ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η κατάρα του σπιτιού του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη

Αναδημοσιεύουμε από την έντυπη έκδοση του Saronic Magazine, που είναι αφιερωμένη στην επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, το κείμενο του Στέφανου Μίλεση.

 

Το Μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα, η τιμή στον ένδοξο ναύαρχο και το άδοξο τέλος της… αγέρωχης πλην κακότυχης οικίας του.

 

Του Στέφανου Μίλεση

 

Η Ελληνική Πολιτεία, όταν το 1835 συστάθηκε η πόλη του Πειραιά, τίμησε με παραχώρηση γης τον ένδοξο ναύαρχο της Επανάστασης Ανδρέα Μιαούλη,που η μοίρα τον είχε φέρει στη θέση, ως Κυβερνήτη της φρεγάτας «Ελλάς», να βομβαρδίσει το Μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα στον Πειραιά, καθώς εντός αυτού είχαν ταμπουρωθεί Τουρκαλβανοί. Έμελλε ο ναύαρχος να αποκτήσει γη ακριβώς στο σημείο που κάποτε
είχε βομβαρδίσει ο ίδιος, μαζί με το πρώτο ατμόπλοιο που απέκτησε η Ελλάδα, το «Καρτερία» του Άστιγξ!
Ο Μιαούλης επιθυμούσε την εγκατάστασή του στον Πειραιά, καθώς, λόγω του βαθμού και της θέσης του, ήθελε να είναι κοντά στο κέντρο λήψης αποφάσεων (στην Αθήνα), αλλά και συγχρόνως να έχει κοντά του τους συμπατριώτες του Υδραίους, οι οποίοι την περίοδο εκείνη είχαν αρχίσει να εγκαθίστανται στον Πειραιά – μάλιστα, 500 εξ αυτών είχαν ήδη δημιουργήσει τη λεγομένη «Υδραίικη Συνοικία». Ο ήρωας, εξάλλου, είχε συνδεθεί με τον Πειραιά μέσω της συμμετοχής του στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωσή του. Η συγκεκριμένη όμως έκταση που του δόθηκε, τιμής ένεκεν, βρισκόταν μπροστά από την εκκλησία της αλλοτινής Μονής του Αγίου Σπυρίδωνα, με αποτέλεσμα ο «Άγιος», όπως έλεγαν, να μη βλέπει θάλασσα!

 

 

Αμετάπειστος ο Μιαούλης…
Οι Υδραίοι συμπολίτες του Μιαούλη στον Πειραιά και άλλοι συμπολεμιστές και πρώην καπεταναίοι σύντροφοί του, που πρόσεχαν πολύ αυτά τα ζητήματα, παρενέβησαν για να τον αποτρέψουν.Μπροστάρης στον αγώνα αποτροπής του ήταν ο ίδιος ο εργολάβος της κατασκευής της οικίας, παρά τα χρήματα που θα έχανε. Τον παρότρυνε, μάλιστα, να ανταλλάξει τη θέση που του έδωσαν με μία άλλη, εντός των ορίων της
Χιώτικης Συνοικίας. Ο Μιαούλης όμως, ως Υδραίος, δεν ήθελε καν να ακούσει μια τέτοια πρόταση!
«Ακούς εκεί» έλεγε «να προτρέπουν έναν Υδραίο να κατοικήσει σε Χιώτικη συνοικία!» Και, ενώ η κατασκευή ευρίσκετο στα θεμέλια, ο εργολάβος παραιτήθηκε, καθώς είπε ότι είδε στον ύπνο του τον άγιο Σπυρίδωνα, που του έλεγε: «Εσύ θέλεις να κλείσεις το δικό μου σπίτι, αλλά δεν θα προλάβεις γιατί θα πεθάνεις». Την εργασία ανέλαβε άλλος εργολάβος, ο οποίος όμως μόλις άρχισε τις εργασίες πέθανε!

