Οκτώ χρόνια από το θάνατο του Θανάση Βέγγου...
Με αφορμή τη συμπλήρωση οκτώ χρόνων από την απώλεια του Θανάση Βέγγου, το SM δημοσιεύει μια συγκινητική φωτογραφία του Μπ. Κανατσίδη, από το 2008, όπου ο Θανάσης Βέγγος κλαίει στην αγκαλία του Νίκου Κούνδουρου.
Μοναχοπαίδι οικογένειας βιοπαλαιστών, ο Θανάσης Βέγγος, γεννήθηκε στις 29 του Μάη 1927 στο Νέο Φάληρο. Ο πατέρας του, ο Βασίλης Βέγγος, ήταν τεχνικός στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος “Ηλεκτρική”, στον Πειραιά και οργανωμένος στην Αντίσταση. Συμμετείχε ως ΕΛΑΣίτης στη Μάχη της Ηλεκτρικής, με το τμήμα του ΕΛΑΣ που απέτρεψε την ανατίναξη του εργοστασίου από τους Γερμανούς. Για ανταμοιβή το επίσημο κράτος τον απέλυσε από τη δουλειά του ως κομμουνιστή…
Πολλές δεκαετίες αργότερα, στις 6 Οκτωβρίου 2008, σε τελετή στον πολιτιστικό χώρο του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος “Ηλεκτρική”, όπου έδωσε τη μάχη ο πατέρας του, ανακοινώνεται ότι η πλατεία Ευαγγελισμού στο Φάληρο, μετονομάζεται σε πλατεία Θανάση Βέγγου.
Μετά την κατοχή, ακολουθούν μέρες ακόμα πιο δύσκολες για την οικογένεια του Βασίλη Βέγγου. Ο μικρός Θανάσης ρίχνεται στη βιοπάλη για να βοηθήσει κάνοντας διάφορες δουλειές, μέχρι που κατατάσσεται στο στρατό. «Χαρακτηρισμένος» λόγω του πατέρα του και έχοντας συμμετοχή ο ίδιος στην ΕΠΟΝ στα χρόνια της Κατοχής, υπηρετεί τη θητεία του ως κρατούμενος στο κολαστήριο της Μακρονήσου.
"Έφεραν τον Θανάση Βέγγο στη Μακρόνησο τον Μάρτη του 1949. Ήταν νευρικός, αεικίνητος, αγχώδης με όλα. Ήταν όμως και καρτερικός και βοηθούσε. Το λιγότερο που φοβήθηκε ήταν η Μακρόνησος. Πιο πολύ φοβόταν τη σκόνη, όχι τα μικρόβια. Στα μακαρόνια μέσα έκοβε ένα κρεμμύδι κι έτρωγε ό,τι περίσσευε από την καραβάνα του άλλου χωρίς να σιχαίνεται. Αλλά δεν μπορούσε να ανεχτεί τη σκόνη. Και την αταξία. Έτυχε να κοιμόμαστε στο ίδιο τσαντίρι. Το καλοκαίρι έκανε αφόρητη ζέστη, οι σκηνές πύρωναν κι έτσι ανεβάζαμε τα πλαϊνά παραπέτα να μπει λίγος αέρας. Μαζί με τον αέρα όμως έμπαινε και σκόνη. Ο Θανάσης δεν μπορούσε να την υποφέρει. Μόλις γλαρώναμε, πήγαινε και τα ‘κλεινε.
(…)Ο Βέγγος ήταν όπως είναι και τώρα. Μανιώδης με την καθαριότητα, δεν είχαμε νερό να πιούμε κι αυτός κοίταζε πώς να ξεσκονίσει και να γυρίσει τις τσέπες του ανάποδα μην έχουν μέσα χνούδι. Εννοείται τσέπες αμεταχείριστες, παρθένες, γιατί δεν είχαμε δα να βάλουμε κάτι μέσα. Όταν ήρθε ο Θανάσης, ο Γιάννης Γκούμας μου είπε πως είχε έρθει ένα γειτονάκι του που είχε μεγάλη πλάκα. Πρόσθεσε ακόμα ότι ο Θανάσης ήθελε να γίνει ηθοποιός και πως έπρεπε να του βρίσκουμε ψωμί γιατί δεν χόρταινε με τίποτα. Κι έτσι ό,τι περίσσευε από του καθενός την κουραμάνα το δίναμε στον Βέγγο. Ο οποίος ήταν όπως και τώρα αεικίνητος, πρωταθλητής ανώμαλου δρόμου στη Μακρόνησο, έκανε το νησί πάνω κάτω τρέχοντας. Δεν κάπνιζε κιόλας όπως οι περισσότεροι από μας."
Χρήστου Σιάφκου “Τάσος Ζωγράφος – Σκηνικό ζωής – Βιογραφία”, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2009.
Στη Μακρόνησο ο Θανάσης Βέγγος γνωρίζεται με τον επίσης εξόριστο Νίκο Κούνδουρο. Μεταξύ τους αναπτύσσεται βαθιά φιλία. Εκεί, με τη συμμετοχή του επίσης εξόριστου φίλου τους σκηνογράφου Τάσου Ζωγράφου στήνουν μικρές θεατρικές παραστάσεις για τους συναδέλφους τους και καταστρώνουν σχέδια για το μέλλον. Ο Κούνδουρος σχεδίαζε να γυρίσει μια ταινία για τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη και προόριζε τον Θανάση Βέγγο για έναν ρόλο. Στη συνέχεια τα σχέδιά του για την ταινία θα αλλάξουν, μα όχι και η πίστη του στο ταλέντο του φίλου του.
Στην τελετή του 2008 στο εργοστάσιο της ηλεκτρικής, τραβήχτηκε η παραπάνω φωτογραφία.
Στην αγκαλιά του Νίκου Κούνδουρου κλαίει με λυγμούς ο Θανάσης Βέγγος.
«Σ’ εσένα τα χρωστάω όλα» του ψιθύρισε ο Θανάσης Βέγγος με φωνή «τσακισμένη» από συγκίνηση.
Φωτογραφία: Μπάμπης Κανατσίδης
Πληροφορίες από το κείμενο του Νίκου Πουρναρά από το katiousa.gr
