Σαν σήμερα η Μάχη της Ηλεκτρικής (βίντεο)
Η μάχη της Ηλεκτρικής, η οποία διαδραματίστηκε - σαν σήμερα - στις 13 Οκτωβρίου 1944, ήταν ένοπλη σύγκρουση στα πλαίσια προστασίας των υποδομών της πρωτεύουσας από τους υποχωρούντες Γερμανούς κατακτητές.
Από την πλευρά των Ελλήνων, πολέμησαν οι αντιστασιακές οργανώσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ,με την υποστήριξη ένοπλων πολιτών και εργατών.
Τη νύχτα της 11 Οκτωβρίου 1944 δυνάμεις του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ αχρήστευσαν τρία φρεάτια υπομόνευσης με εκρηκτικά που είχαν στόχο την ανατίναξη του λιμανιού του Πειραιά.
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι 60 Γερμανοί φρουροί του εργοστασίου της Ηλεκτρικής προχώρησαν σε διαπραγματεύσεις με στελέχη του ΕΛΑΣ και την εργοστασιακή επιτροπή του ΕΑΜ. Η συμφωνία ήταν να μη πραγματοποιηθεί επίθεση του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών, με αντάλλαγμα τη μη καταστροφή των υποδομών του εργοστασίου καθώς και την απελευθέρωση των εγκλωβισμένων Ελλήνων εργατών από τους υποχωρούντες Γερμανούς. Οι Γερμανοί φρουροί όντως υποχώρησαν χωρίς να χτυπηθούν και ο ΕΛΑΣ ανέπτυξε φρουρά γύρω από το εργοστάσιο. Όμως την επομένη μέρα οι Γερμανοί κατέστρεψαν εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων της Shell στο Πέραμα ενώ η φρουρά των 60 Γερμανών της Ηλεκτρικής επέστρεφε για να καταστρέψει το εργοστάσιο. 4 Λόχοι του Ι/6 Τάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά κινήθηκαν εναντίον των Γερμανών ενώ ομάδες ένοπλων πολιτών του ΕΑΜ έκοβαν τηλεφωνικούς στύλους. Σε βοήθεια των μαχητών του ΕΛΑΣ ήρθαν οπλισμένοι εργάτες του εργοστασίου της Ηλεκτρικής υπό τον μηχανικό υπηρεσίας Βενιζέλο Αποστολίδη. Οι Γερμανοί εγκλωβίστηκαν σε κλοιό έξω από το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής. Ομάδα αστυφυλάκων υπό τον ταξίαρχο Παυσανία Κατσώτα κινήθηκε προς το Κερατσίνι προς βοήθεια των Ελλήνων αντιστασιακών, ενώ και το ΙΙ/6 Τάγμα Κοκκινιάς του ΕΛΑΣ κάλυπτε τα νώτα των αμυνομένων στη περιοχή μεταξύ Νίκαιας και Αιγάλεω.
Μετά από πέντε ώρες μάχης οι Γερμανοί νικήθηκαν, με απώλειες 11 νεκρούς, 21 τραυματίες και 24 αιχμαλώτους. Χάρη στη μάχη σώθηκε ο ηλεκτροφωτισμός της πρωτεύουσας. Ο ταξίαρχος Κατσώτας καθώς και οι Βρετανοί εξέφρασαν την ευαρέσκειά τους στη διοίκηση του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Την επομένη ημέρα έγιναν οι κηδείες των μαχητών, με πάνδημη συμμετοχή. Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι παραδόθηκαν στους Βρετανούς μετά από μερικές μέρες. Το σχέδιο της μάχης είχε εκπονηθεί από τη διοίκηση του 6ου ανεξάρτητου Συντάγματος Πειραιά υπό τον καπετάνιο Νίκανδρο Κεπέση και τον στρατιωτικό διοικητή ταγματάρχη Σωτήρη Κύβελλο.
Μεταξύ άλλων στη μάχη της Ηλεκτρικής πήρε μέρος ως μέλος του ΕΛΑΣ και υπάλληλος της εταιρίας, ο πατέρας του Θανάση Βέγγου, Βασίλης Βέγγος.
Έλληνες νεκροί στη μάχη της Ηλεκτρικής
Αντώνης Καλαποθάκος (γραμματέας της εργοστασιακής οργάνωσης του ΕΑΜ) , Νέστορας Γεωργιάδης (εργάτης της Ηλεκτρικής), Δημήτρης Μαργαρώνης, Ιωάννης Ηλιόπουλος, Παναγιώτης Κοσμίδης, Γρηγόρης Μεγγίσογλου, Συρίγος Παπάζογλου, Γιώργος Γκιόρδας, Ανδρέας Κουνούπας, Παναγιώτης Μαυρομμάτης, Ακρίτας Τοροσιάδης.
Ο Δήμος Κερατσινίου για να τιμήσει τους πεσόντες και τους αγωνιστές ανέγειρε μνημείο στον χώρο του εργοστασίου ενώ κάθε χρόνο πραγματοποιείται κατάθεση στεφάνου από τις τοπικές αρχές και από τους συλλόγους αντιστασιακών.