 

Ήρθε και ο Λουδοβίκος…
Ακόμη και ο ίδιος ο Μιαούλης προβληματίστηκε τόσο πολύ, που για μια στιγμή οι φίλοι του πίστεψαν πως θα υπαναχωρούσε στην απόφασή του. Στην ομάδα πίεσης του ναυάρχου είχε φτάσει να ενταχθεί μέχρι και ο πατέρας του Όθωνα, ο Βαυαρός βασιλιάς Λουδοβίκος, ο οποίος, παρότι δεν πίστευε σε αυτά, είχε αρχίσει να ανησυχεί. Έτσι, δεν εξέφραζε απευθείας στον Μιαούλη τους φόβους του, αλλά του έλεγε να μην κτίσει εκεί, καθώς προέβλεπε την ανάπτυξη του Πειραιά ως κεντρικού λιμένα. Διαμήνυε διαρκώς στον Μιαούλη, μέσω Βαυαρών μηχανικών, πως ό,τι κτίσει ο ναύαρχος εκεί θα του το πάρει το λιμάνι!
Όταν ο υπασπιστής του Μιαούλη, ο Αργυρόπουλος, μετέφερε τα μηνύματα του βασιλιά Λουδοβίκου στους φίλους του ναυάρχου, εκείνοι ανταπαντούσαν πως, πριν από το λιμάνι, θα προλάβει να του το πάρει ο «Άγιος»!

 

 

Κακότυχος και ο δεύτερος εργολάβος…
Στο μεταξύ, τόσο το όνειρο του πρώτου εργολάβου, όσο και ο ξαφνικός θάνατος του δευτέρου, είχαν επηρεάσει τον Μιαούλη πολύ. Κάποια μέρα ο ναύαρχος βρήκε τους φίλους, που προσπαθούσαν να τον αποτρέψουν, συγκεντρωμένους σε ένα καφενείο και τους είπε τον ενδοιασμό του: «“Καλά, βρε αδελφέ” θα μου πει κάποια στιγμή ο Άγιος. “Τόση γη είχε ο Πειραιάς να φτιάξεις την οικία σου, την δική μου ήρθες
να πάρεις;”».
Ο υπασπιστής του, ο Αργυρόπουλος, όμως τους έπιασε την επόμενη ημέρα και τους είπε ότι οι φρικτές μάχες που είχε ζήσει ο Μιαούλης, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, του είχαν δημιουργήσει οράματα, να βλέπει καλόγηρους, μοναστήρια και άλλα τέτοια εξωφρενικά όνειρα. Την επομένη ακριβώς ο Αργυρόπουλος αρρώστησε βαριά και, μετά από τρεις ημέρες, πέθανε!

 

 

