Πειραιάς: Χριστούγεννα μέχρι χθες.
Τα Χριστούγεννα στην Αθήνα των προηγούμενων δεκαετιών συνδύαζαν τα στολίδια και τους ήχους της Δυτικής Ευρώπης με τα πατροπαράδοτα έθιμα της επαρχίας, που οι νέοι κάτοικοι της πρωτεύουσας είχαν φέρει από τα χωριά και τις πόλεις τους, που δεν ήθελαν να τα ξεχάσουν.
Η εικόνα της Χριστουγεννιάτικης Αθήνας καθοριζόταν από τις στολισμένες βιτρίνες των μεγάλων πολυκαταστημάτων του κέντρου. Πρωταγωνιστικό και ανταγωνιστικό ρόλο οι βιτρίνες του «Μινιόν» και του «Λαμπρόπουλου», πώλος έλξης για μικρούς και μεγάλους. Οι στολισμένοι δρόμοι, οι μεγάλες φιγούρες σε υπαίθριες φάτνες, τα καινούργια ευρωπαϊκά παιχνίδια για τα παιδιά και οι καμπίνες των τροχονόμων στις διασταυρώσεις των μεγάλων λεωφόρων που πλαισιώνονταν από κουτιά δώρων.
Εορταστικές εκδηλώσεις από Υπουργεία, Δημόσιους Οργανισμούς, Τράπεζες για τα παιδιά των εργαζομένων. Η ιδέα του δώρου κυριαρχούσε παντού και τα καταστήματα συναγωνίζονταν σε ιλουστρασιόν περιτυλίγματα και προσφορές.
Η μορφή του κόκκινου υπέρ-φουσκωμένου Αι – Βασίλη παντού να τον πλαισιώνουν ελαφάκια και τάρανδοι. Οι βιτρίνες των μεγάλων ζαχαροπλαστείων να ανταγωνίζονται ποιο θα φτιάξει την ψηλότερη πυραμίδα από μελομακάρονα και κουραμπιέδες.
Τα μικρά παιδιά να κτυπούν από τα χαράματα τις πόρτες για τα κάλαντα ή να σκαρφαλώνουν ακόμα στα παλιά τρόλεϊ και στα ξύλινα βαγόνια του ηλεκτρικού.
Το χριστουγεννιάτικο φαγητό ψηνόταν στο φούρνο της γειτονιάς και οι υπάλληλοι της καθαριότητας του Δήμου αχάραγα κτυπούσαν κι εκείνοι τις πόρτες για το δικό τους δώρο. Ήταν το Χριστουγεννιάτικο δώρο που πλήρωνες αδιαμαρτύρητα παντού, στο ταξί, στον κουρέα, στον ταχυδρόμο. Και ενώ κάποιοι είχαν επιβάλει με τον τρόπο τους το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δώρου στο Δημόσιο ο 13ος μισθός έφερνε την άνεση των δώρων στο σπίτι και την αγορά αντικειμένων – κυρίως ηλεκτρικών συσκευών- που η οικογένεια περίμενε όλο το χρόνο.
Στα σπίτια λίγες μέρες πριν την εορτή πράσινα δέντρα στολίζονταν με απίστευτα vintage στολίδια και λαμπιόνια σε σχήμα κεριού ή σταλακτίκτη, ενώ τα κλαδιά βάραιναν από τούφες μπαμπακιού που εκτελούσε χρέη χιονιού. Στη βάση του δέντρου χάρτινες φάτνες με όλα τα πρόσωπα σε απαρτία, καθώς και τα ζώα που θα θέρμαιναν το νεογέννητο μωρό. Δέντρα στολισμένα με μοναδικό μεράκι και αφοσίωση που τοποθετούνταν πάντα κοντά στο παράθυρο ώστε να φαίνεται από το δρόμο.
