Γλυπτά Παρθενώνα: Διεκδίκηση της επιστροφής ή δανεισμός; - Το αίτημα Μητσοτάκη στον Τζόνσον και η μακρά ιστορία με την υπογραφή της Μελίνας

Όπως αναφέρεται στο site του υπουργείου Πολιτισμού, η ιστορία της διεκδίκησης της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα από την Ελλάδα πέρασε από διάφορα στάδια, φέρει, ωστόσο, ανεξίτηλη την υπογραφή της Μελίνας Μερκούρη.

Το θέμα επανατίθεται από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και αποτελεί αντικείμενο της συνάντησης που θα έχει σήμερα με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, παρά το γεγονός πως ήδη, για πολλοστή φορά, το Βρετανικό Μουσείο το αρνείται.

Προκαλεί ωστόσο ερωτηματικά η δήλωση του πρωθυπουργού στον Telegraph σχετικά με το νέο ελληνικό αίτημα. Κι αυτό διότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει λόγο για δανεισμό των Γλυπτών, την ίδια ώρα, μάλιστα, που -ορθώς- επισημαίνει πως αυτά έχουν κλαπεί από την Ελλάδα.

“Αν υπήρχε η προθυμία από την πλευρά της βρετανικής κυβέρνησης, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία συμφωνία με το βρετανικό μουσείο για δανεισμό πολιτιστικών θησαυρών με δανεισμό, θησαυρών που δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα”.

Η αναφορά, όπως επισημαίνεται από πολλούς, δημιουργεί εντυπώσεις πως δια του αιτήματος δανεισμού των “κλεμένων” Γλυπτών η Ελλάδα αποδέχεται έμμεσα πως η κυριότητα των μαρμάρων ανήκει στο Βρετανικό Μουσείο. Κάτι που έρχεται σε αντίθεση και με τις αποφάσεις της Unesco, του Ευρωπαίκού Κοινοβουλίου και άλλων διεθνών θεσμών, ενώ αποτελούσε έως τώρα την κωρωνίδα της ελληνικής διεκδίκησης.

Ακόμα κι αν δεχόταν το Βρετανικό Μουσείο -κατόπιν παροτρύνσεως του Βρετανού πρωθυπουργού- να “δανειστούν” τα Γλυπτά για ένα χρονικό διάστημα στην Ελλάδα, αυτό θα συνιστούσε πιθανότατα παραδοχή ότι ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο και θα καθιστούσε ανενεργό το ελληνικό αίτημα για την επιστροφή τους.

Το χρονικό

Το 1982 ήταν ένα έτος-σταθμός για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO για την Πολιτιστική Πολιτική στο Μεξικό, η τότε υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών Μελίνα Μερκούρη προέβαλε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την επιστροφή των Γλυπτών. Η ελληνική αντιπροσωπεία υπέβαλε σχέδιο σύστασης υπέρ της επιστροφής του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα στην Ελλάδα, που υπερψηφίστηκε με 56 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 24 αποχές. Τον Οκτώβριο του 1984 η Ελλάδα υπέβαλε νέο επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, που απορρίφθηκε από τη βρετανική πλευρά. Το ίδιο έτος, επίσης, η Ελλάδα κατέθεσε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην UNESCO, το οποίο ενεγράφη στην ημερήσια διάταξη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή την Απόδοσή τους σε Περίπτωση Παράνομης Κτήσης.

Το 1999 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έλαβε δεσμευτική απόφαση, σημειώνοντας πως α) θεωρεί ότι η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα θα αποτελούσε μια καίρια ενέργεια για την προώθηση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και β) καλούσε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να εξετάσει θετικά το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στον φυσικό τους χώρο. Το 2002 οι υπουργοί Πολιτισμού και Αθλητισμού των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που συναντήθηκαν στη Θεσσαλονίκη ύστερα από πρόσκληση του τότε υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου, συμφώνησαν μεταξύ άλλων πως η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα είναι «υποχρέωση της σύγχρονης ανθρωπότητας απέναντι στο κορυφαίο μνημείο του κλασικού πολιτισμού».

