Η Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά εγκαινίασε την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025, στις 19:30, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά (Φίλωνος 29), την έκθεση «Ο Αρχιτέκτων Ιωάννης Λαζαρίμος», με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στον Υδραίο Ιωάννη Λαζαρίμο, Αρχιτέκτονα και Δημοτικό Μηχανικό, ο οποίος με το όραμα και το έργο του σφράγισε την πολεοδομική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του Πειραιά στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Μέσα από πρωτότυπα σχέδια, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό παρουσιάζεται η συμβολή του στη δημιουργία δημοσίων κτιρίων, ναών, σχολείων και κοινωνικών υποδομών, με κορυφαίο επίτευγμα το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, που φέτος γιορτάζει τα 130 χρόνια από τα εγκαίνιά του.
Κεντρική ομιλήτρια της τελετής εγκαινίων ήταν η Αμαλία Ανδρουλιδάκη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων & Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η διάρκεια της έκθεσης είναι από 17 Οκτωβρίου 2025 έως 25 Ιανουαρίου 2026. Στο πλαίσιό της θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις και ομιλίες, σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου.
Ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης, δήλωσε:
«Ο Ιωάννης Λαζαρίμος, ως Δημοτικός Αρχιτέκτονας, άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην πολεοδομική οργάνωση, την τεχνική υποδομή και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της πόλης. Σημαντικές υποδομές που κατασκευάζονται στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα φέρουν την υπογραφή του, όπως οι ναοί των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου Νικολάου, το Ζάννειο Ορφανοτροφείο, το Α’ Γυμνάσιο, το Β΄ Παρθεναγωγείο, το Νεκροταφείο της Ανάστασης, το κτίριο των Βούρλων, είναι μερικά μόνο από τα σημαντικότερα έργα του. Η έκθεση αυτή αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που πέρασαν από την πόλη μας και ανέδειξε ζητήματα αισθητικής, λειτουργικότητας και δημοσίου συμφέροντος».
Ο Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Πολιτισμού Γιάννης Χατζηαλέξης, σημείωσε:
«Στο πλαίσιο του εορτασμού των 130 χρόνων από τα εγκαίνια του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, τιμούμε την παρακαταθήκη του αρχιτέκτονα Ιωάννη Λαζαρίμου, μιας προσωπικότητας που καθόρισε τη φυσιογνωμία της πόλης μας. Η έκθεση αναδεικνύει το πολυσχιδές έργο του και τις παρεμβάσεις του σε καίριες υποδομές, όπως ο λιμένας Αλών, που συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό του Πειραιά. Ο Λαζαρίμος υπήρξε ο άνθρωπος που σχεδίασε τον νεοκλασικό Πειραιά με υψηλό αίσθημα ευθύνης, όραμα και πολύτιμη εμπειρία».
Η Διευθύντρια Πολιτισμού, Ευαγγελία Μπαφούνη, επεσήμανε:
«Η έκθεση για τον Ιωάννη Λαζαρίμο αποτελεί φόρο τιμής σε έναν πρωτοπόρο αρχιτέκτονα, που με το έργο του διαμόρφωσε τον Πειραιά της νεωτερικότητας. Είναι καθήκον μας να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη και την προσφορά του. Ο Λαζαρίμος δεν υπήρξε μόνο σχεδιαστής έργων, αλλά και οραματιστής που συνέδεσε την τεχνική με την κοινωνική διάσταση της αρχιτεκτονικής, αφήνοντας μια πολύπλευρη κληρονομιά που επιχειρεί να αναδείξει η έκθεση».
Πρόγραμμα Ξεναγήσεων & Ομιλιών
Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Εγκαίνια έκθεσης «Ο Αρχιτέκτων Ιωάννης Λαζαρίμος»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Ομιλήτρια: Αμαλία Ανδρουλιδάκη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός – Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων & Τεχνικών Έργων, Υπουργείο Πολιτισμού.
