Ας ξανακοιτάξουμε το «μοντέλο» των Σπετσών - Άρθρο του Κώστα Αργυρού
Οι καραβιές των Αγγλων της δεκαετίας του '80, που ξεκινούσαν να πίνουν πριν καλά καλά πατήσουν το πόδι τους στο νησί ήταν τελικά ένα σωτήριο μάθημα για την «Πιτυούσα», που απελευθερώθηκε γρήγορα από τη λογική της κυριαρχίας της τουριστικής ποσότητας
Άρθρο του Κώστα Αργυρού
Ήμουν παιδί, όταν άκουγα στο περιβάλλον μου να επαινούν κάποιοι τη Μελίνα, επειδή είχε προωθήσει νόμο που απαγόρευε να χτιστούν στις Σπέτσες, όπως και σε άλλα νησιά κουτιά από τσιμέντο, σπίτια χωρίς την παραδοσιακή στέγη και να συμφωνούν όλοι ότι αυτό θα έσωζε την εικόνα του νησιού. Πρέπει να ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '80, αν και στη Ντάπια είχαν προλάβει να σηκωθούν ήδη δύο ξενοδοχεία «πολυκατοικίες», που ακόμα αποτελούν παραφωνία στην εικόνα, που αντικρύζει όποιος φτάνει στο λιμάνι για πρώτη φορά. Ευτυχώς υπάρχουν οι ασπράμαυρες παλιές φωτογραφίες που πωλούνται στα μαγαζάκια τριγύρω και σου θυμίζουν πώς θα ήταν ακόμα η Ντάπια αν...
Ήταν την ίδια εποχή πάλι, που άκουσα να συζητιέται ότι για κάποιους Βρετανούς ανέργους της εποχής της παντοδυναμίας της Θάτσερ κατέληγε πιο οικονομικό να περάσουν ένα μήνα διακοπών με «πακέτο» στις Σπέτσες «επενδύοντας» το επίδομα ανεργίας από το να κάθονται στην βροχερή τους πατρίδα και να μοιρολογούν.
Εκείνα τα χρόνια οι αφίξεις των τουριστών έμοιαζαν με «απόβαση σε συνέχειες». Στον Άγιο Μάμμα οι Αγγλοι μαζεύονταν από νωρίς στο μικρό χώρο που πρόσφερε το «τρίγωνο» ανάμεσα στον Κλήμη και στο περίπτερο του Στέλιου και άρχισαν να παίζουν κάτι μεταξύ μπάλας και ράγκμπυ, μεθυσμένοι από νωρίς το απόγευμα μέσα στο λιοπύρι. Αργότερα θα συνέχιζαν να απολαμβάνουν το φτηνό αλκοόλ, καμια φορά έστηναν και κανένα καβγά με ντόπιους γόηδες στη «Disco Dolphins» για τα μάτια (ίσως και κάτι παραπάνω) μιας παραζαλισμένης από το αμφιβόλου προέλευσης αλκοόλ Αγγλιδούλας. Και μερικές φορές ακούγαμε για κάποιον τολμηρό, που το στοίχημα με την παρέα για νυχτερινό μπάνιο το... κέρδιζε μεν, αλλά δε μπορούσε να το εξαργυρώσει, όταν το επόμενο πρωί τον ξέβραζε το κύμα κάπου τριγύρω.
Ήταν η εποχή που οι Σπέτσες κινδύνευαν να γίνουν απλά μια φτηνή αποθήκη κορμιών, που ήθελαν απλώς να ξεδώσουν. Σκηνές που ζούμε ακόμα στο Λαγανά στη Ζάκυνθο και στον Κάβο στην Κέρκυρα, στην περιβόητη Αγία Νάπα στην Κύπρο και αλλού.
Αν θυμάμαι καλά το φαινόμενο αυτό δεν κράτησε παρά μερικά μόνο χρόνια. Δεν ξέρω πόσο συνειδητό ήταν αυτό, αλλά οι Σπετσιώτες μάλλον κατάλαβαν ότι αυτό το «μοντέλο» τουρισμού περισσότερο τους βλάπτει παρά τους ωφελεί. Και σχετικά γρήγορα απομακρύνθηκαν από αυτό. Οι Σπέτσες πλέον «μαζεύουν κόσμο», αλλά η λογική της κραιπάλης, των ανεξέλεγκτων καταστάσεων δεν είναι μέσα στο πρόγραμμά τους.
Και προφανώς αυτό μπορεί να τις βοηθήσει και τώρα σε μια χρονιά, που λογικά πολλές από τις ψευδαισθήσεις μας για την περιβόητη «βαριά μας βιομηχανία» θα πρέπει να έχουν καταρρεύσει. Σήμερα οι Σπέτσες διαθέτουν πολύ περισσότερα προσεγμένα μικρά καταλύματα από ότι δωμάτια κουτιά με ένα μισοσπασμένο κρεβάτι και ένα νιπτήρα. Εστιάζουν σε ποιοτικότερο τουρισμό, εσωτερικό (κυρίως) αλλά και εξωτερικό, φροντίζουν να παρατείνουν τη σεζόν με διάφορα events, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματά τους.
Δεν είμαι από εκείνους, που πιστεύουν ότι όλα γίνονται σωστά. Με ενοχλούν πράγματα όπως μια συχνά «επίπλαστη αυθεντικότητα», που τάχα προσφέρουν κάποιοι. Ή ότι ένα καλό πρωϊνό για μια οικογένεια στη Ντάπια μπορεί να κοστίζει όσο το εβδομαδιαίο εισόδημα ενός «ημιαπασχολούμενου». Οπως πιστεύω ότι δε μπορούν όλοι μας οι τουριστικοί προορισμοί να γίνουν Σπέτσες.