Η συνέντευξη Μητσοτάκη στον Telegraph
Το θέμα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα ανέδειξε με δηλώσεις του στη βρετανική εφημερίδα Τelegraph ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός αφού τόνισε το προφανές, ότι δηλαδή τα μάρμαρα κλάπηκαν κατά το 19ο αιώνα υπογράμμισε ότι “ανήκουν στο Μουσείο της Ακρόπολης και νομίζω ότι έφτασε η ώρα να συζητήσουμε σοβαρά γι’ αυτό το θέμα”.

“Αν υπήρχε η προθυμία από την πλευρά της βρετανικής κυβέρνησης, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία συμφωνία με το βρετανικό μουσείο για δανεισμό πολιτιστικών θησαυρών με δανεισμό, θησαυρών που δεν έχουν φύγει ποτέ από τη χώρα” συμπλήρωσε.

Η πρόσφατη “οδηγία” της Unesco- Οι δηλώσεις Μενδώνη
Η Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους έλαβε προχτές μια σημαντική απόφαση για την Ελλάδα όσον αφορά την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέθλια γη», δήλωσε η υπουργός, τονίζοντας ότι «η UNESCO αυτή τη φορά θεωρεί ότι το ζήτημα είναι διακρατικό, απασχολεί δηλαδή τα δυο κράτη, τις δυο κυβερνήσεις, και δεν είναι θέμα το οποίο αφορά το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο της Ακρόπολης, μία θέση την οποία υποστηρίζει παγίως η βρετανική πλευρά», είπε η κ.Μενδώνη στον τηλεοπτικό σταθμό TV100, σχετικά με τη Σύσταση και Απόφαση της 22ης Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Συνέχισε: «Από το 1984 που ξεκίνησε η συζήτηση μετά την κατάθεση του αιτήματος από τη Μελίνα Μερκούρη, η συγκεκριμένη επιτροπή έχει ασχοληθεί 17 φορές με το θέμα αυτό.

Αυτό το οποίο πετύχαμε μετά από συστηματική δουλειά δύο ετών, ήταν η επιτροπή αφενός μεν να καταλήξει σε μια ουσιαστική σύσταση, τη γνωστή Recommendation, την οποία βγάζει κάθε φορά που συνέρχεται, αλλά φέτος είχε ουσιαστικό περιεχόμενο καθώς, στην ουσία, αναγνωρίζει το πρόβλημα των κακών συνθηκών έκθεσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Duveen Gallery, στο Βρετανικό Μουσείο, και αφετέρου -και αυτό είναι το πολύ σημαντικό- η Ελλάδα πέτυχε την έκδοση μιας απόφασης. Μίας Decision, η οποία στην ουσία αναγνωρίζει, αφενός μεν το δίκαιο και νόμιμο του αιτήματος της Ελλάδας για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, αφετέρου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο οφείλει πλέον να προσέλθει σε έναν καλόπιστο διάλογο με την Ελλάδα και να συζητήσει το θέμα αυτό και να υπάρξει μια σαφής κατάληξη.

Και -ακόμα πιο σημαντικό κατά τη γνώμη μου- είναι το γεγονός ότι η UNESCO αυτή τη φορά θεωρεί ότι το ζήτημα είναι διακρατικό, απασχολεί δηλαδή τα δυο κράτη, τις δυο κυβερνήσεις, και δεν είναι θέμα το οποίο αφορά το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο της Ακρόπολης, μία θέση την οποία υποστηρίζει παγίως η βρετανική πλευρά. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη από τον Ιούλιο του 2019 εργάζεται συστηματικά και αθόρυβα για το θέμα της οριστικής επιστροφής των Γλυπτών στην Αθήνα. Το Μουσείο Ακρόπολης είναι ένα από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου, όχι γιατί το λέμε εμείς αλλά γιατί το λένε οι διεθνείς έρευνες και οι διεθνείς στατιστικές. Στο Μουσείο της Ακρόπολης, υπό τον αττικό ουρανό και με το φως της Αθήνας, είναι η ώρα πια, τα Γλυπτά να επανενωθούν με αυτά τα οποία ήδη εκτίθενται με υποδειγματικό τρόπο».

