Σακχαρώδης διαβήτης: Οι παράγοντες που απορρυθμίζουν το σάκχαρο - Άρθρο της Γεωργίας Κάσση

Πριν εκδηλώσει ένα άτομο σακχαρώδη διαβήτη, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παρουσιάζουν μεν διακυμάνσεις στη διάρκεια της ημέρας αλλά παραμένουν εντός φυσιολογικών ορίων. Μετά την ανάπτυξη του διαβήτη, όμως, η γλυκόζη αίματος (το σάκχαρο) άλλοτε αυξάνεται πολύ και άλλοτε μπορεί να μειώνεται σημαντικά, ιδιαίτερα μετά τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής.

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τη γλυκόζη αίματος. Αν ο ασθενής τους γνωρίζει, μπορεί να τους διαχειριστεί καλύτερα. Δύο από τους κυριότερους είναι η διατροφή και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας. Δεν είναι ωστόσο οι μοναδικοί, καθώς υπάρχουν πολλοί που μπορεί να παίξουν ρόλο.

Έχει όμως μεγάλη σημασία να γνωρίζετε τι συμβαίνει στον οργανισμό σας, διότι η γλυκαιμική ρύθμιση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για τον έλεγχο του διαβήτη και την αποφυγή των επιπλοκών τους, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η νεφρική νόσος, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και το διαβητικό πόδι που ενέχει κίνδυνο ακρωτηριασμού.

Τι προκαλεί ΑΥΞΗΣΗ της γλυκόζης

Αύξηση των επιπέδων γλυκόζης αίματος μπορεί να προκληθεί από:

• Υπερκατανάλωση τροφής, κυρίως όταν περιέχει περισσότερους υδατάνθρακες από το συνηθισμένο

• Καθιστική ζωή

• Ελλιπή φαρμακευτική αγωγή, είτε είναι ινσουλίνη είτε αντιδιαβητικά φάρμακα που λαμβάνονται σε μορφή δισκίων

• Λήψη ορισμένων φαρμάκων, που έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την υπεργλυκαιμία

• Μία νόσο. Όταν είμαστε άρρωστοι, ο οργανισμός απελευθερώνει ορισμένες ορμόνες για να την καταπολεμήσει. Οι ορμόνες αυτές αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος

• Στρες. Και αυτό παράγει ορμόνες που αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος

• Πόνος. Ανεξάρτητα από τη διάρκειά του, ο πόνος (π.χ. από ένα ηλιακό έγκαυμα ή τραυματισμό) διεγείρει την έκκριση ορμονών που αυξάνουν τη γλυκόζη

• Έμμηνος ρύση. Ο οργανισμός της γυναίκας συχνά γίνεται λιγότερο ευαίσθητος στην ινσουλίνη στη διάρκεια της εβδομάδας πριν από την έμμηνο ρύση. Αυτό έχει ως συνέπεια αύξηση της γλυκόζης, που μπορεί να είναι σημαντική

• Αφυδάτωση

• Υπερκατανάλωση καφεΐνης. Περισσότερα από 2 φλιτζάνια καφέ ημερησίως (ή αντίστοιχης ποσότητας καφεΐνης από άλλες πηγές, όπως τα ενεργειακά ροφήματα, η σοκολάτα, το τσάι κ.λπ.) μπορεί να αυξήσει τη γλυκόζη αίματος.

• Έλλειψη ύπνου. Διαταράσσει τον γλυκαιμικό έλεγχο και την ευαισθησία στην ινσουλίνη των ατόμων με διαβήτη, επειδή θέτει τον οργανισμό σε κατάσταση χρόνιου στρες.

