Η Δήμητρα Γαλάνη και η δική της Αίγινα - Αποκλειστική συνέντευξη στο Saronic Magazine

Η δημοφιλής δημιουργός του έντεχνου και του λαϊκού τραγουδιού μιλάει για την Αίγινα, που γι' αυτήν, όπως λέει, δεν είναι απόδραση, είναι «σπίτι» της.

Συνέντευξη στη Μαρία Μαρκουλή

Στα δρομάκια, ανάμεσα στις αυλές με τις βουκαμβίλιες, στην αγορά, στα πανέμορφα θερινά σινεμά, στις βόλτες, παρέα και με τον χαρωπό, αγαπημένο σκυλάκο της, στις παραλίες του νησιού – τη συναντάς. Και θέλεις να τη σταματήσεις! Να της πεις πόσο πολύ έχεις αγαπήσει τα τραγούδια της, πόσο έχουν δεθεί με στιγμές της ζωής σου, πόσο σε έχουν συντροφεύσει οι ερμηνείες και οι μουσικές της... Πόσο ανεκτίμητη συνεχίζει να είναι η επικοινωνία σας και μέσα στις απίστευτες, πρωτοφανείς συνθήκες της πανδημίας και της καραντίνας, που η Δήμητρα Γαλάνη ήταν εκεί, και με τα τραγούδια και με τις μουσικές της.

Kαι τη συναντάς και της το λες! Στο νησί, στην Αίγινα. Που δεν είναι απόδραση για τη Δήμητρα, είναι «σπίτι» της, και γίνεται όλο και πιο πολύ σπίτι της, μια αγκαλιά που χωράει πολλούς, άλλωστε. Όλους εκείνους που πιάνουν το «σήμα» το οποίο το νησί εκπέμπει αδιάκοπα και σταθερά. «Αχ, αυτό το νησί! Τι υπέροχο νησί… Πέρα του ότι ενεργειακά σαν μέρος είναι απίστευτο, έχει και αυτό το ιδιαίτερο: Το νησί αυτό δεν έχει... τάξη. Είναι αταξικό. Βλέπεις στο καφενείο να κάθονται μαζί κόσμος λαϊκός, διανοούμενοι, πολιτικοί… όλοι μαζί. Δεν το συναντάς αυτό αλλού. Κι εμένα αυτό μ’ αρέσει πάρα πολύ, που δεν έχει φυλή... Αλλού βλέπεις κάθε νησί να έχει τον κόσμο του· σε άλλο νησί, για παράδειγμα, πάνε εκείνοι που έχουν πολλά φράγκα... Αυτό εδώ το κοντινό μας είναι το πιο “έτσι”, το πιο χύμα! Τώρα, άμα φτιαχτούν και πέντε πράγματα, τόσο το καλύτερο – περιμένουμε τόσα χρόνια το θέμα της ύδρευσης! Να τελειώσει και αυτή η πλαστικούρα… Είναι κρίμα να πετάμε τόσο πλαστικό με τα εμφιαλωμένα, δυο βήματα από την Αθήνα!»

Η Αίγινα τρύπωσε και βρήκε θέση στην καρδιά της Δήμητρας από νωρίς.

Πηγαίναμε μικρά με τους γονείς. Μετά αρχίσαμε να πηγαίνουμε και σε άλλα μέρη, σε άλλα νησιά. Εμένα με συνεπήρε και το Πήλιο. Μ’ αρέσει το βουνό, αλλά να βλέπει θάλασσα. Στην Αίγινα όμως συνέχισα να πηγαίνω. Μ’ έκανε να την αγαπήσω πολύ ο Σταύρος Ξαρχάκος, που πάντα μου μιλούσε για το νησί· καθώς πηγαίναμε συχνά, όλο και καλύτερα το γνώριζα. Στο μεταξύ, ήταν και φίλοι μου εκεί, πολλοί… Κι άρχισα να σκέφτομαι να νοικιάσω ένα σπιτάκι εδώ πέρα. Έτσι έκανα, κι έγινα κομμάτι αυτής της ζωής. Στην Αίγινα.