Η απάντηση του Βρετανικού Μουσείου
Στις πάγιες θέσεις υπέρ της παραμονής των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Λονδίνο απάντησε εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου σχετικά με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, περί επανένωσης των Γλυπτών στην Αθήνα.

Ειδικότερα, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, προέβη στης εξής αναφορά: «Το Βρετανικό Μουσείο διηγείται την ιστορία των πολιτιστικών επιτευγμάτων σε όλο τον κόσμο, από την αυγή της ανθρώπινης ιστορίας πριν από περισσότερο από 2 εκατομμύρια χρόνια, μέχρι σήμερα. Τα γλυπτά του Παρθενώνα είναι ένα σημαντικό μέρος αυτής της ιστορίας» είναι η θέση του των Επιτροπών του Μουσείου στην οποία παρέπεμψε η εκπρόσωπος.

Στη συνέχεια, πρόσθεσε πως: «Το Μουσείο είναι ένα μοναδικό βοήθημα για τον κόσμο: το εύρος και το βάθος της συλλογής του επιτρέπουν σε ένα παγκόσμιο κοινό να εξετάσει πολιτιστικές ταυτότητες και να εξερευνήσει το σύνθετο δίκτυο αλληλένδετων ανθρωπίνων πολιτισμών. Οι Επίτροποι δανείζουν (εκθέματα) εκτενώς σε όλο τον κόσμο και πάνω από 3,5 εκατομμύρια αντικείμενα από τη συλλογή είναι διαθέσιμα να εξετάσουν online. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι ένα ζωτικό στοιχείο σε αυτή την αλληλένδετη παγκόσμια συλλογή. Είναι ένα μέρος της παγκόσμιας κοινής κληρονομιάς και υπερβαίνουν πολιτικά σύνορα.

Το Μουσείο της Ακρόπολης επιτρέπει στα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στην Αθήνα, περίπου τα μισά από όσα επιβιώνουν από τον αρχαίο κόσμο, να εκτιμώνται έναντι του υποβάθρου της αθηναϊκής ιστορίας. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Λονδίνο είναι μία σημαντική αντιπροσώπευση του αρχαίου αθηναϊκού πολιτισμού στο πλαίσιο της παγκόσμιας ιστορίας. Κάθε χρόνο εκατομμύρια επισκέπτες, δωρεάν, θαυμάζουν την αριστοτεχνία των γλυπτών και αποκτούν εικόνα του πώς επηρέασε και πως επηρεάστηκε η αρχαία Ελλάδα από άλλους πολιτισμούς με τους οποίους συναντήθηκε. Οι Επίτροποι πιστεύουν ακράδαντα ότι συνιστά θετικό πλεονέκτημα και δημόσιο όφελος το να είναι τα γλυπτά μοιρασμένα μεταξύ δύο σπουδαίων Μουσείων, με το καθένα να διηγείται συμπληρωματική, αλλά διαφορετική ιστορία».

Τα επιχειρήματα των Επιτρόπων του Βρετανικού Μουσείου στα οποία παρέπεμψε για περισσότερες λεπτομέρειες η εκπρόσωπος, αναφέρονται επίσης σε αφαίρεση των γλυπτών από τον Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν κατόπιν άδειας υπό τη μορφή φιρμανιού, ενώ σημειώνουν πως οι ενέργειές του κρίθηκαν καθόλα νόμιμες μετά από ενδελεχή εξέταση από βρετανική κοινοβουλευτική επιτροπή το 1816.

Ο Σπύρος Σταβέρης, πάντως, στην Lifo επισημαίνει γιατί, όπως λέει, το αίτημα περί δανεισμού συνιστά “όνειδος”:

Είναι όνειδος να προτείνουμε να μας “δανείσουν” τα όσα (και ούτε καν: κάποια από αυτά) έκλεψαν. Δεν θα κερδίσει τίποτε η Ελλάδα, αν έρθουν ως “δάνειο”, αυτά, στη χώρα τους… Αντίθετα, θα εκτεθεί ανεπανόρθωτα, αφού είτε ρητά είτε σιωπηρά θα είναι σαν να αναγνωρίζει κυριότητα της Αγγλίας επί των γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου έχουν συσταθεί εθνικές επιτροπές για την επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα. Τι θα πούμε σε αυτούς τους αλλοδαπούς που (συγκινητικά) αγωνίζονται για αυτό; Ότι εν τω μεταξύ τα “δανειστήκαμε” για να γιορτάσουμε; Να γιορτάσουμε τι ακριβώς;…

