρυνση του Στ. Καλαμάκη) γι’ αυτό τον σκοπό το ποσό των 5 εκατ. δραχμών. Το έργο –λόγω αμέλειας των τοπικών αρχών– δεν προχώρησε και επανέκαμψε στο προσκήνιο (κατόπιν ενεργειών του ιδίου προσώπου) το 2001-2002, χωρίς αποτέλεσμα και πάλι. Το 2011, μετά την εκπόνηση όλων των απαιτούμενων μελετών και την έγκριση από το Κεντρικό
Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ο τότε αντιπεριφερειάρχης Νήσων Δημ. Κατσικάρης ανήγγειλε (ματαίως) τη δρομολόγησή του.

Έτσι, φτάσαμε στο 2018. Η μελέτη εγκρίθηκε για άλλη μία φορά από το ΚΑΣ και εντάχθηκε στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας Αττικής (2 εκατ. ευρώ). Ένα άλλο εμπόδιο ωστόσο, η διαμάχη μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Υπουργείου Πολιτισμού για την υπογραφή σύμβασης που θα ορίζει ποια υπηρεσία θα δημοπρατήσει το έργο, προοιωνιζόταν ένα νέο ναυάγιο.

Οι απογοητευτικές εξελίξεις όμως δεν κατέβαλαν τον Σταύρο Καλαμάκη. Όταν λοιπόν έφτασε… το μαχαίρι στο κόκαλο, όταν ο κίνδυνος της ματαίωσης του έργου έγινε ορατός, ο κ. Καλαμάκης δεν δίστασε –τον περασμένο Ιούνιο– να απευθύνει έκκληση στον Κυριάκο Μητσοτάκη!
Σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό της χώρας περιέγραψε το… σκότος που καλύπτει το σπουδαίο αυτό
έργο της αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής (προγενέστερο του Παρθενώνα), ζητώντας την παρέμβασή του, ώστε να αποκτήσει ο Ναός της Αφαίας την αίγλη που του αναλογεί.

Η ανταπόκριση του πρωθυπουργού ήταν άμεση. Τόσο το Υπουργείο Πολιτισμού όσο και η Αντιπεριφέρεια Νήσων έσπευσαν να άρουν την εμπλοκή, με αποτέλεσμα σήμερα, εντός του Οκτωβρίου 2020, το έργο να εισέρχεται στο στάδιο της δημοπράτησης.
«Ο πολιτισμός είναι η ταυτότητά μας, η εικόνα της χώρας μας, αλλά και η ευκαιρία οικονομικής ανάπτυξης, που δεν πρέπει να πάει χαμένη. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό για την άμεση παρέμβασή του, που είχε ως αποτέλεσμα την επανατοποθέτηση του Ναού της Αφαίας στον χάρτη με τα σπουδαιότερα μνημεία του Παγκόσμιου Πολιτισμού» λέει στο SM ο Σταύρος Καλαμάκης.

Πολυετής ήταν επίσης ο αγώνας του Σταύρου Καλαμάκη (από το 2009) για την επέκταση των λιμενικών υποδομών στην Αγία Μαρίνα της Αίγινας, με την έναρξη των εργασιών να βρίσκεται προ των πυλών. Στην προσπάθεια αυτή, και προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια έγκρισης του έργου από το Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής, που κωλυσιεργούσε πάνω από 10 μήνες, είχε παρέμβει (κατόπιν επιστολής του
κ. Καλαμάκη), ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος. Ωστόσο, το αίτημα βρήκε ως υποστηρικτές όλους τους φορείς του τουρισμού (ΣΕΤΕ, Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής, Αργοσαρωνικού, Ένωση Ξενοδόχων Αίγινας, επαγγελματικούς φορείς Πόρου και Ύδρας, ακτοπλοϊκές εταιρείες), ακόμη και τον μητροπολίτη
Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ. Εφραίμ.