Έφυγε πρόωρα ο Μιαούλης…
Ενώ το Μέγαρο πλησίαζε στο τέλος του, ο Μιαούλης, ζωσμένος από τον φόβο ότι δεν θα προλάβει να μετακομίσει σε αυτό, αποφάσισε να το διακοσμήσει εξωτερικά, τοποθετώντας στην κορυφή του τις τουρκικές οβίδες που είχε ως λάφυρο από τη Ναυμαχία του Κάβου Γέροντα. Έλεγε πως, αν δεν προλάβει να μπει, τουλάχιστον να το δει τελειωμένο, με τις οβίδες στην κορυφή του, έστω και από μακριά. Και, ενώ αυτές τοποθετήθηκαν κατά τη θέληση του ναυάρχου, ο ίδιος δεν πρόλαβε ούτε να μπει στο σπίτι ούτε να δει τις βόμβες από μακριά, διότι πέθανε!
Άφησε την τελευταία του πνοή στις 11 Ιουνίου 1835 και θάφτηκε στη δεξιά είσοδο του λιμανιού του Πειραιά. Η οικία βέβαια ολοκληρώθηκε, παρά τον θάνατο του κτήτορά της. Λέγεται πως οι τουρκικές οβίδες παρέμεναν για αρκετό διάστημα να διακοσμούν το κτίριο, μέχρι που μια πυρκαγιά τις κατέρριψε κι αυτές στο οδόστρωμα, όπου διάφοροι διερχόμενοι ταξιδιώτες του λιμανιού τις λάμβαναν ως ενθύμιο και, αφού τις τοποθετούσαν στη μασχάλη, έτρεχαν για να προλάβουν να απομακρυνθούν, πριν τους σταματήσουν. Κανείς όμως ποτέ δεν έκανε προσπάθεια να τους σταματήσει, καθώς όλοι οι γείτονες γνώριζαν την ιστορία και ουδείς ήθελε να πάρει μαζί του κάτι προερχόμενο από αυτό το σπίτι. Μόνον οι ταξιδιώτες του λιμανιού, που δεν ήξεραν, τις λάμβαναν ως ενθύμιο.
Το Μέγαρο ήταν τόσο μεγάλο, ώστε κάλυψε τελείως τον μικρό ναΐσκο του παλαιού Μοναστηριού του Αγίου Σπυρίδωνα. Στάθηκε επίσης η αιτία, τα επόμενα χρόνια, ο νέος ναός που θα ανοικοδομούνταν στη θέση του παλαιού ναΐσκου να είναι σχετικά και αυτός μικρός, λόγω έλλειψης χώρου. Έτσι, ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, με το πέρασμα των ετών, αν και ο άγιος ήταν ο πολιούχος του Πειραιά, λόγω της στενότητας
χώρου, δεν έγινε Μητροπολιτικός Ναός του Πειραιά, αφού προτιμήθηκε να ανοικοδομηθεί μεταπολεμικά ο Ι.Ν. της Αγίας Τριάδας, που είχε άπλετο χώρο γύρω του.

 

Η… κατάρα του Αγίου
Στο μεταξύ, η οικία του Μιαούλη έφερνε κάθε φορά κακή τύχη σε όποιον έμενε εκεί ή την αξιοποιούσε επαγγελματικά, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί από τους Πειραιώτες πραγματικά ως «καταραμένη» από τον ίδιο τον άγιο Σπυρίδωνα. Για άλλους, που δεν πίστευαν ούτε σε κατάρες αλλά ούτε και σε θαύματα, ήταν απλώς τυχαίες συμπτώσεις. Το σπίτι, μετά τον θάνατο του Μιαούλη, περιήλθε στην ιδιοκτησία του Ανέστη Χατζόπουλου. ΟΧατζόπουλος, καθώς ήταν εύπορος, είχε διακοσμήσει το σπίτι με πολύτιμα έπιπλα και σπάνιες συλλογές, όπως πίνακες ζωγραφικής, ασημικά και πορσελάνες. Όταν το 1854 οι Γάλλοι εισέβαλαν στον Πειραιά, προκειμένου να τον αποκλείσουν και να πιέσουν την Ελλάδα να μη βγει στον πόλεμο στο πλευρό της Ρωσίας κατά της Τουρκίας, ο Γάλλος επικεφαλής, ναύαρχος Τινάν, επέλεξε για κατοικία του το σπίτι του Χατζόπουλου. Μαζί με αυτόν όμως εγκαταστάθηκε και το ναυαρχείο των Γάλλων.
Οι Γάλλοι αξιωματικοί, που καθημερινώς εισέρχονταν στην οικία, δεν τη σεβάστηκαν, με αποτέλεσμα να καταστραφούν οι πολύτιμες συλλογές και τα ακριβά έπιπλα του Χατζόπουλου.
Τα πολύτιμα ασημικά εκλάπησαν, ενώ οι πορσελάνες έσπασαν. Όσο διάστημα ο Τινάν έμενε εκεί, έβλεπε δίπλα στο σπίτι να υπάρχει μια εγκαταλειμμένη έκταση πρασίνου, την οποία αξιοποίησε βάζοντας τους άνδρες του να τη διαμορφώσουν σε όμορφο κήπο. Είναι ο γνωστός Τινάνειος Κήπος (δηλαδή ο Κήπος του Τινάν), που σώζεται μέχρι σήμερα στον Πειραιά.
Όμως, και η εγκατάσταση του Τινάν στην οικία αυτή δεν του έφερε τύχη, καθώς μεγάλη χολέρα χτύπησε τους Γάλλους. Πρώτα τους Γάλλους αξιωματικούς του Επιτελείου, οι οποίοι πρόχειρα θάφτηκαν σε έναν λόφο στον Πειραιά, που μέχρι σήμερα φέρει το τοπωνύμιο «Μνήμα του Γάλλου». Αμέσως μετά όλο το στράτευμα, που, αποδεκατισμένο, δημιούργησε ένα ξεχωριστό κοιμητήριο στο Φάληρο (σημερινό Νέο Φάληρο), πίσω περίπου από το σημερινό γήπεδο «Γ. Καραϊσκάκης», το οποίο υπήρχε πριν από κάποιες δεκαετίες και ήταν γνωστό ως «Γαλλικό Νεκροταφείο».

