Δύο νέες μελέτες συνδέουν τα βακτήρια του εντέρου με την κατάθλιψη

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου, αλλά δύο νέες μελέτες υποδηλώνουν ότι ορισμένα βακτήρια του εντέρου μπορεί να πυροδοτούν συμπτώματα της πάθησης αυτής.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα ευρήματά τους δεν αποδεικνύουν ότι κάποιο από τα βακτήρια στο έντερο προκαλεί άμεσα την κατάθλιψη. Ωστόσο, αυτό που εντόπισαν, είναι μια ισχυρή συσχέτιση που θα μπορούσε να δώσει πληροφορίες για νέους διαγνωστικούς βιοδείκτες για τη διαταραχή της διάθεσης.

Η ιδέα ότι το μικροβίωμα του εντέρου μας μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή μας δεν είναι καινούργια. Ερευνητές έχουν αποκαλύψει πολλές συσχετίσεις εντέρου-εγκεφάλου που υποδηλώνουν ότι οι βακτηριακοί πληθυσμοί στο έντερο συνδέονται με την καταθλιπτική συμπεριφορά.

Οι δυο νέες μελέτες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος HELIUS (Healthy Life in an Urban Setting), στο οποίο συμμετέχουν 23.000 άτομα που ζουν στο Άμστερνταμ. Το HELIUS επικεντρώνεται στις διαφορές στην υγεία μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών εθνοτήτων που ζουν στο ίδιο αστικό περιβάλλον.

Η πρώτη μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, εξέτασε περίπου 3.000 συμμετέχοντες από έξι διαφορετικές εθνότητες. Η μοναδική εθνοτική σύνθεση των συμμετεχόντων, επέτρεψε στους ερευνητές να εξετάσουν για πρώτη φορά πώς οι εθνοτικές διαφορές επηρεάζουν τη σχέση εντέρου και ψυχικής κατάστασης.

Συνολικά, η μελέτη διαπίστωσε σταθερές συσχετίσεις μεταξύ της γενικής μικροβιακής ποικιλομορφίας και της κατάθλιψης, ανεξάρτητα από την εθνικότητα. Ουσιαστικά, όσο πιο ποικιλόμορφος ήταν ο βακτηριακός πληθυσμός του εντέρου ενός ατόμου τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να εμφανίσει κατάθλιψη.

Η έρευνα εντόπισε διαφορές στον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης μεταξύ των εθνοτήτων, οι οποίες όμως θα μπορούσαν να εξηγηθούν από τις παραλλαγές στη σύνθεση του μικροβιώματος του κάθε ατόμου. Ο Τζος Μπος, ένας από τους ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη, υποθέτει ότι οι διατροφικές διαφορές μεταξύ των εθνοτικών ομάδων που ζουν στο ίδιο αστικό περιβάλλον θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη σχέση μικροβιώματος-κατάθλιψης.

«Οι σημαντικές εθνοτικές διαφορές στην κατάθλιψη φαίνεται όντως να σχετίζονται με εθνοτικές διαφορές στο μικροβίωμα», δήλωσε ο Μπος. «Δεν ξέρουμε ακόμη γιατί συμβαίνει αυτό. Η συσχέτιση αυτή δεν προκλήθηκε από διαφορές στον τρόπο ζωής (κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ) και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Για παράδειγμα, η διατροφή θα μπορούσε να διαδραματίσει κάποιο ρόλο».

Η δεύτερη μελέτη εστίασε πιο συγκεκριμένα στα είδη βακτηρίων του εντέρου που θα μπορούσαν να σχετίζονται με την κατάθλιψη. Αρχικά, οι ερευνητές ανέλυσαν προσεκτικά δείγματα κοπράνων από περίπου 1.000 άτομα από μια συνεχιζόμενη μελέτη για την υγεία του πληθυσμού στο Ρότερνταμ για να εντοπιστούν οι συσχετίσεις μεταξύ συγκεκριμένων βακτηρίων και συμπτωμάτων κατάθλιψης. Δεκατρία είδη βακτηρίων συσχετίστηκαν άμεσα με συμπτώματα κατάθλιψης.

«Η μελέτη βρήκε πειστικά στοιχεία για αύξηση των βακτηριακών ομάδων Sellimonas, Lachnoclostridium, Hungatella και μείωση των Ruminococcus, Subdoligranulum, LachnospiraceaeUCG001, Eubacterium-ventriosum και Ruminococcusgauvreauiigroup στα έντερα των ατόμων με περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Oxford Population Health, συνεργάτης της μελέτης.

«Η ανακάλυψη της συσχέτισης μεταξύ του Sellimonas και των συμπτωμάτων κατάθλιψης είναι το σημαντικότερο νέο εύρημα αυτής της μελέτης. Είδη βακτηρίων που ανήκουν στο γένος Sellimonas εμπλέκονται σε διάφορες φλεγμονώδεις ασθένειες και μπορεί να σχετίζονται με τη φλεγμονή που παρατηρείται σε ασθενείς με κατάθλιψη».

Τα ευρήματα της μελέτης του Ρότερνταμ επικυρώθηκαν στη συνέχεια σε μια ομάδα 1.500 ατόμων από τη μελέτη HELIUS. Αυτό επιβεβαίωσε τη σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και του μικροβιώματος σε ένα από τα μεγαλύτερα μέχρι σήμερα δείγματα ανθρώπων. Βέβαια, το ερώτημα είναι αν αυτά τα μικρόβια του εντέρου συμβάλλουν πραγματικά στην κατάθλιψη ενός ατόμου ή αν άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την κατάθλιψη προκαλούν αυτές τις αλλαγές στο μικροβίωμα.

Η Νατζάφ Αμίν, συν-συγγραφέας της μελέτης της Οξφόρδης, δήλωσε ότι η αιτιώδης σχέση είναι ακόμη ασαφής. Ορισμένα από τα βακτήρια που εντοπίστηκαν στη μελέτη είναι γνωστό ότι συνθέτουν αρκετούς βασικούς νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη διάθεση και την κατάθλιψη, οπότε είναι απολύτως εύλογο να υποθέσουμε ότι το μικροβίωμα παίζει αιτιώδη ρόλο στην κατάθλιψη. Σύμφωνα με την ερευνήτρια, είναι εξίσου εύλογο να υποθέσουμε ότι η κατάθλιψη οδηγεί σε άλλες φυσιολογικές αλλαγές που στη συνέχεια μεταμορφώνουν το μικροβίωμα.

Ίσως το πιο άμεσο αποτέλεσμα αυτών των μελετών είναι η διαπίστωση ότι μπορεί να υπάρχει ένα είδος καθολικής υπογραφής των βακτηρίων του εντέρου για την κατάθλιψη. Αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί θα μπορούσαν να μπορούν να διαγνώσουν αντικειμενικά την κατάθλιψη σε ασθενείς χρησιμοποιώντας βιοδείκτες μικροβιώματος.

«Αυτό που ψάχνουμε να εντοπίσουμε είναι τα βακτήρια που σχετίζονται με τη μείζονα κατάθλιψη», δήλωσε η Αμίν. «Αυτό θα μας βοηθήσει στην αναζήτηση ενός βιοδείκτη για την κατάθλιψη που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντικειμενική μέτρηση για τον εντοπισμό των περιπτώσεων – κάτι που λείπει προς το παρόν», κατέληξε η επιστήμονας.

ΠΗΓΗ: New Atlas