Όλοι μαζί, με την καθοριστική βοήθεια των άλλοτε προέδρων του Λιμενικού Ταμείου Αίγινας, Νεκτάριου Λεούση και Γιάννη Κρεούζη, όπως και του νυν προέδρου Γιώργου Σκαλτσιώτη, ένωσαν τις δυνάμεις τους, καθώς το λιμάνι της Αγίας Μαρίνας –εφόσον αποκτήσει τις αναγκαίες υποδομές– θα διευκολύνει τη σύνδεση της Αίγινας με τα άλλα νησιά του Αργοσαρωνικού, που εδώ και πολλά χρόνια
είναι ανύπαρκτη.
«Πιστεύω ότι αυτό το έργο θα συμβάλει στην επανεκκίνηση του μεγαλύτερου τουριστικού προορισμού –σε
επίπεδο κλινών– του Αργοσαρωνικού, με άμεσα ορατά αποτελέσματα στην τουριστική ανάπτυξη και στην αύξηση θέσεων απασχόλησης. Άλλωστε, το έργο θα είναι έτοιμο πριν από την έλευση του μετρό στον Πειραιά, τη νέα μαρίνα κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά και την ολοκλήρωση του μεγάλου έργου στο Ελληνικό. Όλα αυτά μαζί θα συμβάλουν στο Hoping Island και στη διασύνδεση των νησιών μεταξύ τους» τονίζει ο Σταύρος Καλαμάκης.

Σημειώνεται ότι το έργο για την αναβάθμιση του λιμένα της Αγίας Μαρίνας δημοπρατήθηκε πρόσφατα, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών της Πέρδικας, ενώ οι εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Ήταν κι αυτό ένα πάγιο και διαρκές αίτημα των φορέων της περιοχής, οι προσπάθειες για την υλοποίηση του οποίου ξεκίνησαν το 1988!
Η επιτυχής έκβαση των προσπαθειών γι’ αυτά τα σημαντικά για την Αίγινα έργα αποτέλεσε αφορμή να θυμηθούμε και μία σειρά άλλων επιτευγμάτων του Σταύρου Καλαμάκη –με στόχο πάντα την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην Αίγινα–, που αποδεικνύουν ότι το όραμα αποτελεί κινητήριο δύναμη για την επίτευξη και του πιο δύσκολου στόχου.
Καταδεικνύουν επίσης ότι οι τοπικές αρχές δεν διαθέτουν κατ’ ανάγκη τις λύσεις για την ικανοποίηση ζητημάτων που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες.

Το 2002 ο Αιγινήτης επιχειρηματίας Σταύρος Καλαμάκης συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία πολυϊατρείων του ΙΚΑ στο νησί, τα οποία, δυστυχώς, άντεξαν πέντε χρόνια, καθώς «μικροκομματικές σκοπιμότητες και αδιαφανή συμφέροντα στέρησαν από την Αίγινα έναν ακόμη πυλώνα υγείας για τους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού», όπως επισημαίνει ο ίδιος.

Στο μεταξύ, ως νομαρχιακός σύμβουλος Αττικής (1983- 1987) και κατόπιν Πειραιώς (1987-1989), με επιμονή και αγώνα συνέβαλε στην ίδρυση Κέντρου Υγείας στην Αίγινα και σε μία σειρά άλλων σημαντικών έργων για το νησί.
Η μεγάλη εμπειρία που έχει αποκομίσει από την ενασχόλησή του με τα κοινά και οι στοχευμένες πολιτικές επιλογές του στάθηκαν πάντα πολύτιμοι αρωγοί στο κυνήγι των στόχων του. Έτσι, όταν το 2002, ως υποψήφιος δήμαρχος Αίγινας, πληροφορήθηκε το επικείμενο έλλειμμα επάρκειας ηλεκτρικού ρεύματος στο νησί, λόγω της ραγδαίας οικιστικής ανάπτυξης, κινητοποίησε τους πάντες, προκειμένου να συνδεθεί η Αίγινα με έναν ακόμη αγωγό της ΔΕΗ από τον σταθμό της Μεγαλόπολης. Το έργο υλοποιήθηκε με την
πολύτιμη στήριξη του τότε γενικού γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης Κώστα Θέου και με τη συνδρομή όλων των δήμων από όπου πέρασε ο αγωγός. Κυρίως όμως με τη σημαντική βοήθεια του τότε δημάρχου Μεθάνων Χρήστου Πάλλη, ο οποίος αντιμετώπισε τις διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής, φροντίζοντας να περάσει ο αγωγός περιμετρικά και όχι μέσα από τον οικισμό των Μεθάνων.

«Πολιτική είναι να τρυπάς με το χέρι μια σκληρή σανίδα με καρφί. Χρειάζεται σχέδιο, πάθος, πάνω απ’ όλα όμως τόλμη και ψυχική στερεότητα» μας λέει ο Σταύρος Καλαμάκης, συμφωνώντας απόλυτα με τον Γερμανό κοινωνιολόγο Μαξ Βέμπερ, από τον οποίο δανείζεται τη ρήση.