Και όσο οι ημέρες προχωρούσαν προς την Πρωτοχρονιά όλο και τροφοδοτούσαν την ελπίδα για να κερδίσει κάποιος το Λαχείο των Συντακτών.
Τα Χριστούγεννα των δεκαετιών του ’60, του ’70 άντε και λίγο του ’80 είχαν πολύ ζάχαρη άχνη, χριστουγεννιάτικους σκοπούς άρτι αφιχθέντες από την εσπερία με εγχώριους αστέρες του πενταγράμματος να τους ερμηνεύουν με περισσή γλυκύτητα. Μελομακάρονα και κουραμπιέδες χωρίς σοκολάτα και τσουρέκια σπιτικά.
Παντού κυριαρχούσε η χαρά της γιορτής. Άνθρωποι καλοντυμένοι να σεργιανούν στην Αγορά της οδού Αθηνάς για την αγορά μιας οικονομικής γαλοπούλας, να ρίχνουν ματιές στις βιτρίνες των μεγάλων καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης, Από την άλλη πλευρά καλοντυμένες κυρίες να κρατούν τσάντες και τους συζύγους να κουβαλούν αδιαμαρτύρητα τα κουτιά με τα ψώνια.
Ήταν οι εποχές που οι άνθρωποι έστελναν κάρτες, τηλεφωνούσαν σε ξεχασμένους συγγενείς και φίλους. Ήταν η εποχή πριν τα μηνύματα, τα sms και των emails. Όλα πιο ανθρώπινα, πιο ζωντανά, πιο ζεστά.
Και σαν έπεφτε η νύχτα, η στολισμένη πόλη καλούσε σε γιορτή. Παντού λαμπιόνια να αναβοσβήνουν και ρεκλάμες να διαφημίζουν προϊόντα σε τιμές αποκλειστικά χριστουγεννιάτικες.
Τα Χριστούγεννα στη μεγάλη πόλη επέβαλαν και μια θεατρική έξοδο. Οι παραστάσεις στα κεντρικά θέατρα της Ιπποκράτους, της Αμερικής, της Πανεπιστημίου με τα μεγάλα εμπορικά ονόματα του θεάματος να συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των θεατών.
Όλα έμοιαζαν λαμπερά αλλά διατηρούσαν τον οικογενειακό χαρακτήρα της εορτής, πριν ακόμα κι αυτή μπολιαστεί από το έθιμο του ρεβεγιόν ή των διακοπών σε ακριβά σαλέ και resorts.
Τα Χριστούγεννα στην πόλη είχαν τη δική τους αίγλη. Το δικό τους διάκοσμο. Τη ξεχωριστή τους λάμψη. Αψευδής μάρτυρας οι παλιές έγχρωμες φωτογραφίες από την Πατησιών ή την Πανεπιστημίου, οι προσόψεις των μεγάλων εμπορικών καταστημάτων, οι διαφημίσεις της εποχής.
Εκείνα τα Χριστούγεννα μπορεί να ήταν πιο εσωστρεφή, πιο σπιτικά, πιο οικογενειακά. Σιγά – σιγά όμως παρέδωσαν τη σκυτάλη σε γιορτές πιο χλιδάτες και μοντέρνες με αρκετή εξωστρέφεια και πολύ μοναξιά. Με ταξίδια σε εξωτικά νησιά του Ειρηνικού και επιδρομές στην Αράχωβα και στα Τρία – Πέντε Πηγάδια. Χριστούγεννα με διακοποδάνεια, με γεύσεις γκουρμέ και αρκετή σαμπάνια.
Όλα αυτά μέχρι χθες!!!
Ο κορονοϊός ήρθε και σάρωσε όλους τους τύπους εορτασμού και μας ανάγκασε να σκεφτούμε, να αξιολογήσουμε και να εκτιμήσουμε το λίγο, το απαραίτητο, το απόλυτα αναγκαίο. Και κυρίως την αξία της συντροφιάς και της οικογένειας.
