Κορωνοϊός: Οι συσκευασίες τροφίμων, τα αεροπορικά ταξίδια και άλλες... αλήθειες για την πανδημία

Ίχνη κορωνοϊού φέρεται να εντοπίστηκαν πριν από λίγο καιρό σε πακέτα από την Κίνα αλλά και φορτία από κατεψυγμένες γαρίδες και φτερούγες κοτόπουλου από τη Νότια Αμερική.

Η εξέλιξη αυτή φέρνει στο προσκήνιο για ακόμη μια φορά το ερώτημα εάν είναι δυνατό να κολλήσει κάποιος κορωνοϊό από τη συσκευασία κάποιου τροφίμου

Κορωνοϊός στις συσκευασίες τροφίμων

Όπως γράφει το BBC, εργαστηριακές έρευνες έχουν όντως δείξει πως ο κορωνοϊός μπορεί να επιβιώσει για ώρες –αν όχι μέρες- πάνω σε ορισμένα υλικά που χρησιμοποιούνται για συσκευασίες τροφίμων.

Κυρίως, όπως τονίζουν οι ειδικοί, σε χαρτόκουτα αλλά και ορισμένες μορφές πλαστικών. Την ίδια ώρα, επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο κορωνοϊός είναι πιο «σταθερός» στις χαμηλές θερμοκρασίες –δηλαδή στις συνθήκες υπό τις οποίες μεταφέρονται τα περισσότερα τρόφιμα.

Αρκετά μέλη της επιστημονικής κοινότητας έχουν εκφράζει σκεπτικισμό ότι τα αποτελέσματα αυτά θα μπορούσαν να αναπαραχθούν και σε φυσιολογικές συνθήκες, εκτός εργαστηρίου.

Ο δρ. Τζούλιαν Τανγκ, αναπληρωτής καθηγητής αναπνευστικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Λέστερ, λέει πως στον… έξω κόσμο οι περιβαλλοντικές συνθήκες αλλάζουν ταχύτατα. Και κατά τον ειδικό αυτό σημαίνει ότι ο ιός δεν μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πηγή: (AP Photo/Mary Altaffer)

Με τη σειρά του, ο Εμάνουελ Γκόλντμαν, καθηγητής μικροβιολογίας στο πανεπιστήμιο Ράντγκερς, εξηγεί ότι στις εργαστηριακές έρευνες χρησιμοποιήθηκαν δείγματα με έως 10 εκατομμύρια σωματίδια του ιού, την ώρα που ο αριθμός των σωματιδίων σε ένα σταγονίδιο από φτέρνισμα υπολογίζεται πως είναι γύρω στα 100.

Γράφοντας στο επιστημονικό περιοδικό Lancet τον Ιούλιο, τόνισε:

«Κατά τη γνώμη μου, οι πιθανότητες μετάδοσης του κορωνοϊού μέσω επιφανειών είναι πολύ μικρές και κάτι τέτοιο είναι δυνατό μόνο σε περιπτώσεις που κάποιος φτερνιστεί ή βήξει απευθείας πάνω στην επιφάνεια αυτή και κάποιος άλλος αγγίξει το ίδιο σημείο (εντός δύο ωρών)».

«Ενδεχομένως να είναι πιθανό κάποιος να κολλήσει Covid-19 αγγίζοντας μια επιφάνεια ή ένα αντικείμενο που έχει πάνω του τον ιό» λέει στην ιστοσελίδα του το Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων.

Επισημαίνει, ωστόσο, ότι αυτός δεν είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται ο ιός.

Και πως μεταδίδεται κυρίως ο κορωνοϊός; Από άνθρωπο σε άνθρωπο, απαντούν οι ειδικοί.

Πιο συγκεκριμένα:

* Όταν άνθρωποι έχουν κοντινή επαφή, σε απόσταση κάτω από τα δύο μέτρα
* Μέσω σταγονιδίων, που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα όταν κάποιος βήξει, φτερνιστεί ή μιλήσει.
* Όταν τα σταγονίδια αυτά μπουν στο στόμα ή τη μύτη.

Ωστόσο, ο δρ. Τανγκ επισημαίνει ότι θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να αποδειχθεί πως κάποιος εκτέθηκε στον κορωνοϊό και νόσησε από κάποια συσκευασία τροφίμων.

Γιατί;

«Επειδή σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να διαπιστωθεί πως δεν υπάρχει άλλη πρόσφατη έκθεση στον κορωνοϊό από άλλη πηγή, μεταξύ των οποίων και επαφή με ασυμπτωματικό άτομο» εξηγεί ο ίδιος.