 

Οικία Χατζοπούλου…
Μετά την περίοδο του Τινάν, το Μέγαρο πλέον ήταν γνωστό ως οικία Χατζοπούλου και λιγότερο ως οικία Μιαούλη. Ακόμη δύο φορές καταστράφηκε από πυρκαγιά, οδηγώντας σε καταστροφή ισάριθμες ναυτικές εταιρείες! Όταν κτίστηκε εκ νέου μετά τη δεύτερη πυρκαγιά, που ήταν και η μεγαλύτερη, δεν επρόκειτο για το αρχικό Μέγαρο του Μιαούλη, που διέθετε αρχιτεκτονική αξία, αλλά ήταν κάτι πολύ υποδεέστερο, κάτι
που δεν δέσποζε πλέον με την παρουσία του στο λιμάνι. Ήταν απλώς ένα ακόμη κτίριο. Κάποια στιγμή, και παρότι υπήρχαν αντιρρήσεις, σε αυτό μετέφερε τα γραφεία της και η Παλαιά Ατμοπλοΐα Σύρου.
Την εποχή που η Ατμοπλοΐα Σύρου επέλεξε το πρώην Μέγαρο Μιαούλη για έδρα της, η οικονομική της κατάσταση ήταν ανθηρή και τα κέρδη της μεγάλα. Από τη στιγμή όμως που εγκαταστάθηκε στο ισόγειο του κτιρίου, διάφορα απρόοπτα άρχισαν να συμβαίνουν, που οδήγησαν σταδιακά την εταιρεία σε πτώχευση.
Αλλά και οποιαδήποτε άλλη ναυτιλιακή ή ασφαλιστική εταιρεία, όταν έμπαινε στον συγκεκριμένο χώρο, ή πτώχευε ή έκλεινε ή καταστρεφόταν από πυρκαγιά. Και τα φυσικά πρόσωπα που την ενοικίαζαν όμως δεν είχαν καλύτερη τύχη. Ο γνωστός στρατηγός Χατζηανέστης, όταν επέλεξε να μείνει εκεί, θεωρήθηκε ως ένας από τους έξι υπαίτιους της Καταστροφής του 1922 και εκτελέστηκε στο Γουδί! Κατά την περίοδο της Κατοχής επέλεξε να μένει εκεί ο Γιώργος Πειρουνάκης. Ο γνωστός αυτός κατοχικός υφυπουργός εκτελέστηκε ως συνεργάτης των Γερμανών! Το οίκημα αυτό κατεδαφίστηκε τελικώς το 1969.

 