**
Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025 | Ώρα: 18:00
Ιστορική ξενάγηση στο Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων
Τοποθεσία: Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας & Αγωγής
Σημείο συνάντησης: Ευαγγελιστρίας 11, Πειραιάς
Το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων, έργο του Ι. Λαζαρίμου, ανοίγει τις θύρες του στο κοινό. Μια ξενάγηση στην ιστορία ενός από τα κορυφαία Ιδρύματα της πόλης αλλά και ενός μοναδικού κτιρίου.
**
Υπεύθυνοι ξενάγησης: Σταματίνα Μαλικούτη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
Ευαγγελία Μπαφούνη, Δρ. Ιστορίας – Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά,
Φωτεινή Αγάθου, Ιστορικός
Μαζί τους και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος
**
Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ιστορική ξενάγηση στην έκθεση «Ο Αρχιτέκτων Ιωάννης Λαζαρίμος»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Ο Ι. Λαζαρίμος δεν δίστασε να έρθει αντιμέτωπος με τους κεραμοποιούς και τα προβλήματα που προξενούσε η επί δεκαετίες ανεξέλεγκτη λειτουργία των κεραμοποιείων στο Αλίπεδο, τα σημερινά Καμίνια.
Υπεύθυνοι ξενάγησης: Φωτεινή Αγάθου, Ιστορικός, Αντώνης Σαραντίδης, Ιστορικός, Ευαγγελία Μπαφούνη, Δρ. Ιστορίας – Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά
**
Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025 | Ώρα: 18:00
Ιστορική ξενάγηση στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου
Σημείο συνάντησης: Είσοδος Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του ναού του Αγίου Νικολάου στην Υδραϊκή Συνοικία υπήρξε από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον Ι. Λαζαρίμο. Το αποτέλεσμα ήταν ένας εντυπωσιακά όμορφος ναός. Μια περιήγηση στο τόπο και τον χρόνο.
Υπεύθυνοι ξενάγησης: Σταματίνα Μαλικούτη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Ευαγγελία Μπαφούνη, Δρ. Ιστορίας – Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά.
**
Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ομιλία: «Η αρχιτεκτονική αξία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Ο Ι. Λαζαρίμος σχεδίασε ένα καθαρό νεοκλασικό μεγάλων διαστάσεων θέατρο με μεγαλοπρεπή πρόσοψη, με ένα μνημειακό ιωνικό πρότυπο και με μια αίθουσα γαλλικού τύπου (πέταλο, με πολλά θεωρεία). Ήταν ο μοναδικός Δημοτικός Αρχιτέκτων στην Ελλάδα στον οποίο ανατέθηκε ένα τόσο μεγάλο έργο.
Ομιλήτρια: Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Ιστορικός Νεότερης Αρχιτεκτονικής, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
**
Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ομιλία – Ιστορική ξενάγηση: «Η πόλη πίσω από την πόλη: Η διαμόρφωση του Λιμένος Αλών και η εγκατάσταση των μηχανουργείων»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Η διαμόρφωση του Λιμένα Αλών, της Βρωμολίμνης ή Ζέας, ήταν ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που απασχόλησαν τον δήμο ήδη από τα πρώτα χρόνια δημιουργίας του. Οι αρχικές σκέψεις για την επίχωση του ευτυχώς δεν υλοποιήθηκαν. Ο Ιωάννης Λαζαρίμος σχεδίασε μια σειρά έργων που επέτρεψαν την εξυγίανσή του και την εγκατάσταση στην γύρω περιοχή των μηχανουργείων. Η πόλη πίσω από την πόλη.
Ομιλήτρια: Μαρία Μαυροειδή, Ιστορικός – Βιομηχανική Αρχαιολόγος
Υπεύθυνος ξενάγησης: Αντώνης Σαραντίδης, Ιστορικός
**
Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ιστορική ξενάγηση: «Το συνολικό έργο του Ιωάννη Λαζαρίμου»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Ποιος ήταν τελικά ο Ι. Λαζαρίμος και ποιο είναι το συνολικό του έργο? Η ξενάγηση φιλοδοξεί να είναι η απαρχή νέων προβληματισμών, προσεγγίσεων και μελετών για ένα από τους σημαντικότερους Αρχιτέκτονες που διαμόρφωσαν τις νεοκλασικές ελληνικές πόλεις.