Η αλήθεια είναι πως στην εφηβεία μας γυρίζουμε τα νησιά, κι όλο και κάποιο μας κερδίζει περισσότερο.

Έτσι είναι. Με τράβηξαν οι Κυκλάδες, που έχουν τις ομορφιές τους, αλλά κάποια από τα νησιά αυτά τα χάλασαν, τα έχουν κάνει κομμάτια, όχι όλα… Μα η Μύκονος! Επρόκειτο περί καλλονής στις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Ένα υπέροχο νησί. Τι σχέση έχει εκείνο με αυτό που είναι σήμερα! Πήγα πρόπερσι στη Σαντορίνη, για να τραγουδήσω… Έκλαιγα. Είχα πολλά χρόνια να πάω – και μ’ έπιασαν τα κλάματα. Έβλεπα αυτό το μοναδικό τοπίο και μετά κοιτούσα πώς έχει γίνει… Πώς το αφήσανε αυτό; Κάθεσαι στην αυλή ενός σπιτιού, ήσυχος και απομονωμένος, και ανοίγουν οι πόρτες και μπαίνουν οι Κινέζοι –χωρίς να χτυπήσουν– ορδές. Δεν φταίνε οι άνθρωποι…, αφού δεν τους σταματάνε. Σε αντίθεση με την Τήνο, ας πούμε, που είναι ένα αριστούργημα. Κυκλάδες είναι κι αυτό, όμως το πρόσεξαν το νησί.

Το καλοκαίρι είναι σίγουρα περιπλάνηση, αλλά και επιστροφή στα αγαπημένα μέρη. Είναι η ευκαιρία να γυρίσεις σε μέρη της καρδιάς. Και η Δήμητρα, φυσικά, επιστρέφει στην αγαπημένη της Αίγινα. Ποια είναι τα σημεία που αγαπάει ιδιαίτερα και την κερδίζουν όλο και πιο πολύ;

Μα όλο το νησί! (είναι η πρώτη απάντηση) Το ωραιότερο φαγητό του κόσμου είναι ο Σκοτάδης, από τα καλύτερα της Ελλάδας, όχι μόνο του νησιού. Μη σου πω και έξω! Με τι πάθος κάνει τη δουλειά του αυτό το παιδί και οι άνθρωποι που είναι δίπλα του! Α, βέβαια! Και το σινεμαδάκι μου! Τρία σινεμά έχουμε, όχι αστεία. Τρία θερινά υπέροχα. Εγώ δεν πάω τον χειμώνα σινεμά, όλες τις ταινίες τις βλέπω το καλοκαίρι στην Αίγινα. Τέλεια θερινά, με ωραίους κήπους, το ένα μάλιστα βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα.

Έτσι όπως μιλάμε, μοιάζει σαν να περιγράφουμε μια άλλη εποχή, αλλά με τόσο σημερινή την ανάγκη να τη ζήσουμε. Και τόσο αληθινή επίσης.

Υπάρχουν πολλά και όμορφα διαφορετικά στέκια, όπως το καφενείο το κλασικό στην παραλία, αλλά και μέσα στο νησί. Ωραίες μικρές ταβερνούλες, ωραία καθαρά πράγματα, ωραία αγορά. Ένα πολύ οργανωμένο νησί. Κι ενώ είσαι μία ώρα από την Αθήνα, έχεις την αίσθηση ότι λείπεις μακριά.