Μια μαυροφορεμένη φιγούρα…
Η οικία Μιαούλη απαθανατίστηκε από τον μεγάλο ζωγράφο Κωνσταντίνο Βολανάκη, που ζούσε στον Πειραιά. Λέγεται μάλιστα πως, αν παρατηρήσει κάποιος προσεκτικά το συγκεκριμένο έργο, θα δει ότι αριστερά της οικίας απεικονίζεται μια παράξενη μαυροφορεμένη μορφή. Κάποιοι λένε ότι η μαυροφορεμένη φιγούρα του πίνακα είναι ο ίδιος ο Βολανάκης, που αναπαριστά τον εαυτό του. Άλλοι όμως λένε πως ο ζωγράφος «δείχνει» στον προσεκτικό παρατηρητή και φιλίστορα τον μαυροφορεμένο Άγιο, καθώς η ιστορία
του Αγίου Σπυρίδωνα και της οικίας Μιαούλη ήταν γνωστή στον μεγάλο αυτό θαλασσογράφο, όπως είναι και σε πολλούς άλλους Πειραιώτες. Άλλωστε, όλη η παραλιακή οδός προ της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα έφερε και φέρει έως σήμερα το όνομά του. Είναι η γνωστή σε όλους ως «Ακτή Μιαούλη»!
Σήμερα, στη θέση που κάποτε κυριαρχούσε το σπίτι του Μιαούλη βρίσκεται η προτομή του μεγάλου ναυμάχου της Επανάστασης.

Διαβάστε επίσης

Στον Πειραιά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τον ΕπιτάφιοΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην Αγία Τριάδα για τον Επιτάφιο της Μεγάλης Παρασκευής Πρωτοφανής τιμή για την πόλη του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας αποτελεί η επιλογή της Προέδρο...

Ο Δήμος Πειραιά προσέφερε παιχνίδια στις πολύτεκνες οικογένειες της Ιεράς Μητροπόλεως ΠειραιώςΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

Παιχνίδια για τα παιδιά πολύτεκνων οικογενειών που υποστηρίζονται από την Μητρόπολη Πειραιώς παρέδωσε το πρωί της Μ. Πέμπτης στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο Αντιδήμα...

Δήμος Πειραιά: Πασχαλινό τραπέζι για τις πλέον ευπαθείς ομάδες της πόληςΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Είδη για το οικογενειακό πασχαλινό τραπέζι (αμνοερίφια και πατάτες) στα πλέον επιβαρυμμένα νοικοκυριά, αυτά των πολύτεκνων - τρίτεκνων και μονογονεϊκών οικογενειών του Δήμου Πειρ...

Στο Λιμάνι του Πειραιά ο Γιάννης Πλακιωτάκης: Λίγο ακόμη υπομονή για να κερδίσουμε πάλι τη ζωή μαςΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Το Λιμάνι του Πειραιά και το Blue Star Patmos επισκέφθηκε ο  Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης,  συνοδευόμενος από τον  Υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησ...

Θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην ΕλευσίναΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Στη συνεδρίαση του 2ου Συμβουλίου Χρηστών Λιμένα Θέματα προστασίας θαλάσσιου περιβάλλοντος απασχόλησαν το  Συμβούλιο Χρηστών Λιμένα Ελευσίνας,  κατά την δεύτερη συνεδρίαση του έτ...

 Μαγιάτικες, καλλιτεχνικές συναντήσεις στο Δημοτικό Θέατρο ΠειραιάΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά συνεχίζει τις διαδικτυακές προβολές στο www.dithepi.gr, φέρνοντας την τέχνη στο σαλόνι μας. Από 5 Μαΐου έως 30 Μαΐου, μπορούμε να βρούμε κάτι που μας αφο...

Πάσχα: Στο 80% οι πληρότητα στην "Αθηναϊκή Ριβιέρα"-Τιμές από 80 ευρώ για μονοκατοικία έως 1.200 ευρώ για βίλα με πισίνα ΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Το οριστικό «φρένο» στο «Πάσχα στο χωριό» έχει ήδη αλλάξει τα σχέδια των κατοίκων, κυρίως εκείνων που ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα, στρέφοντας πλέον το ενδιαφέρον τους για σύντο...

Πλοίο από τη Βραζιλία με ναρκωτικά «πιάστηκε» στους Αγίους ΘεοδώρουςΠΕΙΡΑΙΑΣ - NOTIA

  Είχε έρθει από τη Βραζιλία - Ο έλεγχος ξεκίνησε αμέσως μόλις έδεσε στους Αγίους Θεοδώρους   Ένα πλοίο το οποίο μετέφερε σόγια από την Βραζιλία στην  Κορινθία  έκρυβε και  50 κιλά...