Κάτι που, όπως είναι πασιφανές, θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι προς στιγμήν δεν έχει επιβεβαιωθεί ούτε ένα περιστατικό μετάδοσης του κορωνοϊού μέσω τροφίμων ή συσκευασιών.

Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια μέτρα που μπορούν να πάρουν οι πολίτες…

Παρότι ο ΠΟΥ αναφέρει πως δεν υπάρχει λόγος να καθαρίζονται με αντισηπτικό οι συσκευασίες.

Πηγή: ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ / ΙΝΤΙΜΕ

Συστήνει, όμως, το πλύσιμο χεριών αφότου κάποιος πιάσει αυτές τις συσκευασίες και πριν καθίσει για φαγητό.

Την ίδια ώρα, προτείνεται η χρήση αντισηπτικού πριν από τις αγορές σε καταστήματα ή σούπερ μάρκετ και σχολαστικό πλύσιμο χεριών μετά την επιστροφή στο σπίτι και την τακτοποίηση των προϊόντων σε ντουλάπια.

Αεροπορικά ταξίδια

Ιδιαίτερα επιφυλακτικοί είναι αρκετοί άνθρωποι και με τα αεροπορικά ταξίδια.

Ενδεχομένως, μάλιστα, να έχουν και δίκιο, δεδομένου ότι και αρκετές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο προτρέπουν τους πολίτες να μην ταξιδεύουν παρά μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο. Μάλιστα, ζητούν από τις ευπαθείς ομάδες να μην ταξιδεύουν καθόλου…

Κάποιοι ερευνητές έχουν, όμως, διαφορετική άποψη –τουλάχιστον μετά από μελέτη που διεξήγαγαν. Όπως γράφει το CNNi, υπάρχουν πολύ λίγες καταγεγραμμένες περιπτώσεις μετάδοσης του ιού κατά τη διάρκεια πτήσης.

Μάλιστα, παραθέτουν και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: σε πτήση από την Ταϊβάν προς τις ΗΠΑ, 12 επιβάτες εμφάνιζαν ήπια συμπτώματα και τελικώς βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό.

Ωστόσο, στη συνέχεια φάνηκε ότι δεν μετέδωσαν τον ιό σε άλλους επιβάτες ή μέλη του πληρώματος.

Υπάρχουν, όμως, και αναφορές για μετάδοση από επιβάτη σε επιβάτη.

Πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό JAMA Network Open, αναφέρει πως βρέθηκαν στοιχεία για ενδεχόμενη μετάδοση του ιού κατά τη διάρκεια τετράωρης πτήσης από το Τελ Αβίβ προς τη Φρανκφούρτη.

Ειδικοί εξηγούν ότι ο χαμηλός δείκτης μετάδοσης στις αερομεταφορές ενδεχομένως να οφείλεται στο γεγονός ότι ο αέρας στις καμπίνες των σύγχρονων αεροσκαφών ανανεώνεται κάθε δύο με τρία λεπτά ενώ την ίδια ώρα, στα περισσότερα αεροπλάνα υπάρχουν ειδικά φίλτρα που είναι σχεδιασμένα για να παγιδεύουν το 99,99% των σωματιδίων.

Παράλληλα, έχουν τεθεί σε ισχύ και αρκετά νέα πρωτόκολλα, όπως υποχρεωτική χρήση μάσκας για επιβάτες και πλήρωμα, θερμομετρήσεις αλλά και εντατικότεροι καθαρισμοί των αεροσκαφών.

Ο Άρνολντ Μπαρνέτ, καθηγητής στατιστικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT) επιχείρησε να υπολογίσει τις πιθανότητες να μολυνθεί κάποιος από κορωνοϊό κατά τη διάρκεια μιας πτήσης.

Με βάση τα ευρήματά του, είναι 1 στις 4.300 –εάν φυσικά όλοι φορούν μάσκες.

Το ποσοστό αυτό μειώνεται ακόμη περισσότερο, σε 1 στις 7.700, εάν η αεροπορική εταιρεία έχει αποφασίσει να μην χρησιμοποιείται το μεσαίο κάθισμα κάθε σειράς.

«Τα περισσότερα πράγματα είναι πιο επικίνδυνα τώρα από την προ Covid εποχή, και οι αερομεταφορές δεν μπορούν να αποτελέσουν εξαίρεση για αυτό» είπε ο Μπαρνέτ, μιλώντας στο CNNi.

«Πρέπει να πάνε στραβά τρία πράγματα για να κολλήσει κάποιος κορωνοϊό κατά τη διάρκεια πτήσης. Θα πρέπει να υπάρχει ασθενής στην πτήση και θα πρέπει να είναι σε φάση μετάδοσης του ιού. Και εάν υπάρχει ένας τέτοιος ασθενής, θα πρέπει η μάσκα του να μη σταματήσει τη μετάδοση».