Υπεύθυνοι ξενάγησης: Ευαγγελία Μπαφούνη, Δρ. Ιστορίας – Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά, Νίκος Μπελαβίλας, Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχ. ΕΜΠ, Σταματίνα Μαλικούτη, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
**
Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ομιλία: «Υδραίοι στον Πειραιά»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Οι Υδραίοι μαζί με τους Χίους είναι από τους πρώτους οικιστές του Δήμου Πειραιά μετά τη δημιουργία του το 1835. Εγκαθίστανται γύρω από τον σημερινό ναό του Αγίου Νικολάου στην περιοχή που ακόμη και σήμερα ονομάζεται Υδραϊκή Συνοικία. Η εγκατάσταση των Υδραίων στον Πειραιά, μέλος της κοινότητας των οποίων υπήρξε και ο Ι. Λαζαρίμος και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση και διοίκηση της πόλης υπήρξε καθοριστικός.
Ομιλητής: Γιάννης Μπαφούνης, Δρ. Ιστορίας
**
Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2025 | Ώρα: 19:30
Ομιλία: «Αρχιτέκτονες και μηχανικοί στον Πειραιά»
Τοποθεσία: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Μια ομιλία αφιερωμένη στους άγνωστους πρωταγωνιστές, αρχιτέκτονες και μηχανικούς, που διαμόρφωσαν τον νεοκλασικό Πειραιά.
Ομιλητής: Νικόλαος Σ. Ντόριζας, Αρχιτέκτων IUAV
Συντελεστές Έκθεσης
Διοργάνωση: Διεύθυνση Πολιτισμού Δήμου Πειραιά
Γενική Επιμέλεια: Ευαγγελία Μπαφούνη – Δρ. Ιστορίας-Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά
Επιστημονική Επιμέλεια: Νίκος Μπελαβίλας – Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, Ευαγγελία Μπαφούνη – Δρ Ιστορίας-Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά, Σταματίνα Μαλικούτη – Δρ Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
Επιστημονικοί Συνεργάτες: Φωτεινή Αγάθου – Ιστορικός, Αντώνης Σαραντίδης – Ιστορικός
Με τη συνεργασία της Ειρήνης Κωνσταντινοπούλου – Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά
Επιμέλεια Έκθεσης & Ανάπτυξη Πολυμεσικού Περιεχομένου: Κοινωνικοπολιτισμική εταιρεία πeripatos
Σχεδιασμός και υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος: Βασιλεία Παππά – Μουσειολόγος-Μουσειοπαιδαγωγός
Η έκθεση διοργανώνεται από τον Αναπτυξιακό Οργανισμό «ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΣΥΝ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά και χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΠ «Αττική 2021–2027» μέσω της Ο.Χ.Ε. Δήμου Πειραιά.
Ευχαριστίες προς το Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά, από το οποίο προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης με πρωτότυπα σχέδια του Ιωάννη Λαζαρίμου, φωτογραφικό υλικό και τεκμήρια. Ευχαριστίες επίσης στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ζάννειο Ορφανοτροφείο, τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου και το Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Φαλτάιτς για τα πορτρέτα, το φωτογραφικό υλικό και τα τεκμήρια που διέθεσαν.
Χορηγός Επικοινωνίας: Κανάλι Ένα
Οι δράσεις υλοποιούνται στο πλαίσιο της Πράξης «Καινοτόμες Πολιτιστικές και Αθλητικές Εκδηλώσεις και Δράσεις του Δήμου Πειραιά» του Προγράμματος «Αττική» ΕΣΠΑ 2021-2027.
Πληροφορίες
Εγκαίνια: Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025, 19:30
Διάρκεια: 17/10/2025 – 25/01/2026
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή, 10:00-14:00 & 17:00-20:00 · Σάββατο & Κυριακή, 10:00-14:00
Τόπος: Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Φίλωνος 29
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 21 4409 0152
Είσοδος ελεύθερη
