Έρευνα για το 1821: Κολοκοτρώνης και Μπουμπουλίνα οι απόλυτοι ήρωες, Φιλική Εταιρεία και Ρωσία έσωσαν την Επανάσταση
Όπως αποδείχθηκε, οι Έλληνες εξακολουθούν να θεωρούν τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη αλλά και την Μπουμπουλίνα ως τους κεντρικούς ήρωες της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με μεγάλη διαφορά προτίμησης από τους υπόλοιπες πρωταγωνιστές της Επανάστασης, ακόμη και από τους «μπουρλοτιέρηδες» του ναυτικού αγώνα, όπως οι ναύαρχοι Κανάρης και Μιαούλης.
Από την έρευνα του ΚΕΦίΜ επιβεβαιώθηκε ότι περίπου 3 στους 4 Έλληνες πιστεύουν πως το λεγόμενο Κρυφό Σχολειό δεν ήταν μύθος, παρά τις περί του αντιθέτου αποδείξεις τις οποίες επικαλείται η σύγχρονη ιστοριογραφία.
Μοιρασμένοι είναι οι Έλληνες στο ερώτημα αν τα 200 χρόνια που ακολούθησαν το 1821 δικαίωσαν τις προσδοκίες των Επαναστατών, οι περισσότεροι όμως τοποθετούνται θετικά.
Πιο αναλυτικά, τα κύρια ευρήματα της δημοσκόπησης έχουν ως εξής:
- Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί κοινό τόπο αναφοράς, ο οποίος ενώνει όλους του Έλληνες. Ανεξαρτήτως δημογραφικών χαρακτηριστικών (φύλου, ηλικίας), μορφωτικού επιπέδου, ιδεολογικής τοποθέτησης, πολιτικής ταυτότητας, οι Έλληνες έχουν ενιαία εικόνα για τον χαρακτήρα της Επανάστασης. Τη θεωρούν κυρίως εθνική, με υψηλά ποσοστά να αναγνωρίζουν τα θρησκευτικά, φιλελεύθερα και κοινωνικά της χαρακτηριστικά.
- Οι 3 κυρίαρχες προσωπικότητες της Επανάστασης εξακολουθούν (σε σύγκριση με αντίστοιχη δημοσκόπηση του 2019) να είναι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (89,6%), ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (59,7%) και η Μπουμπουλίνα (29,7%). Σημαντικότερο γεγονός της επαναστατικής περιόδου αναδείχθηκε η μάχη στα Δερβενάκια το 1822 (15,8%), με την πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς (11,9%), τη ναυμαχία του Ναυαρίνου (11,1%) και την Έξοδο του Μεσολογγίου (10,2%), να ακολουθούν.
- Σε ό,τι αφορά στο ρόλο των ξένων δυνάμεων στην Επανάσταση, 4 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι η Ρωσία ήταν η χώρα που είχε τη θετικότερη συμβολή στο ελληνικό ζήτημα, ενώ διχασμένη είναι η κοινή γνώμη σχετικά με τον ρόλο που έπαιξαν τα δύο δάνεια από τη Μ. Βρετανία στην έκβαση της Επανάστασης.
- Φιλική Εταιρεία (93,8%), Φιλέλληνες (88,7%) και νησιώτες πλοιοκτήτες (85,5%) εμφανίζονται στις απαντήσεις ως οι 3 κοινωνικές ομάδες που έπαιξαν θετικό ρόλο στην έκβαση της Επανάστασης
Στη δική του τοποθέτηση ο Στάθης Καλύβας, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μέλος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι η αντίληψη των Ελλήνων για την Επανάσταση όπως αυτή προκύπτει από την έρευνα του ΚΕΦίΜ είναι ώριμη και «αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν λάβει κανείς υπόψη του πως οι απόψεις για το παρελθόν πάντοτε συμπλέκονται με το παρόν».
Τέλος, ο Διευθυντής Ερευνών του ΚΕΦίΜ, Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» Αριστείδης Χατζής σημείωσε: «Βλέπω με ικανοποίηση ότι οι Ελληνίδες και οι Έλληνες διακρίνουν πλέον τη φιλελεύθερη διάσταση της Επανάστασης, έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για πρόσωπα και γεγονότα, και διαμορφώνουν αργά αλλά σταθερά μια περισσότερο επεξεργασμένη εικόνα για την περίοδο»