Είναι αυτό το μυστικό της Αίγινας; Το ότι βρίσκεται δίπλα και τόσο «μακριά»;

Το σκέφτομαι έτσι όπως κάνω τις βόλτες μου στο νησί. Με το σκυλάκι μου, ένα τζακ ράσελ τρομερό, καθώς περνάω ανάμεσα από σπίτια με αυλές, παρέες, παιδάκια που παίζουν στον δρόμο και μου φέρνουν εικόνες από γειτονιές που μεγαλώσαμε. Σε μια γειτονιά, της Ελληνορώσων εγώ, που παίζαμε με τα χώματα, στους δρόμους, αλλά παίζαμε και με τη φαντασία, ζούσαμε απλά, είχαμε αγάπη, αλληλεγγύη. Ήμασταν έξω, σε ένα περιβάλλον που ήταν για ανθρώπους, όχι εναντίον των ανθρώπων. Και αυτό υπάρχει ακόμα… Και ποτέ να μη χαθεί, να το κρατήσουμε με νύχια και με δόντια. Όπως οι φωνές των παιδιών που παίζουν το απόγευμα, οι οποίες δεν θα σε ενοχλήσουν ποτέ…, όπως τα τζιτζίκια, που, ενώ ο ήχος τους είναι οξύς –κι αν τα βάλεις αλλού, θα κουφαθείς–, στον φυσικό τους χώρο δεν σε ενοχλούν καθόλου.

Είναι το πιο παράξενο καλοκαίρι αυτό που ζούμε. Το καλοκαίρι με τις μάσκες, το καλοκαίρι των απολυμαντικών…

Αλλάζουν τα πράγματα με ταχύτητα που δεν την περιμέναμε… Και, μάλιστα, σε ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας, που έχουν να κάνουν με τη ζωή την ίδια, ανατρέποντας καταστάσεις. Πάντως εγώ υποπτεύομαι, και είναι η ανησυχία μου, ότι οι επιμέρους –ας μου επιτραπεί ο όρος– εξουσίες, όποιες κι αν είναι αυτές, δεν έχουν καταλάβει τι έχει συμβεί, ο κόσμος έχει καταλάβει περισσότερο. Και η μετάλλαξη δεν είναι του ιού, είναι η δική μας, από έναν παροξυσμό απληστίας! Όπου και τα συστήματα ωχριούν πλέον, δηλαδή καπιταλισμός, σοσιαλισμός..., αυτά δεν υπάρχουν, είναι τέτοια η δύναμη της απληστίας, που τυφλώνει τα πάντα.

Πώς νομίζεις ότι θα ισορροπήσουμε μέσα σε αυτό;

Φτιάχνοντας θύλακες…, σε επικοινωνία με άλλους ανθρώπους που σκέπτονται και αισθάνονται το ίδιο, αποφεύγοντας τους τοξικούς ανθρώπους, γιατί αυτή η τοξικότητα είναι πάρα πολύ έντονη πια.

Η επικοινωνία, η σχέση με το κοινό, έτσι όπως έχει εξελιχθεί μέσα στα χρόνια, είναι συναρπαστική. Φάνηκε πρόσφατα και από το feedback που είχε το streaming, η συναυλία από το «Νιάρχος» (ΚΠΙΣΝ).

Τεράστια δύναμη η τεχνολογία. Το streaming στο «Νιάρχος» πήγε σε 200.000 κόσμο! Που με το τρίο πάντα παίζουμε σε μικρούς χώρους. Και εδώ παίρναμε feedback απ’ όλα τα μέρη της Γης. Ο κόσμος είναι πάντα ανοιχτός. Αρκεί να μην αισθανθεί ότι του κουνάς το δάχτυλο. Όταν πας με ανοιχτή την καρδιά, βρίσκεις ένα αίσθημα απίστευτο, που δεν ξέρω αν άλλος λαός μπορεί να το δώσει. Την ίδια στιγμή που θυμώνω μ’ εμάς, την ίδια λιώνω από λατρεία… Δεν υπάρχει άλλος λαός που να σ’ το επιστρέφει έτσι.

Κι ενώ δημιουργικές μέρες την κρατάνε για λίγο ακόμα στην πόλη (γράφει μουσική για τη «Δολοφονία του Μαρά», του Πέτερ Βάις, στην παράσταση που ετοιμάζει ο Κοραής Δαμάτης για το ΚΘΒΕ), σε λίγο θα βρίσκεται στο νησί. Που την καλεί κοντά του, όλο και πιο πολύ.