Μύθοι και αλήθειες για τον κορωνοϊό

Η επιστημονική κοινότητα κάνει εδώ και αρκετούς μήνες… αγώνα δρόμου για να αποκαλύψει όλα τα «μυστικά» του νέου κορωνοϊού.

Τα δεδομένα αλλάζουν κατά διαστήματα και οι οδηγίες των οργανισμών υγείας τροποποιούνται, προκαλώντας σύγχυση στους πολίτες.

Η χρήση ή μη της μάσκας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς στις αρχές της πανδημίας ο ΠΟΥ δεν την συνιστούσε αλλά τώρα έχει αναθεωρήσει.

Έτσι, κατά διαστήματα και όσο πραγματοποιούνται νεότερες έρευνες αλλάζουν και οι μύθοι και οι αλήθειες για τον κορωνοϊό.

Πηγή: (CDC via AP, File)

Ιδού ορισμένοι από τους ισχυρισμούς αυτούς, όπως τους παρουσιάζει η βρετανική εφημερίδα Guardian:

«Οι μάσκες δεν είναι αποτελεσματικές»

Η χρήση μάσκας δεν αποκλείει τον κίνδυνο να νοσήσει κάποιος από κορωνοϊό.

Μειώνει, όμως, δραματικά τις πιθανότητες. Οι ιοί μεταδίδονται με αρκετούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και μέσω μικροσκοπικών σταγονιδίων που μπαίνουν στα μάτια.

Ωστόσο, οι μάσκες μπορούν να σταματήσουν αποτελεσματικά σταγονίδια, τα οποία είναι και ο βασικός τρόπος μετάδοσης του κορωνοϊού.

«Ο κορωνοϊός δεν είναι πιο επικίνδυνος από τη γρίπη»

Αρκετοί από όσους νοσήσουν από τον κορωνοϊό δεν θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, παρά μόνο ήπια συμπτώματα που θυμίζουν τη γρίπη. Ωστόσο, το γενικό προφίλ της νόσου, αλλά και ο δείκτης θνησιμότητάς της, ανησυχούν ιδιαίτερα τους ειδικούς.

Στις αρχές μιας πανδημίας, ο δείκτης θνησιμότητας μπορεί να μην υπολογιστεί σωστά, καθώς πολλά ήπια κρούσματα δεν προσμετρώνται.

Ο Μπρους Έιλγαλντ, ειδικός του ΠΟΥ και επικεφαλής της ομάδας που πήγε στην Κίνα για να μάθει περισσότερα για τον κορωνοϊό, αναφέρει ότι στην περίπτωση του κορωνοϊού κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αυτό λοιπόν ενδεχομένως να σημαίνει πως οι εκτιμήσεις για δείκτη θνησιμότητας σχεδόν 1% είναι ακριβείς.

Και σε μια τέτοια περίπτωση, ο κορωνοϊός θα είναι περίπου 10 φορές πιο θανατηφόρος από την εποχική γρίπη.

«Σκοτώνει μόνο τους ηλικιωμένους, οπότε οι νεαρότεροι μπορούν να χαλαρώσουν»

Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι νέοι, που δεν έχουν υποκείμενα νοσήματα, δεν θα εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές εάν κολλήσουν κορωνοϊό.

Ωστόσο, η νόσος έχει υψηλότερες πιθανότητες από την εποχική γρίπη να προκαλέσει σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Και υπάρχουν και άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου: οι εργαζόμενοι στην Υγεία, για παράδειγμα, είναι πιο ευαίσθητοι γιατί έχουν υψηλότερη έκθεση στον ιό.

Πηγή: (AP Photo/Thanassis Stavrakis)

Και φυσικά είναι δεδομένο ότι οι ενέργειες των νέων, υγιών ανθρώπων, παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των ευάλωτων ομάδων αλλά και την γενικότερη εξέλιξη της πανδημίας ανά τον κόσμο.

«Μέσα στους επόμενους μήνες θα είναι έτοιμο το εμβόλιο»

Ερευνητές ανά τον κόσμο ξεκίνησαν ταχύτατα τις προσπάθειες για την ανάπτυξη εμβολίου κατά του κορωνοϊού.

Και η αλήθεια είναι ότι γίνονται υπεράνθρωπες προσπάθειες για την ανάπτυξη του εμβολίου, με αρκετές ομάδες να βρίσκονται τώρα στη φάση κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους ή πειραματόζωα.

Ωστόσο έχουν ακόμη μέλλον μπροστά τους… Οι κλινικές δοκιμές βρίσκονται ακόμη σε εμβρυϊκό στάδιο, και θα περάσουν ακόμη μήνες πριν κυκλοφορήσει στην αγορά