Τι προκαλεί ΜΕΙΩΣΗ της γλυκόζης

• Παράλειψη γευμάτων, ελλιπής κατανάλωση τροφής. Οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να καταναλώνουν τροφή με ελεγχόμενους υδατάνθρακες σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να διατηρούνται κατά το δυνατόν πιο σταθερά τα επίπεδα της γλυκόζης

• Κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως με άδειο στομάχι

• Λήψη μεγαλύτερης δόσης ινσουλίνης ή άλλων αντιδιαβητικών φαρμάκων απ' ό,τι χρειάζεται ο οργανισμός

• Υπερβολική άσκηση ή σωματική καταπόνηση. Η φυσική δραστηριότητα αυξάνει την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη και μπορεί να οδηγήσει στην υπογλυκαιμία

• Λήψη ορισμένων φαρμάκων, που έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την υπογλυκαιμία

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την αφυδάτωση

Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης αίματος. Στον σακχαρώδη διαβήτη, ο οργανισμός αδυνατεί να ελέγξει τη γλυκόζη, με συνέπεια να είναι αυξημένη. Σε τέτοια περίπτωση, οι νεφροί προσπαθούν να αποβάλλουν τμήμα της γλυκόζης από το αίμα, διεγείροντας την παραγωγή ούρων. Με αυτό τον τρόπο όμως, αποβάλλουν και υγρά από τον οργανισμό.

Αν δεν καταναλώνετε οκτώ ποτήρια υγρών (κατά προτίμηση σκέτο νερό) ημερησίως, υπάρχει κίνδυνος να αφυδατωθείτε. Αν συμβεί αυτό, ο οργανισμός θα αρχίσει να απομακρύνει νερό από τα κύτταρά σας για να αποβάλλει την περίσσεια γλυκόζης, με συνέπεια να εντείνει ακόμα περισσότερο την αφυδάτωση.

Ποια φάρμακα επηρεάζουν το σάκχαρο

Πολλά είναι τα φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος. Άλλα είναι συνταγογραφούμενα και άλλα όχι, ενώ λαμβάνονται για διάφορες παθήσεις. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:

• Τα στεροειδή. Χορηγούνται για την αντιμετώπιση φλεγμονωδών παθήσεων, αυτοάνοσων διαταραχών και του άσθματος. Μπορεί να προκαλέσουν κατακόρυφη αύξηση της γλυκόζης αίματος.

• Τα αντισυλληπτικά, ορισμένα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά, ορισμένα διουρητικά και ρινικά αποσυμφορητικά μπορεί επίσης να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία

• Φάρμακα όπως οι βήτα-αποκλειστές (χορηγούνται για την καρδιοπάθεια, την υπέρταση κ.λπ.) ή οι αναστολείς της ΜΑΟ (χορηγούνται για την κατάθλιψη), μπορεί να μειώσουν τη γλυκόζη ή να δυσχεράνουν την αναγνώριση των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας.

Να συμβουλεύεστε πάντοτε τον ιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε φάρμακο δεν αφορά τον διαβήτη σας, ακόμα κι αν αυτό είναι μη συνταγογραφούμενο. Να τον συμβουλεύεστε και όταν πρόκειται να πάρετε από μόνοι σας κάποιο βότανο, βιταμίνηή ρόφημα βοτάνων. Μην παραλείπετε ποτέ να ελέγχετε το φύλλο οδηγιών χρήσης των φαρμάκων για τυχόν αλληλεπιδράσεις και ανεπιθύμητες ενέργειες με τα αντιδιαβητικά φάρμακα που ήδη λαμβάνετε.

Γεωργία Κάσση, Συντονίστρια Διευθύντρια Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, ΓΝΑ Αλεξάνδα, Ειδική Γραμματέας Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας

Σακχαρώδης διαβήτης: Οι παράγοντες που απορρυθμίζουν το σάκχαρο - Άρθρο της Γεωργίας Κάσση

Διαβάστε επίσης

Πολυκυστικές ωοθήκες: Το σύνδρομο που ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες - Άρθρο της Γεωργίας Κάσση

Οι ορμόνες και ο εκνευρισμός της δίαιτας - Άρθρο της Ενδοκρινολόγου Γεωργίας Κάσση

10 βασικά δεδομένα που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε για τον θυρεοειδή - Άρθρο της Γεωργίας Κάσση