Η άποψη του Μανώλη Κορρέ
«Τα Γλυπτά είναι εμβληματικά. Το μεγάλο μέρος τους βρίσκεται στην Αθήνα και στο Μουσείο της Ακροπόλεως, απ’ όπου βλέπεις τον Παρθενώνα. Αυτή την στιγμή υπάρχει οπτική και νοηματική σύνδεση ανάμεσα στα δύο. Στο Λονδίνο είναι ξενιτεμένα, εξόριστα, όπως είπε εύστοχα ο πρωθυπουργός», δήλωσε ο Μανόλης Κορρές, Ομότιμος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ.

Μιλώντας στην ΕΡΤ και την εκπομπή «Συνδέσεις» ο ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) δήλωσε πως έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

«Ήταν άλλες οι συνθήκες όταν η Ελλάδα ήταν υπόδουλη και ο Έλγιν έκανε συνεννοήσεις με τον κατακτητή. Αυτά τα έργα είχαν παραχθεί από τους Αθηναίους. Όλοι γνωρίζουν ότι αποτελούν τα γνησιότερα δείγματα του κλασικού πολιτισμού που έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον υπόλοιπο παγκόσμιο πολιτισμό. Συμβολίζουν σε μεγάλο βαθμό την εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Το ζήτημα των γλυπτών είναι νομικό, πολιτικό και ηθικό

«Οι αιτιάσεις και το επιχείρημα ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι αυτόνομο, ανεξάρτητο και δεν επηρεάζεται από την πολιτική είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή αλήθεια είναι όταν το βρετανικό μουσείο απέκτησε τα γλυπτά, αλλά τα απέκτησε μέσω της Βρετανικής κυβέρνησης που τα αγόρασε από τον Έλγιν», δήλωσε ο κ. Κορρές.

«Η ιστορία πάντοτε έχει μεγάλη σημασία σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Το να επικαλείται κανείς τις συνθήκες που ίσχυσαν κατά την απόκτηση έχει μεγάλη σημασία. Αυτά αποκτήθηκαν με έναν τρόπο αρκετά επιλήψιμο και ακολούθως αγοράστηκαν από την Βρετανική Κυβέρνηση. Ο Έλγιν ξόδεψε όλη την προσωπική του περιουσία και ζήτησε λιγότερα, ως αντάλλαγμα, για να μην καταστραφεί τελείως».

Σύμφωνα με τον ειδικό, η βρετανική κυβέρνηση εξακολουθεί να συνδέεται ιστορικά με αυτά και συνεπώς είναι αρμόδια να συζητήσει με τον Έλληνα πρωθυπουργό, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ήταν «πρόσφατη η απόφαση της Ουνέσκο που αναφέρει ότι η διεκδίκηση έργων που ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομία μιας χώρας, είναι ζήτημα που εμπίπτει στις αρμοδιότητες διακυβερνητικής συνεννόησης και διαπραγμάτευσης».

Και όπως τόνισε ο κ. Κορρές, «σήμερα οι συνθήκες είναι ιδανικές επειδή, για πρώτη φορά, υπάρχει το Μουσείο της Ακρόπολης, που επιτρέπει τις ιδανικές συνθήκες επανένωσης των ξενιτεμένων Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο που γεννήθηκαν, όπου αποκτούν και το νόημα που τους αξίζει».

Η συνέντευξη του πρωθυπουργού στον Observer το 2019 περί “δανεισμού”
O πρωθυπουργός, στη συνέντευξη στον Observer, προτείνει «ως πρώτο βήμα» για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα να εκτεθούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στην Αθήνα με αφορμή το 2021.

«Η συγκυρία είναι εξαιρετική» τονίζει. Ταυτόχρονα, ο κ. Μητσοτάκης προτείνει να οργανωθεί στο Βρετανικό Μουσείο αρχαιολογική έκθεση με πολύ σημαντικά αντικείμενα τα οποία θα ταξιδέψουν για πρώτη φορά από την Ελλάδα στην Αγγλία. Πρόκειται για παρόμοια πρόταση με αυτή που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι ο πρωθυπουργός και έγινε δεκτή από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.

«Η επιθυμία και η φιλοδοξία μας είναι να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις, έτσι ώστε η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και με αυτό τον τρόπο να μεταδώσουμε το μήνυμα της σπουδαίας και καθοριστικής συμβολής της Ελλάδας, στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού», επισημαίνει ο κ. Μητσοτάκης. Σε αυτό το πλαίσιο και με δεδομένη τη σπουδαιότητα του 2021, θα προτείνω στον Μπόρις: Ώς μια πρώτη κίνηση, να σταλούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα, ως δάνειο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Από την πλευρά μας θα στείλουμε πολύ σημαντικά αντικείμενα, τα οποία δεν έχουν βγει ποτέ από τη χώρα μας, για να εκτεθούν στο Βρετανικό Μουσείο».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζει ότι η απαίτηση για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών παραμένει και μεταφέρει την εκτίμησή του ότι «θα είναι μια χαμένη μάχη» των Βρετανών η επιμονή να μην επιστραφούν. «Η απαίτησή μας για επιστροφή των Γλυπτών παραμένει ακέραια. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν μια χαμένη μάχη. Γιατί είναι μια χαμένη μάχη. Η πίεση θα αυξάνεται διαρκώς» επισημαίνει ο πρωθυπουργός.

Οι αντιδράσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, το 2019, σχετικά με τον δανεισμό των Γλυπτών
Τον πρώτο “λίθο” έριξε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος από την πρώτη στιγμή επεσήμανε πως το αίτημα αυτό ενδεχομένως να συνεπάγεται την αναγνώριση της ιδιοκτησίας των μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς η ηγεσία του έχει ως αρχή “δανείζουμε σε εκείνους που αναγνωρίζουν την ιδιοκτησία (των αντικειμένων)”. Ο τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρολιάκος, τόνισε ότι δεν μπορεί να γνώριζε για τους όρους περί ιδιοκτησίας ο κ. Μητσοτάκης, αφού το είχε επισημάνει ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Χάρτβιχ Φίσερ, σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» (26/1/19) και, τότε, είχε δώσει οργισμένη απάντηση η τ. υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά.

«Εάν ο πρωθυπουργός ήταν ενήμερος για την προϋπόθεση που θέτει το μουσείο, τότε η πράξη του συνιστά ενέργεια αχαρακτήριστη», αναφέρει ο τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και η κα. Ζορμπά τονίζει ότι η αναγνώριση της κυριότητά τους από τη χώρα μας, «ακυρώνει την οριστική επιστροφή τους». Μάλιστα, με δήλωσή της, κάνει λόγο για «αλλαγή της εθνικής στρατηγικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα», τονίζοντας ότι «στη σπουδή των θεαματικών κινήσεων φαίνεται πως τείνει να θυσιαστεί η μόνιμη επιστροφή των Γλυπτών και η επανένωση του μνημείου».

Γεννηματά/Φιάσκο η πρόταση Μητσοτάκη περί δανεισμού: Θέση στη διαμάχη πήρε και η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά, η οποία εξαπέλυσε επίθεση στον πρωθυπουργό με αφορμή τα όσα δήλωσε στον Observer.

«Τα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν μόνιμα στην Ελλάδα. Αυτό και μόνο αυτό διεκδικούμε. Από την Μελίνα έως σήμερα» τονίζει σε δήλωσή της η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά. «Ας το αντιληφθεί και ο κ. Μητσοτάκης ιδιαίτερα μετά το φιάσκο της πρότασής του περί δανεισμού» προσθέτει.

Φωτογραφία από την Lifo: Ο Boris Johnson, την εποχή που ήταν πρόεδρος της Oxford Union, με την Μελίνα Μερκούρη, τότε υπουργό Πολιτισμού (1986). Φωτ.: ELGIN JOHNSON/ Reuters

Με πληροφορίες από “Καθημερινή”, news247.gr, naftemboriki.gr, tvxs.gr

Αναδημοσίευση από libre.gr